سلك الدرر في أعيان القرن الثاني عشر
| نام کتاب | سلک الدرر في أعيان القرن الثاني عشر |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | مرادی، محمد خلیل بن علی (نويسنده)
علبی، اکرم حسن (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | CT 1860 /م4س8 |
| موضوع | مجتهدان و علما - سرگذشت نامه - کشورهای عربی
نویسندگان عرب - سرگذشت نامه کشورهای عربی - سرگذشت نامه |
| ناشر | دار صادر |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1422 هـ.ق یا 2001 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11482AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«سلك الدرر في أعيان القرن الثاني عشر»، اثر محمدخليل بن على مرادى، با تحقيق اكرم حسن علبى، كتابى است پيرامون زندگى‌نامه برخى از علما و دانشمندان قرن دوازدهم هجرى كه به زبان عربى نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه كوتاهى آغاز و اسامى افراد، بر اساس ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.
از جمله منابعى كه نويسنده در تدوين اثر حاضر، از آن بهره برده است، عبارتند از: «الفوائح المكية و الروائح المسكية» عبدالرحمن بن محمد ذهبى؛ «فوائد الارتحال و نتائج السفر» شيخ مصطفى بن فتح‌الله حموى و ذيل آن نوشته شمس محمد محمودى؛ «لطائف المنة في فوائد خدمة السنة» محمد بن عبدالرحمن غزى عامرى؛ «الحقيقة و المجاز في رحلة الشام و مصر و الحجاز» شيخ عبدالغنى نابلسى و... (مقدمه، ص7).
گزارش محتوا
در مقدمه كه با سبكى ادبى و همراه با عبارت‌پردازى‌هاى اديبانه و نثرى مسجع نوشته شده، به توضيح موضوع كتاب و بيان منابع مورد استفاده در آن، پرداخته شده است (مقدمه، ج1، ص5-8).
كتاب با شرح حال ابراهيم بن ايوب بن احمد بن ايوب خلوتى شافعى دمشقى (1115ق) آغاز گرديده (متن كتاب، ج1، ص9) و با شرح حال شيخ يونس مصرى (1120ق)، پايان پذيرفته است (همان، ج4، ص306).
نويسنده در ترتيب اسامى اشخاص، فقط ترتيب هجايى حروف اسامى را مد نظر داشته ولى در لقب و كنيه، اين اصل را رعايت نفرموده است؛ به‌عنوان مثال، ابراهيم ميدانى را بر ابراهيم بخشى، مقدم نموده است.
نويسنده در هر مورد، ابتدا نام، القاب و تاريخ و محل ولادت اشخاص را ذكر نموده، سپس، به معرفى اساتيد، شاگرادن و گوشه‌اى از خصايص و اوصاف ايشان پرداخته است. در مواردى كه شخص مترجم، اهل شعر نيز بوده، به پاره‌اى از اشعار وى، اشاره شده است.
شرح حال‌هاى مذكور در كتاب، به لحاظ حجم و محتواى مطالب، به دليل ميزان اطلاعاتى كه نويسنده از ايشان در اختيار داشته و نيز به دليل اهميت و شهرت افراد، متفاوت است؛ به‌گونه‌اى كه برخى از شرح حال‌ها از چند سطر تجاوز نكرده و بسيار مختصر مى‌باشند كه به‌عنوان نمونه مى‌توان از ابراهيم بن طوقان (ر.ك: ج1، ص16)، ابراهيم رومى (همان، ص20)، ابراهيم صره امينى (همان، ص52)، ابوبكر علبى (همان، 59)، ابوبكر بن عراق (همان، ص62)، ابوبكر دراقى (همان، ص64)، ابوزيد حنفى (همان، ص86) احمد اركلى و احمد بسطامى (همان، ص96)، احمد بن نقطه (همان، ص125)، احمد نفراوى و احمد اسقاطى (همان، ص170)، احمد زهيرى (همان، ص193) و احمد شاملى (همان، ص249) نام برد و برخى ديگر، مفصل و جامع مى‌باشد كه به‌عنوان نمونه، مى‌توان از افراد زير نام برد: ابراهيم بن سليمان جينينى (همان، ص11)، ابراهيم حكيم (همان، ص14)، ابراهيم قراحصارى (همان، ص17)، ابراهيم سفرجلانى (همان، ص20)، سيد ابراهيم بن حمزه (همان، ص27)، ابراهيم مرادى (همان، ص31)، ابراهيم راعى (همان، 40)، ابراهيم بن مصطفى حلبى (همان، ص46) و ابوالذهب محمدبيك (همان، ص64).
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد و فهارس فنى كتاب، در انتهاى جلد چهارم آمده است. اين فهارس عبارتند از: جدول مقابله سال هجرى با ميلادى؛ مدارج علمى در عصر عثمانى؛ سلاطين عثمانى در قرن دوازدهم هجرى؛ واليان دمشق در قرن دوازدهم هجرى؛ اعلام؛ حوادث تاريخى و اجتماعى؛ اصطلاحات صوفيه و عامه؛ وظايف عامه؛ مراتب علمى؛ اماكن؛ آيات؛ احاديث؛ شعر و كتب مذكور در مجموعه.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع (ر.ك: پاورقى، ج1، ص65)، به توضيح كلمات و واژگان متن (ر.ك: همان، ص66) و توضيحات بيشتر مطالب، پرداخته شده است (همان، ص69).
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب سلک الدرر في أعيان القرن الثاني عشر در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور