الوافي في شرح الشاطبية
| نام کتاب | الوافی فی شرح الشاطبیه |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الشاطبیه. شرح
حرز الامانی و وجه التهانی. شرح |
| پدیدآورندگان | قاضی، عبدالفتاح عبدالغنی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 75/6 /ش2ح402 |
| موضوع | شاطبی، قاسم بن فیره، 538 - 590ق. حرز الامانی و وجه التهانی - نقد و تفسیر
شعر عربی - قرن 6ق. قرآن - قرائت |
| ناشر | دار السلام |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1425 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10512AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
«الوافي في شرح الشاطبية»نوشته شيخ عبدالفتاح القاضى
متوفاى 1403 ه-1982 م.و به زبان عربى است.اين كتاب شرحى است بر
كتاب«حرز الأماني و وجه التهاني»معروف به«الشاطبية»نوشته ابو القاسم شاطبى
متوفاى 590 هجرى،كه خود«الشاطبيه»خلاصۀ كتاب«التيسير»امام ابو عمرو
عثمان بن سعيد الداني است.موضوع اين كتاب بررسى قرائتهاى هفتگانه قرآن
كريم است و نويسنده در آن به بيان رموز و حل و توضيح مشكلات و ابهامات موجود در كتاب
«الشاطبية»مى‌پردازد.
مؤلف ابتدا به بحث دربارۀ حديث«أحرف سبعة»پرداخته و با اشاره به وجود
ديدگاههاى مختلف در اين‌باره،ديدگاه مورد نظر خود را بيان مى‌كند:
به نظر وى مراد از«أحرف»،وجوه چندگانه تغاير و اختلاف است كه ذيلا بدانها اشاره مى‌شود
1-اختلاف اسماء در إفراد،تثنيه و جمع 2-اختلاف در صرف افعال به ماضى،مضارع و امر،
3-اختلاف وجوه اعراب 4-اختلاف به نقض و زياده 5-اختلاف به تقديم و تأخير
6-اختلاف به إبدال 7-اختلاف در لهجه‌ها نظير فتح،اماله،اظهار و ادغام و....
پس از آن به حكمت نزول قرآن طبق«أحرف سبعة»اشاره و حكمت آن را تسهيل امر
بر مسلمانان معرفى مى‌كند.سپس به ارتباط بين قرائت قراء سبعة با«أحرف سبعه»سبعه پرداخته
و معتقد است قرائتهاى قراء سبعه بلكه عشره،كه امروز مردم بدان قرآن را تلاوت مى‌كنند،جزئى از«احرف سبعه»اى است كه قرآن بدان نازل شده است نه اينكه قرائت هريك از قراء
سبعه،يكى از«أحرف سبعه»مذكور در حديث باشد.
در ادامه مؤلف وارد شرح متن«الشاطبيه»شده و در دو بخش«اللغة»و«المعنى»
به توضيح و بيان آن مى‌پردازد.«الشاطبيه»مشتمل بر مباحث ذيل است:
بحثى در باب استعاذه،بحثى درباره بسملة،ادغام،مدّ و قصر و...و در
به«فرش الحروف»سورة بقره تا آخر قرآن مى‌پردازد.در پايان هم دربارۀ«تكبير»
پس از ختم قرآن يا در انتهاى سوره‌هاى آخر قرآن به بحث پرداخته و مخارج و صفات
حروف را بيان مى‌كند.
ساختار كتاب
كتاب شامل يك مقدمه از شارح و ابواب متعدد مى‌باشد،
نظير:باب الاستعاذه،باب البسملة،سورة ام القرآن،باب الادغام الكبير،
باب هاء الكناية،باب الهمز المفرد،باب وقف حمزة و هشام على الهمز،باب الاظهار
و الادغام،باب ذكر حروف قربت مخارجها،باب احكام النون الساكنة و التنوين،
باب الفتح و الامالة و بين اللفظين،باب مذاهبهم في الراءات،باب اللامات،
باب ياءات الزوأيد و باب«فرش الحروف»و در انتها هم فهرست مطالب كتاب آمده است.
نسخه‌شناسى
كتاب به قلم شيخ عبدالفتاح عبدالغنى القاضى از علماى الازهر مصر نگاشته
و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 326 صفحه براى سومين‌بار در سال 1425 ه-2005 م از سوى
انتشارات«دار السلام لطباعة و النشر و التوزيع و الترجمة»قاهره منتشر شده است.