۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}}') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''أنوار الملكوت في شرح الياقوت'''،تاليف [[علامه حلى]]، شرحى است به صورت قال اقول بر | '''أنوار الملكوت في شرح الياقوت'''،تاليف [[علامه حلى]]، شرحى است به صورت قال اقول بر کتاب [[الياقوت]] [[ابن نوبخت]]. کتاب الياقوت از قديمى‌ترين و مشهورترين كتب كلامى شيعه به حساب مى‌آيد. مولف(علامه حلى) متن کتاب را چنين معرفى مى‌كند «و قد صنف شيخنا الاقدم و امامنا الاعظم، ابو اسحق ابراهيم بن نوبخت قدس الله روحه الزكيه و نفسه العليه مختصرا سماه الياقوت قد احتوى من المسائل على اشرفها و اعلاها و من المباحث على اجلها و اسناها الا انه صغير الحجم كثير العلم مستصعب على الفهم فى غاية الايجاز و الاختصار بحيث يعجز عن تفهمه اكثر النظار». | ||
شرح علامه حلى مهمترين و مشهورترين شرح | شرح علامه حلى مهمترين و مشهورترين شرح کتاب الياقوت محسوب مى‌شود، چنانكه خود کتاب نيز با شرح علامه حلى معروف شده است. مولف با اين شرح اصل کتاب را احياء كرده است و اگر اين شرح نبود، امروز اثرى از الياقوت نبود. چنانكه نه ابن نديم در فهرستش و نه شيخ طوسى نامى از الياقوت نمى‌آورند. با اين كه هر دو اين‌ها متأخر از زمان مولف مى‌باشند و درصدد بيان كتب بودند. | ||
==ساختار و گزارش محتوا:== | ==ساختار و گزارش محتوا:== | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
المقصد الخامس عشر فى الامامة: مولف در اين مقصد مباحث مربوط به امامت را طى 11 مسأله بيان مى‌كند. | المقصد الخامس عشر فى الامامة: مولف در اين مقصد مباحث مربوط به امامت را طى 11 مسأله بيان مى‌كند. | ||
==ويژگيها و معايب | ==ويژگيها و معايب کتاب:== | ||
1-احياء | 1-احياء کتاب الياقوت: کتاب انوار الملكوت را مى‌توان احياءكننده اصلى کتاب الياقوت دانست و همين شرح توجه علماء را به اين کتاب افزايش داد. | ||
2-حل معضلات متن: در كتب قديمى مغلق‌نويسى امرى معمول و متداول بود و | 2-حل معضلات متن: در كتب قديمى مغلق‌نويسى امرى معمول و متداول بود و کتاب الياقوت در بين آنها از اغلاق بيشترى برخوردار است. چنانكه مولف تصريح مى‌كند «الا انه صغير الحجم كثير العلم مستصعب على الفهم فى نهاية الايجاز و الاختصار بحيث يعجز عن تفهمه اكثر النظار». | ||
اما مولف با شرح تمامى نكات مشكل متن | اما مولف با شرح تمامى نكات مشكل متن کتاب را از آن اغلاق خارج نموده است، طورى كه اگر بدون شرح انوار الملكوت به الياقوت نگاه شود، اكثر مطالب آن قابل فهم نخواهد بود. | ||
3-اضافات و تكملۀ متن: مولف تنها به شرح متن اكتفاء نكرده است، بلكه در مواردى كه متن نياز به تكمله داشت، مطالبى را اضافه كرده است. شارح آراء و اقوالى را كه ماتن بدون بيان قائل آنها مطرح كرده است، بيان مى‌كند. او قائل به آراء و فرقى كه به اين آراء منتسب هستند را، معلوم مى‌كند. | 3-اضافات و تكملۀ متن: مولف تنها به شرح متن اكتفاء نكرده است، بلكه در مواردى كه متن نياز به تكمله داشت، مطالبى را اضافه كرده است. شارح آراء و اقوالى را كه ماتن بدون بيان قائل آنها مطرح كرده است، بيان مى‌كند. او قائل به آراء و فرقى كه به اين آراء منتسب هستند را، معلوم مى‌كند. | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
==شروح و خلاصۀ | ==شروح و خلاصۀ کتاب:== | ||
1-«اشراق اللاهوت فى نقد شرح الياقوت يا شرح انوار الملكوت فى شرح الياقوت»؛ اين | 1-«اشراق اللاهوت فى نقد شرح الياقوت يا شرح انوار الملكوت فى شرح الياقوت»؛ اين کتاب تأليف پسر خواهر علامه حلى به نام سيد عميدالدين، عبدالمطلب بن سيد مجدالدين ابى الفوارس محمد بن على اعرجى حسينى حلى مى‌باشد. اين کتاب در زمان حيات علامه حلى نوشته شده است. به اين صورت كه ابتداء مى‌گويد قال مصنف الياقوت، بعد مى‌گويد قال الشارح دام ظله، بعد شرح خود را مى‌آورد. اين کتاب با تحقيق آقاى على‌اكبر ضيائى در سال 1372 شمسى در قم به چاپ رسيده است. | ||
2-«منتخب انوار الملكوت فى شرح الياقوت» از اين | 2-«منتخب انوار الملكوت فى شرح الياقوت» از اين کتاب اثرى در دست نيست. آقا بزرگ تهرانى در مورد اين کتاب مى‌گويد: «منتخب انوار الملكوت فى شرح الياقوت لبعض الافاضل من الشيعه عده بعض تلاميذ المجلسى الثانى مما ينبغى ان يدرج فى البحار كما ذكره فى آخر البحار» <ref>الذريعه ج 22 ص 376</ref>. | ||
==نسخه‌شناسى:== | ==نسخه‌شناسى:== | ||
اين | اين کتاب دو بار چاپ شده است. مرتبۀ اول در سال 1338ش توسط دانشگاه تهران با تحقيق و اهتمام آقاى محمد نجمى زنجانى در 349 صفحه و مرتبۀ دوم با همان تحقيقات توسط انتشارات الرضى قم در سال 1363ش كه اين نسخه در برنامه وجود دارد. | ||
اين | اين کتاب به صورت رحلى در 248 صفحه به چاپ رسيده است و محقق مقدمه‌اى مختصر حول ماتن و شارح نگاشته است. اين کتاب داراى فهرست مطالب، فهرست اعلام، فهرست كتب و فهرست فرق و مذاهب و ديانات و طوائف و جماعات مى‌باشد. | ||
==نقد نسخۀ حاضر:== | ==نقد نسخۀ حاضر:== | ||
اين نسخه داراى اغلاط فراوانى است كه در تصحيح و تحقيق بايد مراعات مى‌شد، علاوه بر آن ناقص نيز هست. محقق فصل آخر | اين نسخه داراى اغلاط فراوانى است كه در تصحيح و تحقيق بايد مراعات مى‌شد، علاوه بر آن ناقص نيز هست. محقق فصل آخر کتاب را كه عبارت است از «مما يرجع الى احكام المخالفين و البغاة» از کتاب حذف كرده است. به همين خاطر آقاى يعقوب جعفرى اين فصل از کتاب را در دو شماره از مجله الكلام الاسلامى به چاپ رسانده است <ref>مجلۀ الكلام الاسلامى سال دوم شمارۀ 2 و 3</ref>. | ||
=پانویس = | =پانویس = | ||