أحكام الوقف

كتاب أحكام الوقف، نوشته هلال بن یحیی بن مسلم بصری، معروف به هلال الرأی (متوفای 245ق)، از فقهای حنفی‌مذهب و از شاگردان ابویوسف و زفر بن هذیل است[۱]. این اثر فقهی با تصحیح هاشم ندوی و دیگران و توسط دائرةالمعارف عثمانی منتشر شده است[۲].

أحكام الوقف
أحكام الوقف
پدیدآورانهلال بن یحیی (نويسنده)
ناشرمطبعة مجلس. دائرةالمعارف العثمانیة
مکان نشرهند - حیدرآباد
سال نشر1355ق
چاپ1
موضوعوقف (فقه)
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ه8 الف3 193/2 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

«كتاب أحكام الوقف»، یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین کتاب‌ها در موضوع خود و بر اساس مذهب حنفی است. در این کتاب به مسائل مختلف وقف و جزئیات آن پرداخته شده است و اختلافات فقهی و روایات نقلی در این خصوص را شامل شده است...[۳]. این کتاب مورد توجه عالمان در عصر حاضر است و به‌عنوان مرجعی مهم برای فقها، قاضیان و وکلای اهل سنت شمرده شده است. گفته شده است خصاف کتاب خود در فقه را به سبک این اثر تدوین کرده است.

این اثر به جهت اشتمال بر مطالب ارزشمند و مفید، از نگارش‌های اصلی در موضوع وقف بشمار آمده که از قرن دوم تا به حال مورد توجه بوده است[۴].

مطالب کتاب ذیل چهل‌وسه باب مطرح شده است. نویسنده مسائل وقف را از وقف خانه جهت مسجد یا مقبره آغاز کرده[۵] و در ادامه متعرض گونه‌های دیگر وقف نظیر وقف زمین برای مستمندان، فرزندان و... همچنین ولایت در وقف، شهادت در وقف، وقف فاسد و مسائل مختلف دیگر وقف شده است.

این اثر با تحقیق جمعیت علمی معروف به دائرةالمعارف الثمانية منتشر شده است. نسخه‌های مختلف این اثر که با علامت اختصاری (نسخه رامفوریه: «ر»، آصفیه: «صف»، مدنیه: «مدنیه»)، در این کتاب مشخص شده، مقابله گردیده و به اختلاف آنها، همچنین به اضافاتی که از نسخه‌ها به این متن افزوده شده در پاورقی توجه داده شده است[۶].

پانویس

  1. ر.ک: زرکلی، خیرالدین، ج8، ص92
  2. ر.ک: متن کتاب، ص342-343
  3. ر.ک: همان، ص341
  4. ر.ک: مؤسسو المعارف الفقهية، ص259
  5. ر.ک: متن کتاب، ص17
  6. ر.ک: همان، ص341

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. زرکلی، خیرالدین، «الأعلام»، بیروت، دارالعلم للملايين، 1989م]].
  3. «مؤسسو المعارف الفقهية: هلال بن يحيی: كتابه أحكام الأوقاف»، المحاماة الشرعية، السنة التاسعة عشرة، جمادي‌الآخرة و رجب و شعبان و رمضان 1367 - العدد 7- 10.


وابسته‌ها