۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'براى' به 'برای'
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') |
جز (جایگزینی متن - 'براى' به 'برای') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
با اين حال جاى شگفتى است كه مصحح دانشمند کتاب، [[مدرس رضوی، محمدتقی|مرحوم مدرس رضوى]] در مورد وجه تسميۀ کتاب به اساس الاقتباس با وجود تصريح مصنف آن هم در مقدمۀ کتاب، مى‌گوید: | با اين حال جاى شگفتى است كه مصحح دانشمند کتاب، [[مدرس رضوی، محمدتقی|مرحوم مدرس رضوى]] در مورد وجه تسميۀ کتاب به اساس الاقتباس با وجود تصريح مصنف آن هم در مقدمۀ کتاب، مى‌گوید: | ||
«وجه تسميۀ اين کتاب به اساس الاقتباس بدرستى معلوم نيست و شايد از آن روى كه اين کتاب در فن منطق است و منطق هم اساس اقتباس و كسب علوم مى‌باشد [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] اين نام را | «وجه تسميۀ اين کتاب به اساس الاقتباس بدرستى معلوم نيست و شايد از آن روى كه اين کتاب در فن منطق است و منطق هم اساس اقتباس و كسب علوم مى‌باشد [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] اين نام را برای اين کتاب مناسب ديده و تأليف خود را بدين نام ناميده است».<ref>مدرسی رضوى، مقدمۀ اساس الاقتباس، ص35</ref> | ||
==انگيزۀ تأليف== | ==انگيزۀ تأليف== | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
فوفوريوس شاگرد افلوطين مقدمه‌اى بر منطق نوشت با نام ايساغوجى، اين مقدمه را حكيمان مسلمان به منطق هشت قسمتى [[ارسطو]]يى ضميمه نمودند و بدين‌سان منطق 9 بخشى پديد آمد، حكيمانى چون [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] (در شفا و نجات) ابن رشد، ابوالعباس لوكرى (در بيان الحق) و محقق طوسى روش 9 بخشى را برگزيده‌اند. | فوفوريوس شاگرد افلوطين مقدمه‌اى بر منطق نوشت با نام ايساغوجى، اين مقدمه را حكيمان مسلمان به منطق هشت قسمتى [[ارسطو]]يى ضميمه نمودند و بدين‌سان منطق 9 بخشى پديد آمد، حكيمانى چون [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] (در شفا و نجات) ابن رشد، ابوالعباس لوكرى (در بيان الحق) و محقق طوسى روش 9 بخشى را برگزيده‌اند. | ||
امّا اولين بار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در اشارات بر اين اساس كه منطق ابزار درست فكر كردن است و فكر نيز يا | امّا اولين بار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در اشارات بر اين اساس كه منطق ابزار درست فكر كردن است و فكر نيز يا برای تحصيل تصور مجهول از تصورات معلوم است و يا برای تحصيل تصديق مجهول از تصديقات معلوم، منطق را به دو بخش اصلى يعنى «معرف» و «حجت» تقسيم نمود. | ||
و مبحث ايساغوجى را مقدمۀ بخش معرف و مبحث قضايا را مقدمۀ بحث حجت و مباحث الفاظ را مقدمۀ هر دو بخش قرار داد و صناعات خمس را كه مربوط به مادۀ قياس هستند از منطق صورت خارج دانست و ضميمۀ آن بشمار آورد. مبحث مقولات نيز به كلى از منطق خارج شده و در فلسفه جاى گرفت. | و مبحث ايساغوجى را مقدمۀ بخش معرف و مبحث قضايا را مقدمۀ بحث حجت و مباحث الفاظ را مقدمۀ هر دو بخش قرار داد و صناعات خمس را كه مربوط به مادۀ قياس هستند از منطق صورت خارج دانست و ضميمۀ آن بشمار آورد. مبحث مقولات نيز به كلى از منطق خارج شده و در فلسفه جاى گرفت. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
ب - محقق طوسى در [[شرح اشارات و تنبیهات|شرح اشارات]] بنا را بر توضيح و تبين مقاصد شيخ و پاسخ به اشكالات و ايرادات [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] گذاشته و تعهد نموده است كه ديدگاه‌هاى شخصى خود را بيان نكند و لذا جز در مورد خاصى به اين وعده عمل نموده است اما در کتاب اساس الاقتباس از همان ابتداء بنا را بر اين گذاشته است كه علاوه بر بيان آنچه از ديگران آموخته ديدگاه‌ها و استنباطات شخصى خود را نيز عرضه نمايد. | ب - محقق طوسى در [[شرح اشارات و تنبیهات|شرح اشارات]] بنا را بر توضيح و تبين مقاصد شيخ و پاسخ به اشكالات و ايرادات [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] گذاشته و تعهد نموده است كه ديدگاه‌هاى شخصى خود را بيان نكند و لذا جز در مورد خاصى به اين وعده عمل نموده است اما در کتاب اساس الاقتباس از همان ابتداء بنا را بر اين گذاشته است كه علاوه بر بيان آنچه از ديگران آموخته ديدگاه‌ها و استنباطات شخصى خود را نيز عرضه نمايد. | ||
ج - | ج - برای سهولت در انتقال مفاهيم منطقى به ذهن مخاطبان از نمادها و جداولى استفاده نموده است كه به حق در تحقق اين غرض كارآمدند. | ||
د - چنان كه قبلا اشاره شد، کتاب را با نثر فارسى نگاشته و تا آنجا كه ممكن بوده كوشيده است تا نثر متين و روانى را عرضه نمايد. | د - چنان كه قبلا اشاره شد، کتاب را با نثر فارسى نگاشته و تا آنجا كه ممكن بوده كوشيده است تا نثر متين و روانى را عرضه نمايد. | ||