أسانيد کتاب التهذيب: تهذيبها و ترتيبها و توحيدها و تمييز المشترک منها: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR55798J1.jpg | عنوان =أسانيد کتاب التهذيب: تهذيبها و تر...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
}}
}}


''' أسانيد کتاب التهذيب: تهذيبها و ترتيبها و توحيدها و تمييز المشترک منها''' اثر آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی (متوفی 1380ق)، تهذیب و ترتیب اسانید کتاب «التهذیب الأحکام» ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، معروف به شیخ طوسی (متوفی 460ق/ 1068م) می‌باشد که با تصحیح و تحقیق محمود دریاب نجفی، به چاپ رسیده است.  
''' أسانيد کتاب التهذيب: تهذيبها و ترتيبها و توحيدها و تمييز المشترک منها''' اثر [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی]] (1254-1340ش)، تهذیب و ترتیب اسانید کتاب «التهذیب الأحکام» [[طوسی، محمد بن حسن|ابوجعفر محمد بن حسن طوسی]]، معروف به [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] (385 -460ق)) می‌باشد که با تصحیح و تحقیق [[محمود دریاب نجفی]]، به چاپ رسیده است.  


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۲: خط ۴۲:
در مقدمه مصحح، به شرح حال کامل و مفصل شیخ طوسی پرداخته شده و اطلاعات جامع و مفیدی، از او، پیرامون ولادت در طوس<ref>متن کتاب، جلد صفر</ref>، دروس ابتدایی<ref>همان، ص15</ref>، سفر به بغداد<ref>همان، ص16</ref>، مشایخ و اساتید<ref>همان، ص19</ref>، تألیفات<ref>همان، ص150</ref> و روش وی در تألیف آنها<ref>همان، ص146</ref>، شاگردان<ref>همان، ص217</ref>، حوادث بغداد و فتنه سلاجقه<ref>همان، ص258</ref>، هجرت به نجف اشرف<ref>همان، ص262</ref> و ذریه و فرزندان وی<ref>همان، ص284</ref>، در اختیار خواننده قرار گرفته و در پایان، به وفات<ref>همان، ص297</ref>، مدفن<ref>همان، ص298</ref>، مذهب<ref>همان، ص300</ref> و برخی از فتاوای ایشان، اشاره شده است<ref>همان، ص304</ref>.
در مقدمه مصحح، به شرح حال کامل و مفصل شیخ طوسی پرداخته شده و اطلاعات جامع و مفیدی، از او، پیرامون ولادت در طوس<ref>متن کتاب، جلد صفر</ref>، دروس ابتدایی<ref>همان، ص15</ref>، سفر به بغداد<ref>همان، ص16</ref>، مشایخ و اساتید<ref>همان، ص19</ref>، تألیفات<ref>همان، ص150</ref> و روش وی در تألیف آنها<ref>همان، ص146</ref>، شاگردان<ref>همان، ص217</ref>، حوادث بغداد و فتنه سلاجقه<ref>همان، ص258</ref>، هجرت به نجف اشرف<ref>همان، ص262</ref> و ذریه و فرزندان وی<ref>همان، ص284</ref>، در اختیار خواننده قرار گرفته و در پایان، به وفات<ref>همان، ص297</ref>، مدفن<ref>همان، ص298</ref>، مذهب<ref>همان، ص300</ref> و برخی از فتاوای ایشان، اشاره شده است<ref>همان، ص304</ref>.


جلد نخست، با مقدمه مفصل دیگری از مصحح آغاز شده که در آن، ضمن اشاره به نام‌های کتاب «تهذیب الأحکام»<ref>مقدمه مصحح، ج1، ص13</ref>، سبب تألیف<ref>همان، ص14</ref>، تاریخ نگارش<ref>همان، ص15</ref>، روش تألیف<ref>همان، ص17</ref> و حواشی و شروحی که بر آن نوشته شده است<ref>همان، ص57</ref>، به تشریح ساختار و بیان برخی از ویژگی‌ها و خصوصیات کتاب حاضر<ref>همان، ص27- 164</ref> و نیز اقدامات تحقیقی صورت گرفته در آن<ref>همان، ص166</ref>، پرداخته شده است.
جلد نخست، با مقدمه مفصل دیگری از مصحح آغاز شده که در آن، ضمن اشاره به نام‌های کتاب «[[تهذيب الأحكام|تهذیب الأحکام]]»<ref>مقدمه مصحح، ج1، ص13</ref>، سبب تألیف<ref>همان، ص14</ref>، تاریخ نگارش<ref>همان، ص15</ref>، روش تألیف<ref>همان، ص17</ref> و حواشی و شروحی که بر آن نوشته شده است<ref>همان، ص57</ref>، به تشریح ساختار و بیان برخی از ویژگی‌ها و خصوصیات کتاب حاضر<ref>همان، ص27- 164</ref> و نیز اقدامات تحقیقی صورت گرفته در آن<ref>همان، ص166</ref>، پرداخته شده است.


«تهذیب الأحکام» یکی از‌ مهمترین و مفصل‌ترین جوامع معتبر و قیم قدیمی شیعه اثنی‌عشریه، در حدیث و فقه به‌شمار می‌رود‌<ref>دشتی، محمد، ص5</ref>. این اثر، یکی از چهار‌ کتاب‌ عمده حدیث و فقه شیعی است که از آنها به عنوان «کتب اربعه» یاد می‌شود و تألیف آن بعد از «الکافي» و «من لا یحضره الفقیه» و پیش از «الإستبصار» صورت گرفته و دارای خصوصیاتی است که بدان‌ جهت از سایر کتب، امتیاز یافته است. تهذیب مشتمل بر تمامی ابواب فقه و جمعاً بیست‌وسه کتاب است که از «کتاب الطهارة» آغاز شده و به «کتاب الدیات» ختم گردیده است و طبق شمارش‌ بعضی‌ از صاحب‌نظران، مشتمل بر 393 باب و 13590 حدیث است. این کتاب شریف که حاوی احکام فقهی با ادله و ذکر نصوص و بیان آنهاست، از بدو تألیف تاکنون، همواره مورد توجه‌ و اعتماد‌ و استناد عموم دانشمندان و فقها بوده و فتاوای خود را بر آن مستند کرده‌اند. مؤلف آن در هر کتاب، بیشتر یا تمام عناوین ابواب و در هر باب، روایات مربوطه را ذکر کرده‌ و در‌ مقام تعارض طبق موازین علمی و اصول اجتهادی، با روشن‌بینی خاصی، آنچه توانسته در رفع تعارض آن کوشیده است. این کتاب در اصل شرح مبسوط و استدلالی بر کتاب «المقنعه» شیخ‌ مفید‌ است‌ که شامل یک دوره فشرده از اصول عقاید و فروع دین است‌ و شیخ، بخش دوم آن را که مربوط به احکام فرعی است، شرح نموده است<ref>ر.ک: همان</ref>. به دلیل اهمیت فراوان این کتاب، آثار زیادی پیرامون آن به رشته تحریر درآمده که اثر حاضر، از جمله آنها می‌باشد. مؤلف در این کتاب، به تهذیب و مرتب نمودن اسانید و نیز تمییز اسامی مشترک راویان آن، پرداخته است.
«[[تهذيب الأحكام|تهذیب الأحکام]]» یکی از‌ مهمترین و مفصل‌ترین جوامع معتبر و قیم قدیمی شیعه اثنی‌عشریه، در حدیث و فقه به‌شمار می‌رود‌<ref>دشتی، محمد، ص5</ref>. این اثر، یکی از چهار‌ کتاب‌ عمده حدیث و فقه شیعی است که از آنها به عنوان «کتب اربعه» یاد می‌شود و تألیف آن بعد از «[[الكافي (ط. الاسلاميه)|الکافي]]» و «[[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه|من لا یحضره الفقیه]]» و پیش از «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الإستبصار]]» صورت گرفته و دارای خصوصیاتی است که بدان‌ جهت از سایر کتب، امتیاز یافته است. تهذیب مشتمل بر تمامی ابواب فقه و جمعاً بیست‌وسه کتاب است که از «کتاب الطهارة» آغاز شده و به «کتاب الدیات» ختم گردیده است و طبق شمارش‌ بعضی‌ از صاحب‌نظران، مشتمل بر 393 باب و 13590 حدیث است. این کتاب شریف که حاوی احکام فقهی با ادله و ذکر نصوص و بیان آنهاست، از بدو تألیف تاکنون، همواره مورد توجه‌ و اعتماد‌ و استناد عموم دانشمندان و فقها بوده و فتاوای خود را بر آن مستند کرده‌اند. مؤلف آن در هر کتاب، بیشتر یا تمام عناوین ابواب و در هر باب، روایات مربوطه را ذکر کرده‌ و در‌ مقام تعارض طبق موازین علمی و اصول اجتهادی، با روشن‌بینی خاصی، آنچه توانسته در رفع تعارض آن کوشیده است. این کتاب در اصل شرح مبسوط و استدلالی بر کتاب «[[المقنعة|المقنعه]]» [[مفید، محمد بن محمد|شیخ‌ مفید‌]] است‌ که شامل یک دوره فشرده از اصول عقاید و فروع دین است‌ و شیخ، بخش دوم آن را که مربوط به احکام فرعی است، شرح نموده است<ref>ر.ک: همان</ref>. به دلیل اهمیت فراوان این کتاب، آثار زیادی پیرامون آن به رشته تحریر درآمده که اثر حاضر، از جمله آنها می‌باشد. مؤلف در این کتاب، به تهذیب و مرتب نمودن اسانید و نیز تمییز اسامی مشترک راویان آن، پرداخته است.


بدون شک، طرح، برنامه و روشی که مؤلف در این ترتیب و تهذیب برگزیده، روشی ابتکاری است که پیش از وی، سابقه نداشته است<ref>مقدمه مصحح، ج1، ص114</ref>. وی در این روش، به اسانید ذکر شده در خود کتاب، بیش از سایر کتب رجال، اعتماد نموده است<ref>همان</ref>. بر طبق آنچه در ابتدای مقدمه نسخه خطی کتاب موجود است، وی این عمل را پس از ترتیب اسانید کتاب «الکافي» انجام داده و همین امر، او را در تنظیم مطالب کتاب حاضر، یاری رسانده است<ref>همان</ref>.
بدون شک، طرح، برنامه و روشی که مؤلف در این ترتیب و تهذیب برگزیده، روشی ابتکاری است که پیش از وی، سابقه نداشته است<ref>مقدمه مصحح، ج1، ص114</ref>. وی در این روش، به اسانید ذکر شده در خود کتاب، بیش از سایر کتب رجال، اعتماد نموده است<ref>همان</ref>. بر طبق آنچه در ابتدای مقدمه نسخه خطی کتاب موجود است، وی این عمل را پس از ترتیب اسانید کتاب «[[الكافي (ط. الاسلاميه)|الکافي]]» انجام داده و همین امر، او را در تنظیم مطالب کتاب حاضر، یاری رسانده است<ref>همان</ref>.


مراحل کار وی در کتاب حاضر را می‌توان، در امور زیر، خلاصه نمود:
مراحل کار وی در کتاب حاضر را می‌توان، در امور زیر، خلاصه نمود:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش