۱۳٬۶۱۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==منابع مقاله== ' به '==منابع مقاله== ') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
انوار الملکوت فی شرح الیاقوت. شرح | انوار الملکوت فی شرح الیاقوت. شرح | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابراهیم بن نوبخت]] ( | [[ابراهیم بن نوبخت]] (نویسنده) | ||
[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] ( | [[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نویسنده) | ||
[[اعرجی، عبدالمطلب بن محمد]] (شارح) | [[اعرجی، عبدالمطلب بن محمد]] (شارح) | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14 | کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مرکز پژوهشی | مرکز پژوهشی میراث مکتوب | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | | مکان نشر =تهران - ایران | ||
| سال نشر = 1381 ش | | سال نشر = 1381 ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01056AUTOMATIONCODE | |||
| کد اتوماسیون = | |||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-6781-68-3 | | شابک =964-6781-68-3 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01056 | |||
| کتابخوان همراه نور =01056 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از =}} | | پیش از = | ||
}} | |||
'''إشراق اللاهوت في نقد شرح الياقوت'''، نوشتۀ [[اعرجی، عبدالمطلب بن محمد|سيد عمیدالدين ابوعبداللّه عبدالمطلب بن مجدالدين الحسينى العبيدلي]] (681-754ق) کتابى است كلامى كه به بيان عقايد شيعۀ امامیه مىپردازد. اين اثر نقدى است بر شرح [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] با عنوان «أنوار الملكوت» كه بر کتاب «[[الياقوت في علم الكلام|الياقوت]]» [[ابراهیم بن نوبخت|ابواسحاق ابراهیم بن نوبخت]] نگاشته شده است. | |||
==ساختار == | |||
«إشراق اللاهوت»؛ مشتمل بر پانزده مقصد است. در مقصد اول به موضوع نظر و تفكر پرداخته شده و در سه فصل بعدى مباحث الهيات بالمعنى الاعم مطرح گرديده و در فصول بعدى به مباحث الهيات بالمعنى الاخص(كلام) پرداخته | «إشراق اللاهوت»؛ مشتمل بر پانزده مقصد است. در مقصد اول به موضوع نظر و تفكر پرداخته شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص3]</ref> و در سه فصل بعدى مباحث الهيات بالمعنى الاعم مطرح گرديده و در فصول بعدى به مباحث الهيات بالمعنى الاخص(كلام) پرداخته شده است. | ||
المقصد | == گزارش محتوا == | ||
المقصد الاول: «في النظر و ما يتّصل به» در این مقصد به بررسى ديدگاههاى مختلف درباره حقيقت و ماهيت «نظر» يا همان تفكّر پرداخته شده و وجوب آن گوشزد شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: همان، ص3]</ref>. | |||
المقصد | المقصد الثاني: «في الجواهر و الأعراض و الأجسام»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=49&viewType=html ر.ک: همان، ص49]</ref> در این مقصد به تعريف هر یک از جوهر و عرض و جسم و نيز حركت و سكون پرداخته شده و از جزء لا يتجزّا، همانندى اجسام و... سخن به میان آمده است. | ||
المقصد | المقصد الثالث: «في احكام الجواهر و الأعراض»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=91&viewType=html ر.ک: همان، ص91]</ref>، المقصد الرابع: «في الموجودات»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=149&viewType=html ر.ک: همان، ص149]</ref> در این مقصد دربارۀ وجود و عدم، تقسيم وجود به قديم و حادث و نيز به واجب و ممكن، خواص واجب و ممكن و...سخن گفته شده است. | ||
المقصد | المقصد الخامس: «في إثبات الصانع و توحيده و أحكام صفاته»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=193&viewType=html ر.ک: همان، ص193]</ref>. | ||
المقصد | المقصد السادس: «في استناد صفاته الى وجوبه»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=291&viewType=html ر.ک: همان، ص291]</ref>. | ||
المقصد | المقصد السابع: «في العدل» در این مقصد به شبهات جبريّه پاسخ داده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=305&viewType=html ر.ک: همان، ص305]</ref>. | ||
المقصد | المقصد الثامن: «فى الآلام و الأعراض»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=331&viewType=html ر.ک: همان، ص331]</ref>. | ||
المقصد | المقصد التاسع: «في أفعال القلوب و نظرائها» در این مقصد به بررسى افعال صادره از قلب انسانى نظير علم، اراده، شهوت، نفرت و غيره پرداخته شده و از نظاير این افعال كه با واسطه به انسان تعلّق مىيابد نيز سخن گفته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=353&viewType=html ر.ک: همان، ص 353]</ref>. | ||
المقصد | المقصد العاشر: «في التكليف» در این مقصد به بيان شرائط تكليف و حسن تكليف و استحاله تكليف بما لا يطاق پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=379&viewType=html ر.ک: همان، ص379]</ref>. | ||
المقصد الحادى عشر: «في الألطاف» به تعريف لطف و وجوب آن و نيز برخى نكات توحيدى اختصاص يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=391&viewType=html ر.ک: همان، ص 391]</ref>. | |||
المقصد | در المقصد الثاني عشر: «في اعتراضات الحضوم في التوحيد و العدل و الجواب عنها» به ردّ و ابطال ديدگاههاى مخالف ديدگاه شيعه در مسائل كلامى نظير اراده، رؤيت و غيره پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=403&viewType=html ر.ک: همان، ص403]</ref>. | ||
المقصد | المقصد الثالث عشر: «في الوعد و الوعيد»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=415&viewType=html ر.ک: همان، ص415]</ref>. | ||
المقصد | المقصد الرابع عشر: «في النّبوات»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=435&viewType=html ر.ک: همان، ص435]</ref> به موضوع جواز بعثت انبياء، شرائط معجزه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=436&viewType=html ر.ک: همان، ص 436]</ref>، اثبات نبوت خاصّه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=437&viewType=html ر.ک: همان، ص437]</ref>، جواز صدور كرامات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=440&viewType=html ر.ک: همان، ص440]</ref>، عصمت انبياء پرداخته شده و ديدگاه يهوديان دربارۀ استحالۀ نسخ، ديدگاه مسيحيان دربارۀ اقانيم ثلاثه، ديدگاه مجوس دربارۀ يزدان و اهريمن، ديدگاه غلات دربارۀ [[امام على(ع)|امیرالمؤمنين(ع)]] ردّ و ابطال شده است. | ||
مؤلف در | المقصد الخامس عشر: «في الإمامة»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=467&viewType=html ر.ک: همان، ص467]</ref> به وجوب امامت، لزوم عصمت امام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=477&viewType=html ر.ک: همان، ص477]</ref>، وجوب نص بر امام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1056/%D8%A5%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA?sectionNumber=2&pageNumber=482&viewType=html ر.ک: همان، ص482]</ref> و ساير مباحث مربوط به موضوع امامت از ديدگاه شيعه اثناعشريه اختصاص يافته است. | ||
مؤلف در این اثر ابتدا ديدگاه مؤلف ياقوت را ذكر مىكند، سپس قول شارح ياقوت؛يعنى [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] را يادآور مىشود و سرانجام ديدگاه خود را مطرح مىسازد. نكتۀ قابل توجه در این اثر آنست كه نویسنده تحت تأثير شهرت [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] كه از قضا دايى وى نيز بوده، قرار نگرفته و به نقد ديدگاه وى پرداخته است. | |||
==نسخه شناسى== | ==نسخه شناسى== | ||
در تحقيق نسخه حاضر در برنامه از سه نسخۀ خطى ذيل استفاده گرديده است. | در تحقيق نسخه حاضر در برنامه از سه نسخۀ خطى ذيل استفاده گرديده است. | ||
#نسخۀ کتابخانۀ امام رضا(ع) به شماره 7717 كه در قرن نهم هجرى کتابت شده است. | |||
#نسخۀ كه در کتابخانه مركزى دانشگاه تهران نگهدارى مىشود و در 912ق در حلّه کتابت شده است. | |||
#نسخۀ کتابخانۀ عمومى ملك در تهران به شمارۀ 788. | |||
نسخه حاضر در برنامه با استفاده از نسخ خطى فوق توسط آقاى علىاكبر ضيائى مورد تحقيق و پژوهش واقع شده و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 545 صفحه توسط انتشارات «میراث مكتوب» تهران، در سال 1381ش منتشر شده است. نوبت چاپ کتاب نامعلوم است. | |||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
حسینی عبیدلی، عبدالمطلب بن مجدالدین، اشراق اللاهوت فی نقد شرح الیاقوت، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 1381ش. | حسینی عبیدلی، عبدالمطلب بن مجدالدین، اشراق اللاهوت فی نقد شرح الیاقوت، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 1381ش. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[الياقوت في علم الكلام]] | |||
[[أنوار الملكوت في شرح الياقوت]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:کلام و عقاید]] | |||
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]] | |||
[[رده:اردیبهشت (1401)]] |