پرش به محتوا

أصحاب أميرالمؤمنين عليه‌السلام و الرواة عنه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای '
جز (جایگزینی متن - 'درباره ی ' به 'درباره‌ی ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ')
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
| عنوان =أصحاب أمیرالمؤمنين عليه‌السلام و الرواة عنه
| عنوان =أصحاب أمیرالمؤمنين عليه‌السلام و الرواة عنه
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =
[[امینی، محمدهادی]] (نویسنده)
[[امینی، محمدهادی]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
خط ۹: خط ۹:
| موضوع =
| موضوع =
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اصحاب
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اصحاب
| ناشر =  
| ناشر =
دار الکتاب الإسلامی
دار الکتاب الإسلامی
| مکان نشر =بیروت - لبنان
| مکان نشر =بیروت - لبنان
| سال نشر = 1412 ق  
| سال نشر = 1412 ق  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00905AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00905AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
خط ۳۱: خط ۳۱:
شیوه این کتاب معجمى و به ترتیب نام و نام پدر بر اساس الفباى نام است.  
شیوه این کتاب معجمى و به ترتیب نام و نام پدر بر اساس الفباى نام است.  


== ساختار ==
== ساختار ==
این کتاب حاوی دو مقدمه است: مقدمه اول، که کوتاه و چند صفحه ای بیش نیست و با ذکر نام مؤلف محترم در پایان آن همراه است، از چگونگی و انگیزه ی نگارش کتاب و سپس مختصری درباره‌ی مطالب آن صحبت می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: مقدمه 1، ص7]</ref>.
این کتاب حاوی دو مقدمه است: مقدمه اول، که کوتاه و چند صفحه‌ای بیش نیست و با ذکر نام مؤلف محترم در پایان آن همراه است، از چگونگی و انگیزه‌ی نگارش کتاب و سپس مختصری درباره‌ی مطالب آن صحبت می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: مقدمه 1، ص7]</ref>.


مقدمه دوم، که نسبتاً مفصل بوده و حدود چهل صفحه ای به خود اختصاص می‌دهد و با عنوان با عنوان «مدرسة امیرالمؤمنین(ع)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ص11]</ref>» ذکر شده، درباره‌ی ویژگی‌های مکتب امیرالمؤمنین(ع) و دستاوردهای آن بحث می‌کند. آنگاه به جوانبی از برجستگیهای شخصیتی و علمی حضرت از زبان بزرگان اصل سنت و دیگران پرداخته است. در ادامه سیر تحولات و تطورات تاریخی به وجود آمده را که بر زندگی اصحاب حضرت تأثیر ویژه ای داشته است مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در پایان نیز نظرات و دیدگاه‌های رجال حدیث (حدیث شناسان) درباره‌ی اصحاب و راویان امام(ع) مطرح شده است که در این میان دو دیدگاه محدثین شیعه، اهل سنت در مقایسه با هم بررسی شده و چگونگی برخورد بزرگان محدثین اهل سنت را در برابر راویان شیعه از زبان خود ایشان مفصلاً به بحث می‌گذارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ص29]</ref>.
مقدمه دوم، که نسبتاً مفصل بوده و حدود چهل صفحه‌ای به خود اختصاص می‌دهد و با عنوان با عنوان «مدرسة امیرالمؤمنین(ع)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ص11]</ref>» ذکر شده، درباره‌ی ویژگی‌های مکتب امیرالمؤمنین(ع) و دستاوردهای آن بحث می‌کند. آنگاه به جوانبی از برجستگیهای شخصیتی و علمی حضرت از زبان بزرگان اصل سنت و دیگران پرداخته است. در ادامه سیر تحولات و تطورات تاریخی به وجود آمده را که بر زندگی اصحاب حضرت تأثیر ویژه‌ای داشته است مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در پایان نیز نظرات و دیدگاه‌های رجال حدیث (حدیث شناسان) درباره‌ی اصحاب و راویان امام(ع) مطرح شده است که در این میان دو دیدگاه محدثین شیعه، اهل سنت در مقایسه با هم بررسی شده و چگونگی برخورد بزرگان محدثین اهل سنت را در برابر راویان شیعه از زبان خود ایشان مفصلاً به بحث می‌گذارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ص29]</ref>.


جلد اول از حرف الف تا بخشى از حرف عین و جلد دوم ادامه آنها را تا حرف یاء در بر دارد. باب کنیه‌ها پس از اتمام نامها آمده و قسمت زنان فقط 33 شرح حال را شامل شده است.
جلد اول از حرف الف تا بخشى از حرف عین و جلد دوم ادامه آنها را تا حرف یاء در بر دارد. باب کنیه‌ها پس از اتمام نامها آمده و قسمت زنان فقط 33 شرح حال را شامل شده است.
خط ۴۰: خط ۴۰:
در پایان جلد دوم فهرستی از منابع و مآخذ و سپس فهرست تراجم که به عبارتی همان فهرست اعلام می‌باشد، آمده است. شایان ذکر است جدا از فهرست منابع مذکور، بعد از ذکر احوال راویان و اصحاب داخل متن، ذیل آن لیستی از منابع مورد استفاده آمده است.
در پایان جلد دوم فهرستی از منابع و مآخذ و سپس فهرست تراجم که به عبارتی همان فهرست اعلام می‌باشد، آمده است. شایان ذکر است جدا از فهرست منابع مذکور، بعد از ذکر احوال راویان و اصحاب داخل متن، ذیل آن لیستی از منابع مورد استفاده آمده است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
یکی از امتیازات بارز این کتاب، تکثر منابع و مآخذ به کار رفته از طرفی و قدمت و اعتبار این منابع از طرف دیگر است. به طوری که برای برخی اصحاب امام(ع) به 45 منبع یا بیشتر اشاره شده است. قابل توجه آنکه اگر توضیحات مربوط به هر یک از شخصیتها در چند جلد از یک کتاب آمده باشد، همه‌ی آنها همراه با ذکر مجلد و صفحه آمده است؛ که این امر حاکی از اشراف علمی مؤلف گرانقدر بر اطلاعات کتب رجالی و تاریخی بوده است. بنابراین همان طور که خود ایشان در مقدمه هم اذعان می‌دارد به دقیقترین و مهمترین منابع عربی، معاجم حدیث، درایه و رجال مراجعه شده است.
یکی از امتیازات بارز این کتاب، تکثر منابع و مآخذ به کار رفته از طرفی و قدمت و اعتبار این منابع از طرف دیگر است. به طوری که برای برخی اصحاب امام(ع) به 45 منبع یا بیشتر اشاره شده است. قابل توجه آنکه اگر توضیحات مربوط به هر یک از شخصیتها در چند جلد از یک کتاب آمده باشد، همه‌ی آنها همراه با ذکر مجلد و صفحه آمده است؛ که این امر حاکی از اشراف علمی مؤلف گرانقدر بر اطلاعات کتب رجالی و تاریخی بوده است. بنابراین همان طور که خود ایشان در مقدمه هم اذعان می‌دارد به دقیقترین و مهمترین منابع عربی، معاجم حدیث، درایه و رجال مراجعه شده است.


خط ۴۹: خط ۴۹:
البته همان طور که مؤلف محترم در مقدمه کتاب می‌نویسد تاریخچه بسیاری از این بزرگان به دلایل گوناگون که به مهمترین آنها در مقدمه اشاره شده است، درگذشت تاریخ از بین رفته است و جز ذکر نامی از برخی آنان باقی نمانده است؛ بلکه نام تعدادی از ایشان هم از صفحه تاریخ محو شده است.
البته همان طور که مؤلف محترم در مقدمه کتاب می‌نویسد تاریخچه بسیاری از این بزرگان به دلایل گوناگون که به مهمترین آنها در مقدمه اشاره شده است، درگذشت تاریخ از بین رفته است و جز ذکر نامی از برخی آنان باقی نمانده است؛ بلکه نام تعدادی از ایشان هم از صفحه تاریخ محو شده است.


از این رو در مواجهه با احوال تعدادی از این شخصیتها جز ذکر نام و اشاره ای بسیار مختصر از وضعیت آنان نمی‌یابیم. به غیر از برخی اصحاب مشهور حضرت نظیر: مالک اشتر، ابوذر غفاری و... که مورخین و محدثین درباره‌ی آنان مطالب زیادی نقل کرده‌اند، درباره‌ی سرگذشت دیگر اصحاب جز چند سطری به خود اختصاص نمی‌دهد.
از این رو در مواجهه با احوال تعدادی از این شخصیتها جز ذکر نام و اشاره‌ای بسیار مختصر از وضعیت آنان نمی‌یابیم. به غیر از برخی اصحاب مشهور حضرت نظیر: مالک اشتر، ابوذر غفاری و... که مورخین و محدثین درباره‌ی آنان مطالب زیادی نقل کرده‌اند، درباره‌ی سرگذشت دیگر اصحاب جز چند سطری به خود اختصاص نمی‌دهد.


البته در برخی موارد شاهد اختصارگویی تعمدی مؤلف در بیان احوالات شخصیتهای کتاب هستیم، به گونه‌ای که به جای ذکر توضیحی بیشتر تنها به سه نقطه اکتفا شده است و یا آنکه اشاره وار از آن رد شده است. گرچه شیوه ی نگارش کتب رجالی غالباً بر اختصارگویی استوار است، ولی این مسئله فهم مطلب را گهگاه برای خواننده ای که اطلاعات چندانی از تاریخ و دوران امام(ع) و یا یاران حضرت ندارد، مشکل می‌نماید.
البته در برخی موارد شاهد اختصارگویی تعمدی مؤلف در بیان احوالات شخصیتهای کتاب هستیم، به گونه‌ای که به جای ذکر توضیحی بیشتر تنها به سه نقطه اکتفا شده است و یا آنکه اشاره وار از آن رد شده است. گرچه شیوه‌ی نگارش کتب رجالی غالباً بر اختصارگویی استوار است، ولی این مسئله فهم مطلب را گهگاه برای خواننده‌ای که اطلاعات چندانی از تاریخ و دوران امام(ع) و یا یاران حضرت ندارد، مشکل می‌نماید.


به طور کلی مؤلف گرانقدر به شرح احوال 1401 نفر از اصحاب یا یاران حضرت پرداخته است به ترتیب الفبایی می‌باشد. در این میان به توضیح نسب آنان، ذکر مختصری از زندگی ایشان، ولادت و وفات یا کشته شدن ایشان و آثار فکری، اجتماعی و عقیدتی آنها پرداخته است.<ref>ر.ک: [https://rasekhoon.net/article/show/209644/%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87-1 نقیبی، فاطمه، سیری در کتاب‌شناختی نهج‌البلاغه، وبگاه راسخون]</ref>
به طور کلی مؤلف گرانقدر به شرح احوال 1401 نفر از اصحاب یا یاران حضرت پرداخته است به ترتیب الفبایی می‌باشد. در این میان به توضیح نسب آنان، ذکر مختصری از زندگی ایشان، ولادت و وفات یا کشته شدن ایشان و آثار فکری، اجتماعی و عقیدتی آنها پرداخته است.<ref>ر.ک: [https://rasekhoon.net/article/show/209644/%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%8A-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87-1 نقیبی، فاطمه، سیری در کتاب‌شناختی نهج‌البلاغه، وبگاه راسخون]</ref>


== وضعیت کتاب ==
== وضعیت کتاب ==
این کتاب در دو مجلد تدوین شده است، ولی صفحه شماره دو جلد و نیز سلسله شماره‌های متعلق به هریک از شخصیتهای مذکور در کتاب به دنبال هم می‌آیند. 
این کتاب در دو مجلد تدوین شده است، ولی صفحه شماره دو جلد و نیز سلسله شماره‌های متعلق به هریک از شخصیتهای مذکور در کتاب به دنبال هم می‌آیند.