آداب المريدين و يليه داعي الفلاح إلی سبل النجاح: تفاوت میان نسخه‌ها

[[سهروردی، عبدالقاهر بن عبدالله]] (نويسنده)

اين کتاب از آغاز تأليف مورد توجّه صوفيه و مستمسك جميع ارباب طريقت بوده است. از آن ميان، [[سهروردی، عمر بن محمد|شهاب‌الدّين ابوحفص عمر بن محمّد سهروردى]] (539-632ق)، برادرزاده نويسنده، در نوشتن کتاب [[عوارف المعارف]] اين کتاب را مبناى كار خود ساخته است. نيز [[باخرزی، یحیی بن احمد|ابوالمفاخر سيف‌الدّين يحيى باخَرزى]] (586-659ق) در بخش دوم کتاب [[اوراد الاحباب و فصول الاداب|اورادُ الاَحباب]] از اين اثر بهره فراوان برده است.<ref>بجنوردى، سيد كاظم و همكاران، ص165</ref>

کتاب با دو مقدمه از محقق اثر، دكتر شيخ عاصم ابراهيم الكيالى و نويسنده آغاز و مطالب در 27 فصل، ارائه شده است. در فصول کتاب از اصول اعتقادات صوفيان، احوال و مقامات سالكان، شَطْحيات صوفيان، آداب صوفيان در سفر و حضر و سّماع و جز آن سخن به ميان آمده است.

نويسنده با نقل شواهد و سخنانى از مشايخ سلف، خود نيز به اظهار عقيده پرداخته و دستورهايى داده است.

در مقدمه محقق، ضمن اشاره به نام دو کتاب، زندگى‌نامه بسيار مختصرى از مؤلفين آنها ذكر شده است. در مقدمه نويسنده نيز به اين نكته اشاره شده است كه طالب هر چيزى، بايد ابتدا به ماهيت و حقيقت آن پى‌برد تا رغبت كامل براى پيگرى آن چيز، در وى به وجود آيد و سالك طريق تصوف نيز ابتدا بايد به آداب ظاهرى و باطنى، اصطلاحات، كلمات و اطلاقات مربوط به تصوف آگاهى كامل پيدا كرده و سپس اقدام به طى طريق آن نمايد.

فصل اول، پيرامون در رابطه با فقر و غنى است. نويسنده معتقد است كه فقر، در صورت رضايت به آن، افضل از غنى بوده و به همين دليل پيامبر(ص) آن را برگزيده است.

در فصل دوم، تفاوت ميان فقر، تصوف و زهد بيان شده است. به اعتقاد نويسنده، اين سه با يكديگر متفاوت بوده و ترك اشتغال به مكاسب و صناعات و پرداختن به طاعات، از ديد وى، برتر از طلب رزق مى‌باشد.

در فصل سوم، اشاره‌اى به فروع دين و احكام آن شده است. نويسنده تعليم و فراگيرى احكام شريعت و علم يافتن به حلال و حرام، را واجب مى‌شمارد تا آنكه عمل، موافق علم انجام گيرد. وى به اين نكته تصريح دارد كه اگرچه اصحاب حديث، وظيفه رساندن شريعت و تبليغ آن را برعهده دارند، اما فقها، به واسطه فهم، استنباط و فقه الحديث و دقت در ترتيب احكام، حدود دين، تميز بين ناسخ و منسوخ، مطلق و مقيد، مجمل و مفسر، خاص و عام و محكم و متشابه، از آن‌ها افضل مى‌باشند.

در فصل چهارم، اقوال علما در تصوف و آداب آن و در فصل پنجم، احكام مذهب بيان شده است. نويسنده معتقد است كه مذهب، داراى ظاهر و باطنى است كه ظاهر آن، متخلق بودن به اخلاق ظاهرى و باطن آن، احوال و مقامات روحانى و عرفانى است.

مقام عبدنزد خداوند در هنگام عبادت، احوال معاملات قلوب، اختلاف مسالك، فضيلت علم، آداب متصوفه در محاوراتشان، شطحات حكايت شده از ابى يزيد و ديگران، آداب ابتدايى مريد، اجتهاد در معرفت نفس، آداب متصوفه در مصاحب با هم، عنوان ساير فصول و ديگر امورى هستند كه نويسنده به بحث و بررسى پيرامون آن پرداخته است.

[[سهروردی، عبدالقاهر بن عبدالله]] (نويسنده)