ویکی‌نور

إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض: تفاوت میان نسخه‌ها

مقاله بحث

إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۵

۴٬۳۵۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |'
جز (جایگزینی متن - ':ف' به ': ف')
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR00528J1.jpg|بندانگشتی|ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض]]
| تصویر =NUR00528J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض
|+ |
| پدیدآوران =  
|-
[[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله]] (نویسنده)
! نام کتاب!! data-type='bookName'|ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله]] (نويسنده)


[[مسترحمی، هدایت‌‎الله]] (مصحح)
[[مسترحمی، هدایت‌‎الله]] (مصحح)
|-
 
|زبان  
[[موسوی غروی، محمدجواد]]
|data-type='language'|عربی
| زبان =عربی
|-
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏197‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏الف‎‏9
|کد کنگره  
| موضوع =
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏197‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏الف‎‏9
ارث (فقه)
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|ارث (فقه)


فقه جعفری - قرن 14
فقه جعفری - قرن 14
|-
| ناشر =
|ناشر  
بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور
|data-type='publisher'|بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور
| مکان نشر =قم - ایران
|-
| سال نشر = 1421 ق
|مکان نشر  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00528AUTOMATIONCODE
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
| چاپ =2
|-
| تعداد جلد =1
|سال نشر
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00528
|data-type='publishYear'| 1421 هـ.ق
| کتابخوان همراه نور =00528
|-class='articleCode'
| کد پدیدآور =
|کد اتوماسیون
| پس از =
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE528AUTOMATIONCODE
| پیش از =
|}
}}
</div>


'''إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض''' اثر [[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله|آیت‌الله مولى على على‌يارى غروى]]، از كتب فقهى استدلالى شيعه در تبيين مسايل، احكام و فروعات باب ارث و تقسيمات پيچيده سهام و معرفى طبقات مربوطه است.


== معرفى اجمالى ==
در معرفى هر يك از مسائل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است.


== انگیزه تأليف ==


«إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض» اثر آیت‌الله مولى على على‌يارى غروى، از كتب فقهى استدلالى شيعه در تبيين مسايل، احكام و فروعات باب ارث و تقسيمات پيچيده سهام و معرفى طبقات مربوطه است.
هدف نویسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره مى‌گیرد و مطالب را آسان مى‌سازد.


در معرفى هر يك از مسايل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است.
==ساختار==
استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نویسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسائل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره مى‌گیرد. نویسنده، بر طبق ادله مختلف فقهى به استنباط احكام و فروعات ميراث پرداخته و كتابش را در يك مقدمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?viewType=html ر.ک: مقدمه، ص1]</ref> و سه باب و خاتمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=427&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص427]</ref> تنظيم نموده است.  


== انگيزه تأليف ==
==گزارش محتوا==
ابتدا از موجبات ارث و موانع آن بحث كرده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=10&viewType=html ر.ک: همان، ص10]</ref> و موجبات را به نسبى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=10&viewType=html ر.ک: همان، ص10]</ref> و سببى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=13&viewType=html ر.ک: همان، ص13]</ref> تقسيم نموده، سپس به سه مورد از موانع ارث<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=14&viewType=html ر.ک: همان، ص14]</ref> اشاره دارد.


در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده <ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=14&viewType=html ر.ک: همان، ص14]</ref>و از رقيت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=46&viewType=html ر.ک: همان، ص46]</ref> به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=62&viewType=html ر.ک: همان، ص62]</ref> و در ذيل آن از مسائل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است.


هدف نويسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره مى‌گيرد و مطالب را آسان مى‌سازد.
برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسائل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند.


== ساختار ==
سپس از عول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=115&viewType=html ر.ک: همان، ص115]</ref> و تعصيب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=159&viewType=html ر.ک: همان، ص159]</ref>، كسرها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=116&viewType=html ر.ک: همان، ص116]</ref> و عصبه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=140&viewType=html ر.ک: همان، ص140]</ref>، حاجب، ارث اخوه و اخوات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=147&viewType=html ر.ک: همان، ص147]</ref>، ميراث جد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=152&viewType=html ر.ک: همان، ص152]</ref> و نحوه جريان عول و تعصيب در ارث‌برى آنها بررسى شده و بعد توارث ميان زوجين<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=163&viewType=html ر.ک: همان، ص163]</ref> طرح شده است. مسئله بعدى به صاحبان سهم به طور انفرادى اختصاص يافته و در ادامه به تفصيل از مبانى فقهى، ادله و ابعاد طبقات شش‌گانه ارث و نحوه ارث هر كدام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=173&viewType=html ر.ک: همان، ص173]</ref>، رعايت ترتيب‌ها و اشكال و تقسيمات فرعى اين طبقات بحث شده و جداول و اصول رياضى مختلفى به عنوان راهنماى آموزشى اين مباحث مطرح شده است. روش نویسنده اين است كه در ابتداى هر مبحث قطعاتى از اشعار و ارجوزه‌هاى علمى فقها و علما و شعراى شيعى را درباره مباحث و مسائل ارث نقل كرده بعد به توضيح فن و تحليل فروعات و احكام و جزييات آن پرداخته و اقوال و آراى فقهاى كهن و مبانى و ادله فقهى هر مبحث را بررسى كرده و به شرح فروعات ارث مى‌پردازد.


در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است.


استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نويسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسايل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره مى‌گيرد.
==پانويس ==
 
<references />
== گزارش محتوا ==




نويسنده، بر طبق ادله مختلف فقهى به استنباط احكام و فروعات ميراث پرداخته و كتابش را در يك مقدمه و سه باب و خاتمه تنظيم نموده است. ابتدا از موجبات ارث و موانع آن بحث كرده و موجبات را به نسبى و سببى تقسيم نموده، سپس به سه مورد از موانع ارث اشاره دارد.
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب


در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده و از رقيت به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده و در ذيل آن از مسايل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است.
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}
برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسايل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند.
 
سپس از عول و تعصيب، كسرها و عصبه، حاجب، ارث اخوه و اخوات، ميراث جد و نحوه جريان عول و تعصيب در ارث‌برى آنها بررسى شده و بعد توارث ميان زوجين طرح شده است. مسئله بعدى به صاحبان سهم به طور انفرادى اختصاص يافته و در ادامه به تفصيل از مبانى فقهى، ادله و ابعاد طبقات شش‌گانه ارث و نحوه ارث هر كدام، رعايت ترتيب‌ها و اشكال و تقسيمات فرعى اين طبقات بحث شده و جداول و اصول رياضى مختلفى به عنوان راهنماى آموزشى اين مباحث مطرح شده است. روش نويسنده اين است كه در ابتداى هر مبحث قطعاتى از اشعار و ارجوزه‌هاى علمى فقها و علما و شعراى شيعى را در باره مباحث و مسايل ارث نقل كرده بعد به توضيح فن و تحليل فروعات و احكام و جزييات آن پرداخته و اقوال و آراى فقهاى كهن و مبانى و ادله فقهى هر مبحث را بررسى كرده و به شرح فروعات ارث مى‌پردازد.
 
در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است.




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/13117 مطالعه کتاب ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: فقه و اصول]]
[[رده: فقه و اصول]]
[[رده:مباحث خاص فقه]]
[[رده: مباحث خاص فقه]]
[[رده:اردیبهشت (1401)]]
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/136823...692312»