نمایش مبدأ برای ابن باطیش، اسماعیل بن هبةالله

{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان = ابن باطیش
| تصویر = NUR00000.jpg
| اندازه تصویر = 
| توضیح تصویر = 
| نام کامل = ابن باطیش‌، عمادالدین ابوالمجد، اسماعیل بن هبةالله بن سعید موصلى
| نام‌های دیگر = ابومحمد اسماعیل بن ابی‌البرکات بن ابی‌الرضا،اسماعیل بن هبةالله بن سعید
| لقب = 
| تخلص = 
| نسب = 
| نام پدر = هبةالله
| ولادت = 575ق
| محل تولد = موصل
| کشور تولد = عراق
| محل زندگی = موصل، بغداد
| رحلت = 655ق‌‌
| شهادت = 
| مدفن = 
| طول عمر = 
| نام همسر = 
| فرزندان = 
| خویشاوندان = 
| دین = اسلام 
| مذهب =شافعی 
| پیشه = 
| منصب = 
| پس از = 
| پیش از = 
| اساتید = 
| مشایخ  = جمال‌الدین ابوالفرج بن جوزی‌، ابن سکینه، کندی،عبدالقادر حافظ
| معاصرین = 
| شاگردان = دمیاطى‌،ابن توزی
| اجازه اجتهاد از = 
| درجه علمی = 
| دانشگاه = 
| حوزه = 
| علایق پژوهشی = 
| سبک نوشتاری = 
| آثار = المغني في لغات المهذب و رجاله، التمییز و الفصل بین المتفق في الخط و النقط و الشکل‌
| وبگاه = 
| امضا = 
| کد مؤلف = AUTHORCODE106558AUTHORCODE
}}
'''ابن باطیش‌، عمادالدین ابوالمجد، اسماعیل بن هبةالله بن سعید موصلى''' (575 - 655ق‌‌)، فقیه و محدث شافعى‌. 
==کنیه، نام پدر و جد==
مورخان، کنیه و نام پدر و جد وی را به اختلاف یاد کرده‌اند. ابن فوطى یک بار وی را ابومحمد اسماعیل بن ابی‌البرکات بن ابی‌الرضا و بار دیگر اسماعیل بن هبةالله بن سعید نام برده است و یونینى نام پدر وی را عبدالله و اسنوی نام جد وی را سعد آورده است‌. 
==زادگاه، محل تحصیل==
ابن باطیش در موصل زاده شد، برای تحصیل به بغداد رفت و در نظامیه آن شهر، ادبیات‌، اصول‌، فقه شافعى و نیز فقه دیگر مذاهب را آموخت‌. 
==مشایخ==
وی در بغداد از [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|جمال‌الدین ابوالفرج بن جوزی‌]]، ابن سکینه و دیگران‌، در حلب از حنبل، در دمشق از کندی و در حران از عبدالقادر حافظ استماع حدیث کرد. 
==مشاغل، محل وفات==
ابن باطیش پس از بازگشت به موصل در مدرسه بدریه به عنوان معید (کسى که درس استاد را برای طالبان علم تکرار مى‌کرد) به کار پرداخت و اداره کتابخانه آن را نیز به عهده گرفت. چندی نیز در نوریه حلب به تدریس مشغول شد و سرانجام در همانجا درگذشت. ابن فوطى تاریخ وفات او را 640ق نوشته است‌.
==جایگاه علمی==
وی از بزرگان علما و محدثین شافعى و در علم حدیث و رجال استاد بود و از سایر علوم زمان خود نیز بهره داشت‌.

==شاگردان==
گروهى چون [[دمیاطی، عبدالمؤمن بن خلف|دمیاطى‌]]، ابن توزی و دیگران از او روایت کرده‌اند.

==آثار==
# المغني في لغات المهذب و رجاله، یا المغني في غریب المهذب. به گفته زرکلى نسخه‌ای خطى از این کتاب‌، مورخ 618ق‌، در کشور سعودی موجود است؛ 
# التمییز و الفصل بین المتفق في الخط و النقط و الشکل‌، نسخه خطى مجلد چهارم این کتاب که در 765ق‌/1363م در 122 برگ با خط زیبایى نوشته شده‌، در مکتبة الأزهریة موجود است و به نقل زرکلى‌، عبدالحفیظ منصور در تونس آن را آماده چاپ و نشر کرده است و نسخه خطى مجلد پنجم آن که شاید به خط خود مؤلف در 635ق‌/1237م در حلب نوشته شده باشد، در کتابخانه العبدلیة الصادقیة تونس موجود است؛ 
# طبقات الشافعیة؛
# مشتبه النسبة؛
# کشف المهمات في شرح الأبیات. 
وی کتاب اخیر را به اتابک طغرل‌بک تقدیم داشته است.

کتاب‌های دیگری چون «مزیل‌الشبهات في إثبات الکرامات» و «تاریخ الموصل» را نیز به او نسبت داده‌اند که از آنها اثری در دست نیست‌.

ابن باطیش طبع شعر نیز داشت و نمونه‌هایى از شعر او در منابع نقل شده است. <ref>ر.ک: مقیمی، قهار، ج3، ص90-91</ref>

==پانویس==
<references/>
==منابع مقاله==
مقیمی، قهار، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[التمييز و الفصل بين المتفق في الخط و النقط و الشکل]]
[[رده:زندگی‌نامه]] 
[[رده:فاقد کد پدیدآور]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1402]]