إيضاح المكنون في الذيل علی كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون: تفاوت میان نسخه‌ها

[[بغدادی، اسماعیل]] (نويسنده)

کتاب، فاقد مقدمه بوده و مطالب كه دربردارنده نام كتب و فنونى است كه نويسنده به آن‌ها دسترسى پيدا كرده، بر اساس حروف الفبا و در دو جلد، تنظيم شده است.

#در بعضى موارد، مؤلف جهت توضيح بيشتر درباره برخى از مؤلفين مى‌نويسد كه اين مؤلف، صاحب فلان کتاب است و هدف وى اين است كه خواننده را با آثار ديگر مؤلف نيز آشنا سازد؛ مثلا: «الأطواق الزمردية في أذواق النقشبندية»، تأليف شيخ كمال‌الدين محمد الحلبى صاحب «الإتحاف».<ref>همان</ref>

در بعضى موارد، اطلاعات ارائه‌شده پيرامون کتاب‌ها، كامل مى‌باشد؛ يعنى گذشته از نام کتاب، نويسنده به ذكر سال وفات مؤلف و حتى زبان کتاب (كه مثلاًتركى، عربى يا فارسى است) مى‌پردازد؛ مثلاً«آثار المشتاق في أسرار العشاق» تركي، للشيخ مصطفى مشتاق البتليسي، المتوفى 1274ق.<ref>همان</ref>

در پايان گفتنى است كه متأسفانه حاجى خليفه به جهت جو حاكم بر مدارس علميه عثمانيه و تصلب بعضى از علما و ذوات علم مدارس شهرهاى قلمروى امپراطورى و با توجه به حساسيت سياسى حاكم بر روابط آل عثمانى و صفويه، در تأليف «كشف الظنون»، تعمدا و يا از روى تجاهل و يا خوف، كتب نويسندگان شيعه را در اثرش ذكر ننموده و احتمالا جو نامناسب حاكم بر مدارس علميه، در اين امر، دخالت مستقيم داشته است. اما اسماعيل پاشاى بغدادى، به علت اقامت طولانى در بغداد و مصاحبت، معاشرت و آشنايى نزدیک  با دانشمندان و علماى گران‌قدر شيعه، نوعى شرح صدر از خود نشان داده و آثار علما و بزرگان شيعه سلف و معاصر خود را در اثرش ذكر كرده است و اين يكى از امتيازات کتاب «إيضاح المكنون» بشمار مى‌رود؛ به‌عنوان مثال، نام چند کتاب از علما و نويسندگان شيعه مذكور در «إيضاح المكنون»، عبارتند از:

==پانويس==