فارسیزبانی؛ قلمرو، هویت و رابطۀ زبانی در تاریخ آسیا
فارسیزبانی: قلمرو، هویت و رابطۀ زبانی در تاریخ آسیا تألیف برت فراگنر، ایرانشناس سرشناس اتریشی، ترجمه سعید فیروزآبادی (متولد 13۴۴ش)، مترجم و پژوهشگر؛ این کتاب به بررسی جایگاه تاریخی زبان فارسی به عنوان پدیدهای فرهنگی و ارتباطی در گستره وسیع آسیا میپردازد. نویسنده با رویکردی کلاننگر به تحلیل نقش زبان فارسی در شکلدهی به هویتهای فرهنگی و ارتباطات فرامنطقهای در جهان اسلام و آسیای پیشامدرن پرداخته است.
| فارسیزبانی: قلمرو، هویت و رابطۀ زبانی در تاریخ آسیا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فراگنر، برت (نویسنده) فیروزآبادی، سعید (مترجم) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1394ش |
| چاپ | اول |
| شابک | 6-675-121-600-978 |
| موضوع | زبان فارسی - تاریخ، زبان فارسی - جنبههای اجتماعی، ایرانشناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
ساختار
این کتاب در شش فصل اصلی و یک بخش نتیجهگیری تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «فارسیزبانی» اثر برت فراگنر، پژوهشگر برجسته اتریشی، به بررسی نقش تاریخی زبان فارسی در شکلدهی به قلمروهای فرهنگی و ارتباطی در آسیا میپردازد. نویسنده در فصل نخست به مسئله قلمرو و هویتهای گروهی در شرق جهان اسلام در دوره پیشامدرن پرداخته و چهار گروه شعوبیه، کردها، ترکها و فارسها را به تفکیک بررسی کرده است.
فصل دوم کتاب به تحلیل جایگاه زبان فارسی نو به عنوان عاملی تعیینکننده در ایجاد منطقهای تاریخی و بزرگ اختصاص دارد. فراگنر در این بخش استدلال میکند که زبان فارسی بین سدههای سوم و چهارم هجری، نقشی محوری در حوزه فرهنگی تحت تأثیر اسلام ایفا کرده است. بررسی فارسی به عنوان نخستین زبان اسلامیشده و الگوی پیدایش دیگر زبانهای ادبی اسلامی از نکات برجسته این فصل است.
در فصل سوم، نویسنده زبان فارسی را به عنوان زبان آمدوشدهای فرامنطقهای در غرب، میانه و جنوب آسیا تحلیل میکند. این بخش به تکامل زمانی و مکانی قلمروهای مختلف زبان فارسی در جهان اسلام میپردازد و سنتهایی مانند شاهنامهنگاری و تاریخینگاری فارسی را مورد توجه قرار میدهد.
فصل چهارم به گسترش فارسیزبانی در قلمرو آسیای پیشامدرن اختصاص دارد که به گفته نویسنده، مناطق آسیای مرکزی و بخشهای مسلماننشین چین را نیز شامل میشده است. فصل پنجم با عنوان «انزوا و پایان فارسیزبانی» به بررسی تحولات این زبان در دوره تجددگرایی میپردازد.
در فصل پایانی، نویسنده فارسیزبانی را به عنوان چارچوبی موضوعی برای پژوهشهای ایرانشناسی و اسلامشناسی معرفی میکند. فراگنر در این کتاب با نگاهی تاریخی-تحلیلی نشان میدهد که چگونه زبان فارسی توانست برای قرنها به عنوان رسانهای ارتباطی میان گروههای مختلف اجتماعی و فرهنگی عمل کند و هویتهای جمعی را شکل دهد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات