آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
    جز (جایگزینی متن - '= ' به '=')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۵۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR03982J1.jpg|بندانگشتی|آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره]]
    | تصویر =NUR03982J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره
    [[برکت رضایی، روزبه]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =فارسی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    | ناشر =
    |پدیدآورندگان
    مشعر
    |data-type='authors'|[[برکت رضایی، روزبه]] (نويسنده)
    | مکان نشر =تهران - ایران
    |-
    | سال نشر =
    |زبان  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03982AUTOMATIONCODE
    |data-type='language'|فارسی
    | چاپ =1
    |-
    | تعداد جلد =1
    |کد کنگره  
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =03982
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|
    | کتابخوان همراه نور =03982
    |-
    | کد پدیدآور =
    |موضوع  
    | پس از =
    |data-type='subject'|
    | پیش از =
    |-
    }}
    |ناشر  
    '''آشنايى با احكام، اسرار و معارف عمره'''، اثر [[روزبه بركت رضايى]] (متولد 1352ش) است كه نویسنده در آن، یک دوره آداب و احكام و مناسك عمره را با بيانى روان و شيوا توضيح داده است.
    |data-type='publisher'|مشعر
    |-
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|تهران - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'|  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE3982AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>
     
     
    == معرفى اجمالى ==
     
     
    '''آشنايى با احكام، اسرار و معارف عمره'''، اثر [[روزبه بركت رضايى]] (متولد 1352ش) است كه نويسنده در آن، يك دوره آداب و احكام و مناسك عمره را با بيانى روان و شيوا توضيح داده است.
     
    == ساختار ==
     


    ==ساختار==
    کتاب حاضر، مقدمه ندارد و از 7 بخش تشكيل شده است.
    کتاب حاضر، مقدمه ندارد و از 7 بخش تشكيل شده است.
    نویسنده این اثر را به‌صورت متنى آموزشى برای دانش‌آموزان نوشته است.


    نويسنده اين اثر را به‌صورت متنى آموزشى براى دانش‌آموزان نوشته است.
    ==گزارش محتوا==
     
    برخى از نكات جالب و آموزنده این اثر عبارت است از:
    == گزارش محتوا ==
    #«حج» و «عمره» از باشكوه‌ترين برنامه‌هاى عبادى، سياسى و اجتماعى اسلام است و یک دوره كلاس خداشناسى است. سفر حج انسان را از فقر و ندارى بيمه مى‌كند و باعث بخشيده شدن گناهان مى‌شود. پيامبر خدا(ص) فرمودند: «حاجيان و عمرزاران، میهمانان خدايند. خداوند ايشان را دعوت كرده و آنان به این دعوت پاسخ مثبت داده‌اند و از خداوند خواسته‌اى داشته‌اند و او عطايشان كرده است».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/4 ر.ک: متن کتاب، ص3-4]</ref>{{شعر}}
     
     
    برخى از نكات جالب و آموزنده اين اثر عبارت است از:
     
    #«حج» و «عمره» از باشكوه‌ترين برنامه‌هاى عبادى، سياسى و اجتماعى اسلام است و يك دوره كلاس خداشناسى است. سفر حج انسان را از فقر و ندارى بيمه مى‌كند و باعث بخشيده شدن گناهان مى‌شود. پيامبر خدا(ص) فرمودند: «حاجيان و عمره‌گزاران، ميهمانان خدايند. خداوند ايشان را دعوت كرده و آنان به اين دعوت پاسخ مثبت داده‌اند و از خداوند خواسته‌اى داشته‌اند و او عطايشان كرده است»..<ref>ر.ك: متن کتاب، ص3-4</ref>{{شعر}}
    #:{{ب|''يا رب، تو خواندى، آمديم''|2=''دل را ستاندى، آمديم''}}
    #:{{ب|''يا رب، تو خواندى، آمديم''|2=''دل را ستاندى، آمديم''}}
    #:{{ب|''عشق و ولاى كعبه را''|2=''بر دل نشاندى، آمديم''}}
    #:{{ب|''عشق و ولاى كعبه را''|2=''بر دل نشاندى، آمديم''}}
    #:{{ب|''يا رب ندايت را ز جان''|2=''لبيك‌گويان آمديم''}}
    #:{{ب|''يا رب ندايت را ز جان''|2=''لبیک‌گویان آمديم''}}
    #:{{ب|''جان را رسانديم، آمديم''|2=''در خود نمانديم، آمديم''}}
    #:{{ب|''جان را رسانديم، آمديم''|2=''در خود نمانديم، آمديم''}}
    #:{{ب|''دل را ز هر وابستگى''|2=''يكجا تكانديم، آمديم''}}{{پایان شعر}}
    #:{{ب|''دل را ز هر وابستگى''|2=''یکجا تكانديم، آمديم''}}{{پایان شعر}}
    #جمعيت عربستان بيست و دو ميليون نفر است كه از اين تعداد، شانزده ميليون بومى و شش ميليون نفر خارجى هستند كه براى كار به اين كشور آمده‌اند. عربستان، حدود يك و نيم ميليون شيعه دارد كه بيشتر آنان، در مناطق «احساء»، «قطيف»، «ظهران»، و «مدينه» ساكنند. تقويم رسمى عربستان بر اساس ماه‌هاى هجرى قمرى است. زمان در اين كشور، سه ساعت جلوتر از «گرينويچ» است؛ به اين ترتيب، اختلاف ساعت عربستان با ايران در پاييز و زمستان سى دقيقه و در بهار و تابستان (به علت جلو كشيدن ساعت‌ها) يك ساعت و سى دقيقه است .<ref>ر.ك: همان، ص12-13</ref>
    #جمعيت عربستان بيست و دو میليون نفر است كه از این تعداد، شانزده میليون بومى و شش میليون نفر خارجى هستند كه برای كار به این كشور آمده‌اند. عربستان، حدود یک و نيم میليون شيعه دارد كه بيشتر آنان، در مناطق «احساء»، «قطيف»، «ظهران»، و «مدينه» ساكنند. تقویم رسمى عربستان بر اساس ماه‌هاى هجرى قمرى است. زمان در این كشور، سه ساعت جلوتر از «گرينویچ» است؛ به این ترتيب، اختلاف ساعت عربستان با ایران در پاييز و زمستان سى دقيقه و در بهار و تابستان (به علت جلو كشيدن ساعت‌ها) یک ساعت و سى دقيقه است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/12 ر.ک: همان، ص12-13]</ref>
    #حجر اسماعيل ميان ركن شامى و ركن غربى كعبه واقع است. اين ديوار هلالى‌شكل زير ناودان كعبه است. [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] فرمودند: «حجر، خانه اسماعيل است و قبر هاجر و اسماعيل در آن قرار دارد». حجر اسماعيل، محل وقوع معجزه «شق القمر» حضرت رسول(ص) است .<ref>ر.ك: همان، ص48</ref>
    #حجر اسماعيل میان ركن شامى و ركن غربى كعبه واقع است. این ديوار هلالى‌شكل زير ناودان كعبه است. [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] فرمودند: «حجر، خانه اسماعيل است و قبر هاجر و اسماعيل در آن قرار دارد». حجر اسماعيل، محل وقوع معجزه «شق القمر» حضرت رسول(ص) است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/48 ر.ک: همان، ص48]</ref>
    #در چهار كيلومترى شمال مكه، كوهى است بلند به نام «كوه نور» يا «جبل النور» كه در نزديكى قله آن، غار «حِرا» قرار دارد. حضرت محمد(ص) پيش از بعثت، در آنجا با خدا خلوت مى‌كرد. خداوند، امين وحى، جبرئيل را در غار حرا بر پيامبر نازل كرد و وحى چنين آغاز شد: «بخوان به نام پروردگارت كه [هستى را] آفريد؛ او كه انسان را از خون لخته آفريد؛ بخوان [و بدان كه] پروردگارت [از همه چيز] گرامى‌تر است؛ خدايى كه با قلم نوشتن آموخت و به انسان آنچه نمى‌دانست ياد داد .<ref>ر.ك: همان، ص51-52</ref>
    #در چهار كيلومترى شمال مكه، كوهى است بلند به نام «كوه نور» يا «جبل النور» كه در نزدیکى قله آن، غار «حِرا» قرار دارد. حضرت محمد(ص) پيش از بعثت، در آنجا با خدا خلوت مى‌كرد. خداوند، امین وحى، جبرئيل را در غار حرا بر پيامبر نازل كرد و وحى چنين آغاز شد: «بخوان به نام پروردگارت كه [هستى را] آفريد؛ او كه انسان را از خون لخته آفريد؛ بخوان [و بدان كه] پروردگارت [از همه چيز] گرامى‌تر است؛ خدايى كه با قلم نوشتن آموخت و به انسان آنچه نمى‌دانست ياد داد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/51 ر.ک: همان، ص51-52]</ref>
    #حاجيان پس از طلوع آفتاب روز دهم ذى‌حجه، از مشعر حركت مى‌كنند و براى اعمال روزها و شب‌هاى دهم، يازدهم و دوازدهم به منا وارد مى‌شوند. بعضى از اعمال اين روز عبارتند از:
    #حاجيان پس از طلوع آفتاب روز دهم ذى‌حجه، از مشعر حركت مى‌كنند و برای اعمال روزها و شب‌هاى دهم، يازدهم و دوازدهم به منا وارد مى‌شوند. بعضى از اعمال این روز عبارتند از:
    #:- «رمى جمرات»: در اين مكان، آدم شيطان را كه در پىِ وى مى‌رفت، با افكندن سنگ‌ريزه از خود راند. حاجيان به پيروى از آن حضرت، به هريك از نمادهاى سه‌گانه شيطان، هفت سنگ پرتاب مى‌كنند.
    #:- «رمى جمرات»: در این مكان، آدم شيطان را كه در پىِ وى مى‌رفت، با افكندن سنگ‌ريزه از خود راند. حاجيان به پيروى از آن حضرت، به هریک از نمادهاى سه‌گانه شيطان، هفت سنگ پرتاب مى‌كنند.
    #:- «قربانى»: زنده نگه داشتن روح ايثار ابراهيم و تسليم اسماعيل در برابر فرمان الهى است.
    #:- «قربانى»: زنده نگه داشتن روح ايثار ابراهیم و تسليم اسماعيل در برابر فرمان الهى است.
    #:- «تراشيدن يا كوتاه كردن موى سر»: پايان احرام حاجى است.
    #:- «تراشيدن يا كوتاه كردن موى سر»: پایان احرام حاجى است.
    #:- مسجد «خيف»: يكى از مساجد مهم، منا است. پيامبر خدا در اين مسجد بسيار نماز گزارده و در روايت آمده است كه هفتاد نفر از پيامبران در آن نماز خوانده‌اند. همچنين مسجد «بيعت» به ياد پيمان عقبه ميان پيامبر(ص) و مردم يثرب در اينجا قرار دارد .<ref>ر.ك: همان، ص55-56</ref>
    #:- مسجد «خيف»: یکى از مساجد مهم، منا است. پيامبر خدا در این مسجد بسيار نماز گزارده و در روايت آمده است كه هفتاد نفر از پيامبران در آن نماز خوانده‌اند. همچنين مسجد «بيعت» به ياد پيمان عقبه میان پيامبر(ص) و مردم يثرب در اينجا قرار دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/55 ر.ک: همان، ص55-56]</ref>
    #:احرام، همگام با سپيدجامگان: احرام، لباس بندگى و نمادى از پاكى جان و روشنايى دل است. احرام، تمرين فرمان‌بردارى از حق و حركت در مسير خداست. در «ميقات» احرام مى‌بنديم و در آنجا تولدى ديگر مى‌يابيم. لباس‌هاى دنيا را درمى‌آوريم و تصميم مى‌گيريم «لباس گناه» را هم از خويشتن دور كنيم. «غسل» مى‌كنيم، خويشتن را از گناهان مى‌شوييم تا با طهارت قلب و روح و جسم، لباس احرام بپوشيم؛ لباسى سفيد، پاك و حلال، لباس اطاعت از پروردگار! لباس احرام، شبيه «كفن» است و حضور در ميقات، همانند حضور در برابر محضر ربوبى در روز قيامت است. آماده تكبيرة الإحرام مى‌شويم؛ چون احرام همانند تكبيرة الإحرام در نماز است. نمازگزار بايد خود را از همه چيز رها كند و تنها متوجه خدا شود و آنچه را بر او حرام است، مرتكب نشود .<ref>ر.ك: همان، ص81-82</ref>
    #:احرام، همگام با سپيدجامگان: احرام، لباس بندگى و نمادى از پاکى جان و روشنايى دل است. احرام، تمرين فرمان‌بردارى از حق و حركت در مسير خداست. در «میقات» احرام مى‌بندیم و در آنجا تولدى ديگر مى‌يابيم. لباس‌هاى دنيا را درمى‌آوریم و تصمیم مى‌گیريم «لباس گناه» را هم از خویشتن دور كنيم. «غسل» مى‌كنيم، خویشتن را از گناهان مى‌شویيم تا با طهارت قلب و روح و جسم، لباس احرام بپوشيم؛ لباسى سفيد، پاک و حلال، لباس اطاعت از پروردگار! لباس احرام، شبيه «كفن» است و حضور در میقات، همانند حضور در برابر محضر ربوبى در روز قيامت است. آماده تكبيرة الإحرام مى‌شویم؛ چون احرام همانند تكبيرة الإحرام در نماز است. نمازگزار بايد خود را از همه چيز رها كند و تنها متوجه خدا شود و آنچه را بر او حرام است، مرتكب نشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/81 ر.ک: همان، ص81-82]</ref>
    #سعى ميان صفا و مروه، اقتدا به هاجر است؛ او كه با قلبى پراميد و ايمانى استوار، فاصله پرفرازونشيب را در آن لحظات تنهايى، هفت بار به اين‌سو و آن‌سو دويد تا جرعه‌اى آب بيابد و فرزند تشنه‌كامش را از مرگ رهايى بخشد و سرانجام به نتيجه رسيد. مسلمانان در اين برنامه نمادين، با الهام از سعى هاجر مى‌آموزند كه در سختى‌هاى روزگار بايد علاوه بر توكل و دعا، به كار و كوشش بپردازند و از گوشه‌نشينى و زانوى غم در بغل گرفتن دورى گزينند؛ زيرا همراه با سعى و كار خستگى‌ناپذير بود كه چشمه زمزم به جريان افتاد و نيز مى‌آموزند كه متواضع و فروتن باشند؛ چراكه همه با لباسى سفيد و ساده براى حل مشكلات و سعادت خويش، سراسيمه در حركتند... .<ref>ر.ك: همان، ص91-92</ref>
    #سعى میان صفا و مروه، اقتدا به هاجر است؛ او كه با قلبى پرامید و ايمانى استوار، فاصله پرفرازونشيب را در آن لحظات تنهایى، هفت بار به اين‌سو و آن‌سو دوید تا جرعه‌اى آب بيابد و فرزند تشنه‌كامش را از مرگ رهایى بخشد و سرانجام به نتيجه رسيد. مسلمانان در این برنامه نمادين، با الهام از سعى هاجر مى‌آموزند كه در سختى‌هاى روزگار بايد علاوه بر توكل و دعا، به كار و كوشش بپردازند و از گوشه‌نشينى و زانوى غم در بغل گرفتن دورى گزينند؛ زيرا همراه با سعى و كار خستگى‌ناپذير بود كه چشمه زمزم به جريان افتاد و نيز مى‌آموزند كه متواضع و فروتن باشند؛ چراكه همه با لباسى سفيد و ساده برای حل مشكلات و سعادت خویش، سراسيمه در حركتند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/91 ر.ک: همان، ص91-92]</ref>
    #خدا حافظ اى كعبه:.<ref>ر.ك: همان، ص98</ref>
    #خدا حافظ اى كعبه:.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5650/1/98 ر.ک: همان، ص98]</ref>{{شعر}}{{ب|''خدا حافظ اى كعبه، اى بزم يار''|2=''خدا حافظ اى بيت پروردگار''}}{{ب|''خدا حافظ اى محفل اهل راز''|2=''خدا حافظ اى قبله‌ام در نماز''}}{{ب|''خدا حافظ اى كوى مطلوب من''|2=''خدا حافظ اى بيت محبوب من''}}{{ب|''خدا حافظ اى از تو دل منجلى''|2=''خدا حافظ اى زادگاه على''}}{{ب|''اگر میهمان بدى بوده‌ام''|2=''به دامان پاک تو رخ سوده‌ام''}}{{ب|''از این در برون با چه حالى روم''|2=''مبادا كه با دست خالى روم''}}{{ب|''اگر خواهى از خود جدايم كنى''|2=''كرم كن كه عبدخدايم كنى''}}{{ب|''صفايى دگر بر روانم بده''|2=''امام زمان را نشانم بده''}}{{پایان شعر}}
    {{شعر}}
    ==وضعيت کتاب==
    {{ب|''خدا حافظ اى كعبه، اى بزم يار''|2=''خدا حافظ اى بيت پروردگار''}}
    برای کتاب حاضر، فقط فهرست تفصيلى مطالب در آغاز آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى و حتى فهرست منابع نيز فراهم نشده است.
    {{ب|''خدا حافظ اى محفل اهل راز''|2=''خدا حافظ اى قبله‌ام در نماز''}}
    اين اثر، مستند است و نویسنده، ارجاعات و استناداتش را به‌صورت پاورقى آورده است.
    {{ب|''خدا حافظ اى كوى مطلوب من''|2=''خدا حافظ اى بيت محبوب من''}}
    {{ب|''خدا حافظ اى از تو دل منجلى''|2=''خدا حافظ اى زادگاه على''}}
    {{ب|''اگر ميهمان بدى بوده‌ام''|2=''به دامان پاك تو رخ سوده‌ام''}}
    {{ب|''از اين در برون با چه حالى روم''|2=''مبادا كه با دست خالى روم''}}
    {{ب|''اگر خواهى از خود جدايم كنى''|2=''كرم كن كه عبدخدايم كنى''}}
    {{ب|''صفايى دگر بر روانم بده''|2=''امام زمان را نشانم بده''}}
    {{پایان شعر}}
     
     
    == وضعيت کتاب ==
     
     
    براى کتاب حاضر، فقط فهرست تفصيلى مطالب در آغاز آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى و حتى فهرست منابع نيز فراهم نشده است.
     
    اين اثر، مستند است و نويسنده، ارجاعات و استناداتش را به‌صورت پاورقى آورده است.
     
    این کتاب به عنوان کتاب آموزشی کاروان‌های دانش آموزی و برای زایران دانش آموز مقطع دبیرستان جهت سفر به مکه و مدینه برای انجام عمره مفرده به رشته تحریر در آمده است. این اثر در در بهار 1388 توسط نشر مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت به چاپ رسید.
    این کتاب به عنوان کتاب آموزشی کاروان‌های دانش آموزی و برای زایران دانش آموز مقطع دبیرستان جهت سفر به مکه و مدینه برای انجام عمره مفرده به رشته تحریر در آمده است. این اثر در در بهار 1388 توسط نشر مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت به چاپ رسید.
    ==پانويس ==
    <references />


    == منابع مقاله ==
    ==پانویس==
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    مقدمه و متن کتاب.
    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/5650 مطالعه کتاب آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۲

    آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره
    آشنایی با احکام، اسرار و معارف عمره
    پدیدآورانبرکت رضایی، روزبه (نویسنده)
    ناشرمشعر
    مکان نشرتهران - ایران
    چاپ1
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    آشنايى با احكام، اسرار و معارف عمره، اثر روزبه بركت رضايى (متولد 1352ش) است كه نویسنده در آن، یک دوره آداب و احكام و مناسك عمره را با بيانى روان و شيوا توضيح داده است.

    ساختار

    کتاب حاضر، مقدمه ندارد و از 7 بخش تشكيل شده است. نویسنده این اثر را به‌صورت متنى آموزشى برای دانش‌آموزان نوشته است.

    گزارش محتوا

    برخى از نكات جالب و آموزنده این اثر عبارت است از:

    1. «حج» و «عمره» از باشكوه‌ترين برنامه‌هاى عبادى، سياسى و اجتماعى اسلام است و یک دوره كلاس خداشناسى است. سفر حج انسان را از فقر و ندارى بيمه مى‌كند و باعث بخشيده شدن گناهان مى‌شود. پيامبر خدا(ص) فرمودند: «حاجيان و عمرزاران، میهمانان خدايند. خداوند ايشان را دعوت كرده و آنان به این دعوت پاسخ مثبت داده‌اند و از خداوند خواسته‌اى داشته‌اند و او عطايشان كرده است».[۱]
      يا رب، تو خواندى، آمديمدل را ستاندى، آمديم
      عشق و ولاى كعبه رابر دل نشاندى، آمديم
      يا رب ندايت را ز جانلبیک‌گویان آمديم
      جان را رسانديم، آمديمدر خود نمانديم، آمديم
      دل را ز هر وابستگىیکجا تكانديم، آمديم
    2. جمعيت عربستان بيست و دو میليون نفر است كه از این تعداد، شانزده میليون بومى و شش میليون نفر خارجى هستند كه برای كار به این كشور آمده‌اند. عربستان، حدود یک و نيم میليون شيعه دارد كه بيشتر آنان، در مناطق «احساء»، «قطيف»، «ظهران»، و «مدينه» ساكنند. تقویم رسمى عربستان بر اساس ماه‌هاى هجرى قمرى است. زمان در این كشور، سه ساعت جلوتر از «گرينویچ» است؛ به این ترتيب، اختلاف ساعت عربستان با ایران در پاييز و زمستان سى دقيقه و در بهار و تابستان (به علت جلو كشيدن ساعت‌ها) یک ساعت و سى دقيقه است.[۲]
    3. حجر اسماعيل میان ركن شامى و ركن غربى كعبه واقع است. این ديوار هلالى‌شكل زير ناودان كعبه است. امام صادق(ع) فرمودند: «حجر، خانه اسماعيل است و قبر هاجر و اسماعيل در آن قرار دارد». حجر اسماعيل، محل وقوع معجزه «شق القمر» حضرت رسول(ص) است.[۳]
    4. در چهار كيلومترى شمال مكه، كوهى است بلند به نام «كوه نور» يا «جبل النور» كه در نزدیکى قله آن، غار «حِرا» قرار دارد. حضرت محمد(ص) پيش از بعثت، در آنجا با خدا خلوت مى‌كرد. خداوند، امین وحى، جبرئيل را در غار حرا بر پيامبر نازل كرد و وحى چنين آغاز شد: «بخوان به نام پروردگارت كه [هستى را] آفريد؛ او كه انسان را از خون لخته آفريد؛ بخوان [و بدان كه] پروردگارت [از همه چيز] گرامى‌تر است؛ خدايى كه با قلم نوشتن آموخت و به انسان آنچه نمى‌دانست ياد داد.[۴]
    5. حاجيان پس از طلوع آفتاب روز دهم ذى‌حجه، از مشعر حركت مى‌كنند و برای اعمال روزها و شب‌هاى دهم، يازدهم و دوازدهم به منا وارد مى‌شوند. بعضى از اعمال این روز عبارتند از:
      - «رمى جمرات»: در این مكان، آدم شيطان را كه در پىِ وى مى‌رفت، با افكندن سنگ‌ريزه از خود راند. حاجيان به پيروى از آن حضرت، به هریک از نمادهاى سه‌گانه شيطان، هفت سنگ پرتاب مى‌كنند.
      - «قربانى»: زنده نگه داشتن روح ايثار ابراهیم و تسليم اسماعيل در برابر فرمان الهى است.
      - «تراشيدن يا كوتاه كردن موى سر»: پایان احرام حاجى است.
      - مسجد «خيف»: یکى از مساجد مهم، منا است. پيامبر خدا در این مسجد بسيار نماز گزارده و در روايت آمده است كه هفتاد نفر از پيامبران در آن نماز خوانده‌اند. همچنين مسجد «بيعت» به ياد پيمان عقبه میان پيامبر(ص) و مردم يثرب در اينجا قرار دارد.[۵]
      احرام، همگام با سپيدجامگان: احرام، لباس بندگى و نمادى از پاکى جان و روشنايى دل است. احرام، تمرين فرمان‌بردارى از حق و حركت در مسير خداست. در «میقات» احرام مى‌بندیم و در آنجا تولدى ديگر مى‌يابيم. لباس‌هاى دنيا را درمى‌آوریم و تصمیم مى‌گیريم «لباس گناه» را هم از خویشتن دور كنيم. «غسل» مى‌كنيم، خویشتن را از گناهان مى‌شویيم تا با طهارت قلب و روح و جسم، لباس احرام بپوشيم؛ لباسى سفيد، پاک و حلال، لباس اطاعت از پروردگار! لباس احرام، شبيه «كفن» است و حضور در میقات، همانند حضور در برابر محضر ربوبى در روز قيامت است. آماده تكبيرة الإحرام مى‌شویم؛ چون احرام همانند تكبيرة الإحرام در نماز است. نمازگزار بايد خود را از همه چيز رها كند و تنها متوجه خدا شود و آنچه را بر او حرام است، مرتكب نشود.[۶]
    6. سعى میان صفا و مروه، اقتدا به هاجر است؛ او كه با قلبى پرامید و ايمانى استوار، فاصله پرفرازونشيب را در آن لحظات تنهایى، هفت بار به اين‌سو و آن‌سو دوید تا جرعه‌اى آب بيابد و فرزند تشنه‌كامش را از مرگ رهایى بخشد و سرانجام به نتيجه رسيد. مسلمانان در این برنامه نمادين، با الهام از سعى هاجر مى‌آموزند كه در سختى‌هاى روزگار بايد علاوه بر توكل و دعا، به كار و كوشش بپردازند و از گوشه‌نشينى و زانوى غم در بغل گرفتن دورى گزينند؛ زيرا همراه با سعى و كار خستگى‌ناپذير بود كه چشمه زمزم به جريان افتاد و نيز مى‌آموزند كه متواضع و فروتن باشند؛ چراكه همه با لباسى سفيد و ساده برای حل مشكلات و سعادت خویش، سراسيمه در حركتند.[۷]
    7. خدا حافظ اى كعبه:.[۸]
      خدا حافظ اى كعبه، اى بزم يارخدا حافظ اى بيت پروردگار
      خدا حافظ اى محفل اهل رازخدا حافظ اى قبله‌ام در نماز
      خدا حافظ اى كوى مطلوب منخدا حافظ اى بيت محبوب من
      خدا حافظ اى از تو دل منجلىخدا حافظ اى زادگاه على
      اگر میهمان بدى بوده‌امبه دامان پاک تو رخ سوده‌ام
      از این در برون با چه حالى روممبادا كه با دست خالى روم
      اگر خواهى از خود جدايم كنىكرم كن كه عبدخدايم كنى
      صفايى دگر بر روانم بدهامام زمان را نشانم بده

    وضعيت کتاب

    برای کتاب حاضر، فقط فهرست تفصيلى مطالب در آغاز آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى و حتى فهرست منابع نيز فراهم نشده است. اين اثر، مستند است و نویسنده، ارجاعات و استناداتش را به‌صورت پاورقى آورده است. این کتاب به عنوان کتاب آموزشی کاروان‌های دانش آموزی و برای زایران دانش آموز مقطع دبیرستان جهت سفر به مکه و مدینه برای انجام عمره مفرده به رشته تحریر در آمده است. این اثر در در بهار 1388 توسط نشر مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت به چاپ رسید.

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.