إعجاز البيان في تفسير أم‌القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| شابک =964-371-183-8
| شابک =964-371-183-8
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12503
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02011
| کتابخوان همراه نور =02011
| کتابخوان همراه نور =02011
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۳۲: خط ۳۲:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}


'''إعجاز البيان في تفسير أم‌القرآن'''، اثر [[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|صدرالدين قونوى]] است كه به بيان جوانب اعجازى یکى از سوره‌هاى قرآن كريم؛ يعنى فاتحه يا «ام القرآن»، به زبان عربى مى‌پردازد.
'''إعجاز البيان في تفسير أم‌القرآن'''، اثر [[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|صدرالدين قونوى]] است كه به بيان جوانب اعجازى یکى از سوره‌هاى قرآن كريم؛ يعنى فاتحه يا «ام القرآن»، به زبان عربى مى‌پردازد.
خط ۳۹: خط ۳۸:
اين کتاب بر اساس روش «تأویلى»، به نگارش درآمده است و مؤلف آن، در زمره مفسرانى است كه قرآن را «ذو بطون» مى‌دانند و معتقدند كه تنها روش دست‌يابى به این بطون و لايه‌هاى تو در تو، «تأویل» است. تأویل كه مهم‌ترين ویژگى ديدگاه متصوفه و عرفا نيز هست، با تأویلى كه به معناى تفسير است و همه مفسران آن را پذيرفته‌اند، تفاوت دارد.
اين کتاب بر اساس روش «تأویلى»، به نگارش درآمده است و مؤلف آن، در زمره مفسرانى است كه قرآن را «ذو بطون» مى‌دانند و معتقدند كه تنها روش دست‌يابى به این بطون و لايه‌هاى تو در تو، «تأویل» است. تأویل كه مهم‌ترين ویژگى ديدگاه متصوفه و عرفا نيز هست، با تأویلى كه به معناى تفسير است و همه مفسران آن را پذيرفته‌اند، تفاوت دارد.


قونوى كمتر به نقل اقاویل و نظرات مفسران و قرآن‌شناسان پرداخته است و غالب گفته‌هاى او درباره سوره فاتحه، از قلب صيقلى او فيضان مى‌كند؛ چيزى كه آن را «علم لدنى» گفته‌اند و در برابر «علم اكتسابى يا كسبى» قرار داده‌اند.
[[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|قونوى]] كمتر به نقل اقاویل و نظرات مفسران و قرآن‌شناسان پرداخته است و غالب گفته‌هاى او درباره سوره فاتحه، از قلب صيقلى او فيضان مى‌كند؛ چيزى كه آن را «علم لدنى» گفته‌اند و در برابر «علم اكتسابى يا كسبى» قرار داده‌اند.


وى، بعد از مقدمات، وارد تفسير سوره حمد، به شكل كلمه به كلمه و آيه به آيه مى‌شود و چون سوره حمد به 3 قسم تقسيم شده: قسمت اول، تا '''«يوم‌الدين»'''؛ قسمت دوم، '''«اياك نعبدو اياك نستعين»''' و قسمت سوم، '''«اهدنا الصراط المستقيم»''' تا آخر سوره، تفسير آن را نيز بر سه قسم تقسيم نموده است و بر حسب حديث مشهور «لكل آية ظهر و بطن و حد و مطلع»، هر كلمه و آيه را ابتدا با زبان ظاهر، سپس باطن و بعد از آن، به ماوراء باطن كه همان لسان حد و مطلع است، تفسير مى‌نمايد.
وى، بعد از مقدمات، وارد تفسير سوره حمد، به شكل كلمه به كلمه و آيه به آيه مى‌شود و چون سوره حمد به 3 قسم تقسيم شده: قسمت اول، تا '''«يوم‌الدين»'''؛ قسمت دوم، '''«اياك نعبدو اياك نستعين»''' و قسمت سوم، '''«اهدنا الصراط المستقيم»''' تا آخر سوره، تفسير آن را نيز بر سه قسم تقسيم نموده است و بر حسب حديث مشهور «لكل آية ظهر و بطن و حد و مطلع»، هر كلمه و آيه را ابتدا با زبان ظاهر، سپس باطن و بعد از آن، به ماوراء باطن كه همان لسان حد و مطلع است، تفسير مى‌نمايد.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
قونوى پيش از آغاز به تفسير فاتحه، مقدماتى را قاعده‌وار عنوان مى‌فرمايد و سپس در تفسير از آنها - به اضافه برخى مطالب واردى و كشفى - استفاده كرده و آنها را در ضمن تفسير استطراد مى‌نمايد.
[[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|قونوى]] پيش از آغاز به تفسير فاتحه، مقدماتى را قاعده‌وار عنوان مى‌فرمايد و سپس در تفسير از آنها - به اضافه برخى مطالب واردى و كشفى - استفاده كرده و آنها را در ضمن تفسير استطراد مى‌نمايد.


نخست، پس از خطبه، چكيده‌اى از بيان حال را بيان مى‌دارد و سپس اركان كلام غيبى را مطرح كرده و پس از مقدمه‌اى طريق بحث را ضمن قواعدى كلى كه تعلق به اصول حقايق و علوم الهى دارد بيان مى‌دارد و دلايل نظرى را از جهت وصول به غايت رد كرده و سپس قانون فكرى را كه نزد صاحبان نظر مطلوب است، عنوان مى‌كند كه این هم در نزد برخى نتيجه‌بخش است و در نزد برخى ديگر، عقيم و اينكه آيا نيازى به قانون هست و يا اينكه فطرت سالم در اكتساب علوم، كافى بوده و بى‌نياز از قانون است، بحث مى‌كند.
نخست، پس از خطبه، چكيده‌اى از بيان حال را بيان مى‌دارد و سپس اركان كلام غيبى را مطرح كرده و پس از مقدمه‌اى طريق بحث را ضمن قواعدى كلى كه تعلق به اصول حقايق و علوم الهى دارد بيان مى‌دارد و دلايل نظرى را از جهت وصول به غايت رد كرده و سپس قانون فكرى را كه نزد صاحبان نظر مطلوب است، عنوان مى‌كند كه این هم در نزد برخى نتيجه‌بخش است و در نزد برخى ديگر، عقيم و اينكه آيا نيازى به قانون هست و يا اينكه فطرت سالم در اكتساب علوم، كافى بوده و بى‌نياز از قانون است، بحث مى‌كند.
خط ۹۳: خط ۹۲:




اين کتاب، توسط عبدالله بن احمد علوى (مصحح دائرةالمعارف عثمانيه) در سال 1369ق / 1949م، در حيدرآباد هند تصحيح شده و در سال 1404ق، از سوى «منشورات مكتبة الارومیة» در قم، به قطع وزيرى در یک جلد تجديد چاپ گرديده است.مقدمه‌اى نيز از طرف مصحح، درباره مزاياى کتاب، شرح حال قونوى، عقيده و مصنفات وى و نسخه اصلى كه کتاب بر اساس آن چاپ شده است، ارائه شده است.
اين کتاب، توسط [[عبدالله بن احمد علوى]] (مصحح دائرةالمعارف عثمانيه) در سال 1369ق / 1949م، در حيدرآباد هند تصحيح شده و در سال 1404ق، از سوى «منشورات مكتبة الارومیة» در قم، به قطع وزيرى در یک جلد تجديد چاپ گرديده است.مقدمه‌اى نيز از طرف مصحح، درباره مزاياى کتاب، شرح حال [[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|قونوى]]، عقيده و مصنفات وى و نسخه اصلى كه کتاب بر اساس آن چاپ شده است، ارائه شده است.


نسخه حاضر، از طرف مؤسسه بوستان کتاب، وابسته به دفتر تبليغات اسلامى حوزه علمیه قم با بهره‌گيرى از نسخه تصحيح شده مرحوم استاد [[آشتیانی، جلال‌الدین|سيد‌ ‎جلال‌الدين آشتيانى]] (كه با نسخ متعدد تطبيق داده شده)، با اشراف علمى آقاى احمد عابدى و تلاش محققان ديگر، تهيه گرديده است. این نسخه، شامل عنوان‌بندى مطالب، پاورقى نسخه‌بدل‌ها و فهرست آيات و اصطلاحات و موضوعات مى‌باشد كه با مقدمه كوتاهى از طرف ناشر، در سال 1423ق / 1381ش، در یک جلد چاپ شده است.
نسخه حاضر، از طرف مؤسسه بوستان کتاب، وابسته به دفتر تبليغات اسلامى حوزه علمیه قم با بهره‌گيرى از نسخه تصحيح شده مرحوم استاد [[آشتیانی، جلال‌الدین|سيد‌ ‎جلال‌الدين آشتيانى]] (كه با نسخ متعدد تطبيق داده شده)، با اشراف علمى آقاى احمد عابدى و تلاش محققان ديگر، تهيه گرديده است. این نسخه، شامل عنوان‌بندى مطالب، پاورقى نسخه‌بدل‌ها و فهرست آيات و اصطلاحات و موضوعات مى‌باشد كه با مقدمه كوتاهى از طرف ناشر، در سال 1423ق / 1381ش، در یک جلد چاپ شده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش