الإسرائيليات و أثرها في كتب التفسير
الإسرائيليات و أثرها في كتب التفسير، از آثار مدرّس تفسیر و حدیث در دانشکده شریعت (عمان)، دکتر رمزی نعناعه، مجموعه مباحثی پژوهشی است که روایات یهودیان و مسیحیان؛ مشهور به «اسرائیلیات» را بررسی و تحلیل میکند و به ارزیابی نقش منفی آن در کتابهای تفسیر قرآن کریم میپردازد.
| الإسرائيليات و أثرها في كتب التفسير | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نعناعه، رمزی (نويسنده) |
| ناشر | ایراس (وابسته به مؤسسه فرهنگی مطالعاتی روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز) ** دار القلم |
| مکان نشر | سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1390ق - 1970م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ن7الف5 91/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- دکتر رمزی نعناعه، با اشاره به آمیخته شدن اسرائیلیات با تفاسیر قرآن و مفاسد آن، افزوده است: با توجه به اینکه اسرائیلیات میکوشد چهره اسلام را مشوّه سازد، موضوع رساله دکترای خودم در رشته تفسیر را «اسرائیلیات و نقش آن در کتابهای تفسیر» انتخاب کردم زیرا بسیاری از مفسران از قدیم و جدید گرفتار اسرائیلیات شدهاند و... برای اینکه اثر جامع و متقنی فراهم کنم، به همه منابع چاپی و خطی در این زمینه مراجعه کردم و... [۱]
ساختار و محتوا
- در کتاب حاضر (شامل 3 مقدمه، 4 باب و خاتمه)، موضوعات ذیل به ترتیب مطرح شده است:
- مقدمه وزیر اوقاف و شئون و مقدسات اردن، عبدالحمید سائح: بیان خطر اسرائیلیات و تقدیر از کتاب حاضر و هدف والای آن.
- مقدمه روششناختی نویسنده: اهمیت اسرائیلیات و معرفی اجمالی انگیزه و اهداف و روش و فصول این کتاب و تشکر از استادان.
- مقدمه علمی و تاریخی نویسنده: بررسی تاریخی پیدایش و تطوّر تفسیر قرآن و ارتباط قرآن با کتابهای آسمانی و نقش یهود و تبیین راههای نفوذ اسرائیلیات در تفسیر و تحریف و تبدیلی که بر تورات و انجیل واقع شد.
- باب اول: «آشنایی کلی با اسرائیلیات»: تعریف اسرائیلیات و انواع و احکام آن و آرای ابن تیمیه، ابن کثیر و بقاعی درباره روایات اسرائیلی و آمیخته شدن فرهنگ اسرائیلی با فرهنگ اسلامی و سرایت آن به کتابهای تفسیری.
- باب دوم: «تاریخچه اسرائیلیات»: اسرائیلیات در دورههای روایت و تدوین و تحلیل وضع صحابه و تابعین در برابر اسرائیلیات.
- باب سوم: «اسرائیلیات در کتابهای تفسیر»: موضعگیری اجمالی و تفصیلی مفسّران نسبت به اسرائیلیات و معرفی 15 تفسیر مهمّ و مشهور و دیدگاه این مفسران نسبت به اسرائیلیات.
- باب چهارم: «تحلیل جایگاه اسرائیلیات»: سنجش اسرائیلیات در کتابهای تفسیر با منابع اصلی اهل کتاب و ارتباط شرقشناسان و پیروان غربزده آنان با اسرائیلیات.
- خاتمه و نتیجهگیری: آثار مخرب اسرائیلیات و ایجاد تزلزل در باورها و سوءاستفاده دشمنان اسلام از آنها برای تحریف، مسئولیت مفسران برای تمایز قائل شدن بین روایات معتبر و باطل و رعایت دقت و احتیاط کامل در تفسیر قرآن، و ارائه چند پیشنهاد به منظور خدمت به کتاب خدا و جلوگیری از اختلاط در عقیده، از جمله پیشنهاد تبیین و نقد اسرائیلیات در تفاسیر از طریق رسانهها.
نمونه مباحث
- دشمنان خدا، از جمله مبلغان مسیحی و شرقشناسان این روایات ضعیف (اسرائیلیات) را دستاویز قرار دادند و هدف از این کار، تخریب چهره اسلام با برچسب جهل و خرافات بود تا فرزندان امت را از دین اسلام که دین علم و حقّ و عقل و فطرت است، بیزار سازند. [۲]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.