ویکی‌نور

أصول الحديث علومه و مصطلحه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - '،گ' به '، گ')
جز (جایگزینی متن - '= ' به '= ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۵۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR21337J1.jpg|بندانگشتی|أصول الحديث علومه و مصطلحه]]
| تصویر =NUR21337J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =أصول الحديث علومه و مصطلحه
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|أصول الحديث علومه و مصطلحه
[[خطیب، محمد عجاج]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
|data-type='otherBookNames'|
| موضوع =
|-
حدیث - تاریخ
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[خطیب، محمد عجاج]] (نويسنده)
|-
|زبان  
|data-type='language'|عربی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|حدیث - تاریخ


حدیث - علم الدرایه
حدیث - علم الدرایه


حدیث - علم الروایه
حدیث - علم الروایه
|-
| ناشر = 
|ناشر  
دار الفکر
|data-type='publisher'|دار الفکر
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 1409 ق  
|مکان نشر  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21337AUTOMATIONCODE
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
| چاپ =1
|-
| تعداد جلد =1
|سال نشر  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =21337
|data-type='publishYear'| 1409 هـ.ق  
| کتابخوان همراه نور =21337
|-class='articleCode'
| کد پدیدآور =
|کد اتوماسیون
| پس از =
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE21337AUTOMATIONCODE
| پیش از =
|}
}}
</div>
'''أصول الحديث علومه و مصطلحه''' تأليف [[محمد عجاج خطیب]]، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوین آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.
 
 
== معرفى اجمالى ==
 
 
'''أصول الحديث علومه و مصطلحه''' تأليف [[محمد عجاج خطيب]]، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوين آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.


کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.
کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.


== ساختار ==
==ساختار==
 
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.
 
کتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در يك تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.
 
نويسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به اين نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره براى طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با يكديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است ....<ref>تمهيد، ص12</ref>
 
وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خويش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در اين کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به اين علم، نكرده است ....<ref>همان، ص12-13</ref>
 
== گزارش محتوا ==
 
 
در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب ....<ref>مقدمه، ص3</ref>، به عناوين ابواب و فصول، اشاره گرديده است ....<ref>همان، ص4-5</ref>
 
در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهميت آن پرداخته شده ....<ref>تمهيد، ص7-10</ref>و سپس، چگونگى پيداش اين علم ....<ref>همان، ص10</ref>و كثرت انواع آن، توضيح داده شده ....<ref>همان، ص11</ref>و در پايان، به بيان روش نويسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است ....<ref>همان، ص12</ref>
 
نويسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى براى ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:
 
1. معنى سنت: در اين فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است ....<ref>همان، ص17-19</ref>


«رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نويسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث اين فصل مى‌باشد ....<ref>همان، ص23-32</ref>
==گزارش محتوا==
در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/3 مقدمه، ص3]</ref>، به عناوین ابواب و فصول، اشاره گرديده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/4 همان، ص4-5]</ref>


2. جايگاه سنت در تشريع: در اين فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است ....<ref>همان، ص36-46</ref>
در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهمیت آن پرداخته شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/7 تمهيد، ص7-10]</ref>و سپس، چگونگى پيداش این علم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/10 همان، ص10]</ref>و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/11 همان، ص11]</ref>و در پایان، به بيان روش نویسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 همان، ص12]</ref>
نویسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به این نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره برای طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با یکديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 تمهيد، ص12]</ref>


3. حديث در عهد نبوى: نويسنده در اين فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس كيفيت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از اين عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و... ....<ref>همان، ص51-77</ref>
وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خویش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در این کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به این علم، نكرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/12 همان، ص12-13]</ref>


4. حديث در عصر صحابه و تابعين ....<ref>همان، ص79-88</ref>
نویسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى برای ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:


5. نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين ....<ref>همان، ص95-129</ref>
#معنى سنت: در این فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/17 همان، ص17-19]</ref>
#:«رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نویسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث این فصل مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/23 همان، ص23-32]</ref>
#جايگاه سنت در تشريع: در این فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/36 همان، ص36-46]</ref>
#حديث در عهد نبوى: نویسنده در این فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس کیفیت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از این عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/51 همان، ص51-77]</ref>
#حديث در عصر صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/79 همان، ص79-88]</ref>
#نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/95 همان، ص95-129]</ref>


باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در اين باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوين حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به ميان آمده است ....<ref>همان، ص139-142</ref>در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوين شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده ....<ref>همان، ص194-200</ref>و سپس ديدگاه علمايى همچون [[رضا، محمد رشید|محمد رشيد رضا]] و [[صدر، حسن|سيد حسن صدر]] بررسى و در نهايت، نظر خود نويسنده، بيان شده است ....<ref>همان، ص307-218</ref>
باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در این باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوین حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به میان آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/139 همان، ص139-142]</ref>در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوین شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/194 همان، ص194-200]</ref>و سپس ديدگاه علمايى همچون [[محمد رشید رضا]] و [[صدر، سید حسن|سيد‌ ‎حسن صدر]] بررسى و در نهایت، نظر خود نویسنده، بيان شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/218 همان، ص307-218]</ref>


در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. اين علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث ....<ref>همان، ص223-295</ref>
در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. این علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/223 همان، ص223-295]</ref>


در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:
در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:


فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نويسنده در تعريف اين اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را براى حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت ....<ref>همان، ص304-305</ref>در ادامه، از اقوال و مصنفات [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابن ابیداود، عبدالله بن سلیمان|ابوداود سجستانى]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] بحث به ميان آورده است ....<ref>همان، ص304-328</ref>
فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نویسنده در تعريف این اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را برای حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/304 همان، ص304-305]</ref>در ادامه، از اقوال و مصنفات [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، [[مسلم بن حجاج|مسلم]]، [[ابن ابی‌داود، عبدالله بن سلیمان|ابوداود سجستانى]]، [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذى]]، [[نسائی، احمد بن علی|نسائى]] و [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] بحث به میان آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/304 همان، ص304-328]</ref>


در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به اين نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و... ....<ref>همان، ص331-335</ref>
در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث این فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به این نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/331 همان، ص331-335]</ref>


فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نويسنده در اين فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع اين حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و... ....<ref>همان، ص337</ref>
فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نویسنده در این فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع این حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/337 همان، ص337]</ref>


در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از اين اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و... ....<ref>همان، ص355-375</ref>
در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از این اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/355 همان، ص355-375]</ref>


سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين ....<ref>همان، ص380-450</ref>
سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29040/1/380 همان، ص380-450]</ref>


== وضعيت کتاب ==
==وضعيت کتاب==




فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى کتاب آمده است.
فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.


پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.
پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references/>


== منابع مقاله ==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


مقدمه و متن کتاب.
[[أصول الحديث]]


== پیوندها ==


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۹

أصول الحديث علومه و مصطلحه تأليف محمد عجاج خطیب، کتابى است پيرامون جايگاه حديث و تدوین آن و نيز علوم مختلف و اصطلاحات گوناگون حديث.

أصول الحديث علومه و مصطلحه
أصول الحديث علومه و مصطلحه
پدیدآورانخطیب، محمد عجاج (نویسنده)
ناشردار الفکر
مکان نشربیروت - لبنان
سال نشر1409 ق
چاپ1
موضوعحدیث - تاریخ

حدیث - علم الدرایه

حدیث - علم الروایه
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏BP‎‏ ‎‏109‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏6‎‏الف‎‏6
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

کتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 1387ق، نوشته شده است.

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهيد و چهار باب و هر باب در چندين فصل، تنظيم شده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب.[۱]، به عناوین ابواب و فصول، اشاره گرديده است.[۲]

در تمهيد، ابتدا به تعريف علم حديث و بيان اهمیت آن پرداخته شده.[۳]و سپس، چگونگى پيداش این علم.[۴]و كثرت انواع آن، توضيح داده شده.[۵]و در پایان، به بيان روش نویسنده در تأليف کتاب، پرداخته شده است.[۶] نویسنده در تبيين روش كار خود در تأليف کتاب، در تمهيد به این نكته اشاره دارد كه علوم حديث، داراى انواع بسيارى است و پرداختن به آن‌ها، به‌صورت منفرد كارى است دشوار؛ لذا وى به‌منظور آسان نمودن بحث علمى و آسان گرداندن مطالعه و مذاكره برای طلاب، مباحثى را كه ارتباطى تنگاتنگ با یکديگر دارند تحت فصولى و آن فصول را تحت ابوابى جامع، گردآورى نموده است.[۷]

وى در توضيح و بسط مطالب، از امثله فراوانى استفاده نموده و در تمامى موارد به مصادر و منابع بحث خویش، اشاره كرده است. از آنجا كه غرض وى در این کتاب، فقط بيان قواعد و اصول علم حديث مى‌باشد، تعرضى به آراى علما و مناقشات موجود در مسائل مختلف مربوط به این علم، نكرده است.[۸]

نویسنده باب اول را به‌عنوان مدخلى برای ورد به بحث از سنت قرار داده و در آن، در ضمن پنج فصل زير، مباحث مربوط به سنت را مطرح نموده است:

  1. معنى سنت: در این فصل، ابتدا «سنت» در لغت و در شرع تعريف شده و سپس معناى آن در اصطلاح محدثين، علماى اصول فقه و فقها و نيز رابطه آن با عمل صحابه، مورد بررسى قرار گرفته است.[۹]
    «رابطه سنت و بدعت»، «معناى سنت نزد محدثين و منظور نویسنده از آن»، «معنى حديث، خبر و اثر»، «حديث قدسى» و «تعريف متن و سند از لحاظ لغوى و اصطلاحى» از ديگر مباحث این فصل مى‌باشد.[۱۰]
  2. جايگاه سنت در تشريع: در این فصل، نقش سنت در تشريع احكام الهى، ادله حجيت آن (ايمان به رسالت، قرآن، روايات و اجماع) و منزلت سنت نسبت به قرآن كريم بررسى شده است.[۱۱]
  3. حديث در عهد نبوى: نویسنده در این فصل، ابتدا روش پيامبر(ص) را در تعليم و آموزش صحابه بيان نموده و سپس کیفیت برخورد صحابه با سنت آن حضرت و نيز عوامل مختلف انتشار حديث در آن دوران را بررسى نموده است. برخى از این عوامل عبارتند از: نشاط رسول و جديت وى در تبليغ دعوتش، طبيعت اسلام و نظام جديدى كه بنا نهاد، نشاط اصحاب رسول در طلب علم و حفظ و تبليغ آن، سفيرانى كه آن حضرت به نواحى مختلف گسيل داشتند و.[۱۲]
  4. حديث در عصر صحابه و تابعين.[۱۳]
  5. نشاط علمى در عصر صحابه و تابعين.[۱۴]

باب دوم، داراى سه فصل مى‌باشد. در این باب به‌منظور بررسى مسائل مربوط به تدوین حديث، وضعيت کتابت نزد عرب جاهلى مورد بحث قرار گرفته و سپس، از کتابت در عصر نبوى و صدر اسلام، سخن به میان آمده است.[۱۵]در ادامه، به معرفى آثارى كه در صدر اسلام پيرامون حديث و سنت، تدوین شده، از جمله صحيفه‌هاى عبدالله بن عمرو بن عاص، جابر بن عبدالله انصارى و همام بن منبه پرداخته شده.[۱۶]و سپس ديدگاه علمايى همچون محمد رشید رضا و سيد‌ ‎حسن صدر بررسى و در نهایت، نظر خود نویسنده، بيان شده است.[۱۷]

در باب سوم، در هفت فصل، برخى از علوم حديث، توضيح داده شده است. این علوم به ترتيب عبارتند از: تحمل و اداى حديث؛ تاريخ روات؛ جرح و تعديل؛ غريب الحديث؛ مختلف الحديث و مشكل الحديث؛ ناسخ و منسوخ حديث و علم علل الحديث.[۱۸]

در آخرين باب، در چهار فصل زير، از برخى اصطلاحات در علم حديث، سخن رفته است:

فصل اول، به حديث صحيح اختصاص يافته است. نویسنده در تعريف این اصطلاح، ابتدا اقوال ابن صلاح و امام نووى را بررسى نموده و سپس، رأى خود را بيان كرده است. وى پنج شرط را برای حديث صحيح ذكر كرده است: اتصال سند؛ عادل بودن روات؛ ضابط بودن آن‌ها؛ شاذ نبودن مروى و مرسله نبودن روايت.[۱۹]در ادامه، از اقوال و مصنفات بخارى، مسلم، ابوداود سجستانى، ترمذى، نسائى و ابن ماجه بحث به میان آورده است.[۲۰]

در فصل دوم، به مطالب مربوط به حديث حسن، پرداخته شده است. از جمله مباحث این فصل، عبارت است از: انواع حديث حسن، احتجاج به این نوع از روايت، روش‌هاى ارتقاء روايت حسن به صحيح، مراتب حديث حسن و.[۲۱]

فصل سوم، به حديث ضعيف اختصاص يافته است. نویسنده در این فصل، ابتدا به تعريف حديث ضعيف پرداخته و سپس انواع آن را نام برده و مختصرا، توضيح داده است. برخى از انواع این حديث عبارتند از: مرسل، منقطع، معضل، مدلس، مضطرب، مقلوب، شاذ و.[۲۲]

در آخرين فصل، به اصطلاحات مشترك بين صحيح، حسن و ضعيف پرداخته شده است. برخى از این اصطلاحات عبارتند از: مرفوع، متصل، مسند، معنعن، معلق، مفرد، غريب، مدرج و.[۲۳]

سه مبحث زير به‌عنوان تتمه بحث، به مطالب کتاب ملحق شده است: تعريف موقوف و مقطوع، صحابه و تابعين.[۲۴]

وضعيت کتاب

فهرست مطالب، به‌همراه فهرست مهم‌ترين مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.

پاورقى‌ها توضيحى بوده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع، پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن، توضيحاتى ارائه شده است.

پانویس

  1. ↑ مقدمه، ص3
  2. ↑ همان، ص4-5
  3. ↑ تمهيد، ص7-10
  4. ↑ همان، ص10
  5. ↑ همان، ص11
  6. ↑ همان، ص12
  7. ↑ تمهيد، ص12
  8. ↑ همان، ص12-13
  9. ↑ همان، ص17-19
  10. ↑ همان، ص23-32
  11. ↑ همان، ص36-46
  12. ↑ همان، ص51-77
  13. ↑ همان، ص79-88
  14. ↑ همان، ص95-129
  15. ↑ همان، ص139-142
  16. ↑ همان، ص194-200
  17. ↑ همان، ص307-218
  18. ↑ همان، ص223-295
  19. ↑ همان، ص304-305
  20. ↑ همان، ص304-328
  21. ↑ همان، ص331-335
  22. ↑ همان، ص337
  23. ↑ همان، ص355-375
  24. ↑ همان، ص380-450

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أصول_الحديث_علومه_و_مصطلحه&oldid=713128»