آداب العشرة و ذكر الصحبة و الأخوة: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان =‏آداب العشرة و ذكر الصحبة و الأخوة

| عنوان‌های دیگر =

[[غزی، محمد بن محمد]] (نويسنده)

[[باشا، عمر موسي]] (محقق)

| زبان =عربی

| کد کنگره =‏

| موضوع =

| ناشر =مجمع اللغة العربية  

| مکان نشر =سوريه - دمشق  

| سال نشر =مجلد1: 1968م , 1388ق,  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE58446AUTOMATIONCODE

| چاپ =

| پس از =

| پیش از =

'''آداب العشرة و ذكر الصحبة و الأخوة'''، اثر [[غزی، محمد بن محمد|ابوالبرکات بدرالدین محمد غزی]] (904- 984ق)، کتابی است پیرامون آداب و اخلاق برخورد با همنوعان که با تحقیق [[باشا، عمر موسي|عمر موسی پاشا]] به چاپ رسیده است.

==گزارش محتوا==

در مقدمه، به بیان موضوع کتاب و اهمیت آن، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/3 همان، ص3- 7]</ref>.

در بخش نخست، به بیان مجموعاً 87 مورد از آداب معاشرت، پرداخته شده است که از جمله آن‌ها، می‌توان به حسن خلق، معاشرت با مؤمن، ترک حسد، مصاحبت با عالم، حسن معاشرت، حسن ظن، حفظ مودت و برادری، ایثار و اکرام، حفظ اسرار، ترک مداهنه، بغض دنیا، حسن همجواری، حفظ عهد، قبول عذر دیگران، رفع حوایج برادران دینی، مواسات با دیگران و صبر بر هجران اشاره کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/13 متن کتاب، ص13- 68]</ref>.

پیرامون حسن همجواری و نیکی به همسایگان، چند روایت ذکر گردیده است از جمله آنکه پیامبر(ص) فرمود: شخص ایمان ندارد مگر زمانی که همسایه‌اش از او ایمن بوده و به او اعتماد داشته باشد. در روایت دیگری آمده است که کسی که سیر باشد ولی همسایه او گرسنه باشد، ایمان ندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/48 همان، ص48-49]</ref>.

درباره حفظ عهد و ملازمت با برادران دینی و مداومت بر آن، روایت زیبایی از پیامبر(ص) بدین مضمون، اشاره شده است: «أحب الأعمال إلی ألله أدومها و إن قل»، «بهترین اعمال نزد خداوند، بادوام‎ترین آنهاست هرچند که کم باشد»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/26 همان، ص26]</ref>. پیرامون ترک استخفاف و کوچک شمردن دیگران و قدرشناس بودن نیز، روایت زیبایی از پیامبر(ص) نقل شده است که فرمودند: «من استخف بالعلماء ذهبت آخرته و من استخف بالأمراء ذهبت دنیاه و من استخف بالإخوان ذهبت مروءته»، (کسی که علما را کوچک و خوار بشمارد، آخرت را از دست داده و کسی که امرا را کوچک و خوار بشمارد دنیا را از دست داده و کسی که برادران خود را خوار شمارد، مروت و جوانمردی‌اش از بین می‌رود)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/28 همان، ص28- 29]</ref>.

در بخش دوم تحت عنوان «آداب الصحبة»، در موضوعات زیر، به بیان آداب مصاحبت و ارتباط با دیگران، پرداخته شده است: خداوند، پیامبر(ص)، صحابه و اهل‎‌بیت(ع)، اولیاءالله، سلطان، اهل‌وعیال، برادران دینی، علما، والدین و مهمان. به‌عنوان‌مثال، آداب ارتباط با خداوند، عبارت است از تبعیت از اوامر، ترک نواهی، دوام ذکر، مطالعه کتاب فرستاده شده از طرف او، مراقبت بر اسرار بندگان، رضای به قضای الهی، صبر بر بلا و رحمت و شفقت بر خلق<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/69 همان، ص69]</ref> و آداب مصاحبت با پیامبر(ص)، تبعیت از سنت و ترک مخالفت با آن حضرت بیان شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/70 همان، ص70]</ref>.

در بخش سوم، با اشاره به این امر که هریک از اعضا و جوارح انسان، دارای آداب خاص مختص به خود است، در پنج موضوع زیر، آداب جوارح بدن، بیان شده است:

# آداب چشم: نگاه کردن با مودت و محبت به برادران دینی.

# آداب دست: مبسوط الید بودن در نیکی و صله با برادران و کمک کردن به آن‌ها.

# آداب پا: مراعات حال برادران در راه رفتن و پیشی نگرفتن از آن‌ها<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/75 همان، ص75- 77]</ref>.

در آخرین بخش، به بیان این امر پرداخته شده است که علاوه بر مراعات آداب ظاهری، مراعات آداب باطنی نیز لازم و واجب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41438/1/78 همان، ص78- 80]</ref>.