اندیشه سیاسی در شرق عصر باستان
«اندیشۀ سیاسی در شرق عصر باستان» تألیف فرهنگ رجایی. این کتاب بررسی کلان و تطبیقی اندیشه سیاسی در پنج تمدن بزرگ شرق باستان (مصر، بینالنهرین، ایران، هند و چین) است که با تمرکز بر آرای نامآورانی چون پتاهوتپ، حمورابی، زردشت، بودا و کنفوسیوس، به تحلیل پیشفرضهای مشترک، الگوهای حکمرانی و پیوند اندیشه با عمل در ساماندهی زندگی جمعی میپردازد.
| اندیشۀ سیاسی در شرق عصر باستان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رجایی، فرهنگ (نویسنده) |
| ناشر | نگارستان اندیشه |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1404ش |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-622-5273-71-9 |
| موضوع | علوم سیاسی -- تاریخ؛ تمدن شرق؛ علوم سیاسی -- مطالعات تطبیقی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8الف3ر / JC51 |
ساختار
کتاب شامل یک گفتار مقدماتی و پنج بخش اصلی متناظر با پنج تمدن مورد مطالعه است.
گزارش کتاب
کتاب «اندیشۀ سیاسی در شرق عصر باستان» نوشته فرهنگ رجایی، پژوهشی جامع و تطبیقی است که به ریشهیابی و تحلیل اندیشه سیاسی در تمدنهای بزرگ شرق در دوره باستان میپردازد. نویسنده در این اثر، با رویکردی تاریخی-تحلیلی، پنج حوزه تمدنی مصر، بینالنهرین، ایران، هند و چین را انتخاب کرده و به این پرسش اصلی پاسخ میدهد که در هر یک از این تمدنها «ادب و آداب امر سیاسی» چه بوده و چه تحولاتی در بستر تاریخی خود داشته است. انتخاب این تمدنها بر اساس نقش و تأثیرگذاری آنان در تاریخ جهانی صورت گرفته است.
نویسنده در «گفتار مقدماتی: طرح مسئله» تأکید میکند که اندیشه سیاسی و نهادهای تخصیصدهنده ارزشها، همراه با تولد زندگی جمعی انسان پدید آمدهاند. او با نقد اندیشه انتزاعی و «محالاندیشی»، بر اندیشههایی تمرکز دارد که با عمل پیوند خورده و در واقعیت تمدنی خود مصداق یافتهاند. رجایی الگوی مسلط در این تمدنها را «مذهب مختار» معرفی میکند که بر پیشفرض مقدس و منظم بودن جهان استوار است. پیامدهای این پیشفرض در اندیشه سیاسی، اعتقاد به یک نظم، فضیلت و آرمان از پیش تعیینشده (با مفاهیمی چون ماآت، اشه، دائو یا لی) و نیز تعریف حکمرانی به مثابه «نگهبانی و پاسداری» از این نظم است.
ساختار کتاب بر اساس تقسیمبندی جغرافیایی-تمدنای پیش رفته است. **بخش اول** به تمدن مصر و اندیشههای سیاسی آن، از جمله آرای پتاهوتپ میپردازد. **بخش دوم** تمدن بینالنهرین و شخصیتهایی مانند حمورابی را بررسی میکند. **بخش سوم** به کاوش در تمدن ایران و آموزههای زردشت اختصاص دارد. **بخش چهارم** به تمدن هند و اندیشههای سیاسی آن، به ویژه آموزههای بودا میپردازد. **بخش پنجم** نیز تمدن چین و متفکران بزرگی مانند کنفوسیوس را تحلیل میکند. در هر بخش، نویسنده نه تنها به نظرات فلاسفه و قانونگذاران نامدار توجه دارد، بلکه بستر تاریخی، ساختارهای اجتماعی و نهادهای سیاسی هر تمدن را نیز مورد توجه قرار میدهد تا خوانش منسجمی از نسبت اندیشه و عمل سیاسی ارائه دهد.
این کتاب با بهرهگیری از منابع متعدد و ارائه تحلیلهای تطبیقی، درصدد است تصویری روشن از خاستگاهها و ویژگیهای ممتاز اندیشه سیاسی در شرق باستان ترسیم کند و نشان دهد که چگونه مفاهیم بنیادینی چون نظم، عدالت و حکمرانی در این تمدنها صورتبندی شدهاند. اثر حاضر جلد پنجم از «مجموعه آثار فرهنگ رجایی» است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات