أصحاب أميرالمؤمنين عليه‌السلام و الرواة عنه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:


== ساختار ==
== ساختار ==
این کتاب حاوی دو مقدمه است: مقدمه اول، که کوتاه و چند صفحه ای بیش نیست و با ذکر نام مؤلف محترم در پایان آن همراه است، از چگونگی و انگیزه ی نگارش کتاب و سپس مختصری درباره ی مطالب آن صحبت می‌کند.
این کتاب حاوی دو مقدمه است: مقدمه اول، که کوتاه و چند صفحه ای بیش نیست و با ذکر نام مؤلف محترم در پایان آن همراه است، از چگونگی و انگیزه ی نگارش کتاب و سپس مختصری درباره ی مطالب آن صحبت می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: مقدمه 1، ص7]</ref>.


مقدمه دوم، که نسبتاً مفصل بوده و حدود چهل صفحه ای به خود اختصاص می‌دهد و با عنوان با عنوان «مدرسة امیرالمؤمنین(ع)» ذکر شده، درباره‌ی ویژگیهای مکتب امیرالمؤمنین(ع) و دستاوردهای آن بحث می‌کند. آنگاه به جوانبی از برجستگیهای شخصیتی و علمی حضرت از زبان بزرگان اصل سنت و دیگران پرداخته است. در ادامه سیر تحولات و تطورات تاریخی به وجود آمده را که بر زندگی اصحاب حضرت تأثیر ویژه ای داشته است مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در پایان نیز نظرات و دیدگاههای رجال حدیث (حدیث شناسان) درباره ی اصحاب و راویان امام (ع) مطرح شده است که در این میان دو دیدگاه محدثین شیعه، اهل سنت در مقایسه با هم بررسی شده و چگونگی برخورد بزرگان محدثین اهل سنت را در برابر راویان شیعه از زبان خود ایشان مفصلاً به بحث می‌گذارد.
مقدمه دوم، که نسبتاً مفصل بوده و حدود چهل صفحه ای به خود اختصاص می‌دهد و با عنوان با عنوان «مدرسة امیرالمؤمنین(ع)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ص11]</ref>» ذکر شده، درباره‌ی ویژگی‌های مکتب امیرالمؤمنین(ع) و دستاوردهای آن بحث می‌کند. آنگاه به جوانبی از برجستگیهای شخصیتی و علمی حضرت از زبان بزرگان اصل سنت و دیگران پرداخته است. در ادامه سیر تحولات و تطورات تاریخی به وجود آمده را که بر زندگی اصحاب حضرت تأثیر ویژه ای داشته است مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در پایان نیز نظرات و دیدگاههای رجال حدیث (حدیث شناسان) درباره ی اصحاب و راویان امام (ع) مطرح شده است که در این میان دو دیدگاه محدثین شیعه، اهل سنت در مقایسه با هم بررسی شده و چگونگی برخورد بزرگان محدثین اهل سنت را در برابر راویان شیعه از زبان خود ایشان مفصلاً به بحث می‌گذارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ص29]</ref>.


جلد اول از حرف الف تا بخشى از حرف عین و جلد دوم ادامه آنها را تا حرف یاء در بر دارد. باب کنیه‌ها پس از اتمام نامها آمده و قسمت زنان فقط 33 شرح حال را شامل شده است.
جلد اول از حرف الف تا بخشى از حرف عین و جلد دوم ادامه آنها را تا حرف یاء در بر دارد. باب کنیه‌ها پس از اتمام نامها آمده و قسمت زنان فقط 33 شرح حال را شامل شده است.
خط ۴۵: خط ۴۵:
یکی از امتیازات بارز این کتاب، تکثر منابع و مآخذ به کار رفته از طرفی و قدمت و اعتبار این منابع از طرف دیگر است. به طوری که برای برخی اصحاب امام (ع) به 45 منبع یا بیشتر اشاره شده است. قابل توجه آنکه اگر توضیحات مربوط به هر یک از شخصیتها در چند جلد از یک کتاب آمده باشد، همه‌ی آنها همراه با ذکر مجلد و صفحه آمده است؛ که این امر حاکی از اشراف علمی مؤلف گرانقدر بر اطلاعات کتب رجالی و تاریخی بوده است. بنابراین همان طور که خود ایشان در مقدمه هم اذعان می‌دارد به دقیقترین و مهمترین منابع عربی، معاجم حدیث، درایه و رجال مراجعه شده است.
یکی از امتیازات بارز این کتاب، تکثر منابع و مآخذ به کار رفته از طرفی و قدمت و اعتبار این منابع از طرف دیگر است. به طوری که برای برخی اصحاب امام (ع) به 45 منبع یا بیشتر اشاره شده است. قابل توجه آنکه اگر توضیحات مربوط به هر یک از شخصیتها در چند جلد از یک کتاب آمده باشد، همه‌ی آنها همراه با ذکر مجلد و صفحه آمده است؛ که این امر حاکی از اشراف علمی مؤلف گرانقدر بر اطلاعات کتب رجالی و تاریخی بوده است. بنابراین همان طور که خود ایشان در مقدمه هم اذعان می‌دارد به دقیقترین و مهمترین منابع عربی، معاجم حدیث، درایه و رجال مراجعه شده است.


مؤلف محترم در این کتاب در پی معرفی کردن یاران و راویان امیرالمؤمنین امام علی (ع) و به طور کلی هر کسی که زمان حضرت را درک نموده و به نحوی با ایشان در ارتباط بوده است، می‌باشد. از عمار یاسر، ابوذر غفاری، مالک اشتر، سلمان فارسی، نوف بکالی و ... که از یاران صدیق امام بوده‌اند گرفته تا اشعث بن قیس، شمر بن ذی الجوشن، ابن ملجم مرادی و ... که در ابتدا با حضرت همراه بوده ولی بعداً از ایشان جدا شده و گروه خوارج را تشکیل دادند تا معاویه بن ابی سفیان و عمربن خطاب و ... که از امام (ع) برای رفع مشکلات حکومتی و دینی خود کمک گرفتند و در زمان خلافت خود در بسیاری از مواقع در صدور حکم دینی و قضاوت بین مردم دچار معضل جدی شده و دست یاری به سوی حضرتش دراز کرده و از او راهنمایی خواستند. اگرچه هم اجازه‌ی خلافت و امامت به حضرت را نداده و کسی همانند معاویه از دشمنی آشکار خود با آن بزرگوار دریغ نکرده و سبّ و لعن بر ایشان را بین مسلمین رواج داد. با این وجود، در میان شخصیتهای نامبرده در این کتا بیشتر با شیعیان مخلص حضرت روبرو هستیم تا دشمنان ایشان.
مؤلف محترم در این کتاب در پی معرفی کردن یاران و راویان [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین امام علی(ع)]] و به طور کلی هر کسی که زمان حضرت را درک نموده و به نحوی با ایشان در ارتباط بوده است، می‌باشد. از عمار یاسر، ابوذر غفاری<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص114]</ref>، مالک اشتر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج2، ص505]</ref>، سلمان فارسی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص258]</ref>، نوف بکالی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان،ج2 ، ص581]</ref> و ... که از یاران صدیق امام بوده‌اند گرفته تا اشعث بن قیس، شمر بن ذی الجوشن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص288]</ref>، ابن ملجم مرادی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص341]</ref> و ... که در ابتدا با حضرت همراه بوده ولی بعداً از ایشان جدا شده و گروه خوارج را تشکیل دادند تا معاویه بن ابی سفیان و عمربن خطاب و ... که از امام (ع) برای رفع مشکلات حکومتی و دینی خود کمک گرفتند و در زمان خلافت خود در بسیاری از مواقع در صدور حکم دینی و قضاوت بین مردم دچار معضل جدی شده و دست یاری به سوی حضرتش دراز کرده و از او راهنمایی خواستند. اگرچه هم اجازه‌ی خلافت و امامت به حضرت را نداده و کسی همانند معاویه از دشمنی آشکار خود با آن بزرگوار دریغ نکرده و سبّ و لعن بر ایشان را بین مسلمین رواج داد. با این وجود، در میان شخصیتهای نامبرده در این کتا بیشتر با شیعیان مخلص حضرت روبرو هستیم تا دشمنان ایشان.


در نتیجه مراد از اصحاب در این کتاب، عام است و محدود به شیعیان و معتقدان به آن حضرت نمی‌شود بلکه هر کس آن حضرت را درک کرده و کوچکترین همراهى یا نقل حدیثى از او داشته است، نامش در این کتاب می‌آید. به همین جهت افراد غیر مشهورى در آن نام برده شده‌اند که تنها مستند آن یک کتاب است. این در حالى است که مؤلف غالباً ً برای هر شرح حال ده‌ها منبع معرفى می‌کند و به دلیل کثرت منابع، آنها را ذیل هر شرح حال به ترتیب الفبا مرتب کرده است. به گونه‌اى که گاه منابع یک شرح حال از اصل آن بیشتر است.
در نتیجه مراد از اصحاب در این کتاب، عام است و محدود به شیعیان و معتقدان به آن حضرت نمی‌شود بلکه هر کس آن حضرت را درک کرده و کوچکترین همراهى یا نقل حدیثى از او داشته است، نامش در این کتاب می‌آید. به همین جهت افراد غیر مشهورى در آن نام برده شده‌اند که تنها مستند آن یک کتاب است. این در حالى است که مؤلف غالباً ً برای هر شرح حال ده‌ها منبع معرفى می‌کند و به دلیل کثرت منابع، آنها را ذیل هر شرح حال به ترتیب الفبا مرتب کرده است. به گونه‌اى که گاه منابع یک شرح حال از اصل آن بیشتر است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش