کاوشی در معنویتهای نو ظهور
کاوشی در معنویتهای نوظهور: بررسی ده جریان فعال در ایران، حمزه شریفی دوست (متولد 1356ش) این کتاب به بررسی و نقد جریانهای فعال در حوزه معنویتهای نوظهور در ایران میپردازد، که هدف اصلی آن آسیبشناسی رویکردهای نوین معنوی در راستای دفاع از معنویت متعالی دین اسلام است.
| کاوشی در معنویتهای نو ظهور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شریفیدوست، حمزه (نويسنده) نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها. دانشگاه معارف اسلامی. معاونت پژوهشی (تهيه کننده) |
| عنوانهای دیگر | بررسی ده جریان فعال در ایران |
| ناشر | نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها. دفتر نشر معارف |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1392ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-531-490-1 |
| موضوع | عرفان - مطالعات تطبیقی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ش4ک2 625 BL |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب پس از مقدمه و بخش ابتدایی در باب شاخصها و غایت معنویتهای نوظهور، به ارائه گزارش، بررسی و نقد ده جریان معنوی فعال در ایران میپردازد.
سبک نگارش
در طول کتاب، نویسنده به تحلیل متون و آثار اصلی (چاپ شده به زبان اصلی یا ترجمه فارسی) مرتبط با هر جریان پرداخته و به منظور تقویت بنیانهای معرفتی، از متون دینی و منابع اسلامی نیز شواهدی ذکر کرده است[۱].
گزارش محتوا
بخش ابتدایی کتاب به تبیین شاخصها و غایت در معنویتهای نوظهور اختصاص دارد. این بخش پس از معرفی گروههای بینام، به بررسی ویژگیهای مشترک و بنیادین این جریانات میپردازد که شامل رهبران بحران دیده، تکیه بر تکبعدی بودن، هماهنگیهای پشت پرده میان برخی از جریانات، وجود تناقضات در آموزهها و تحریف مفاهیم بنیادین معنوی است. همچنین، نویسنده به رواج پدیدههای عقلگریزی، خلأ اعتقادات، مادهگرایی معنوی، و تمایل این مکاتب بهغایت فرا روانشناختی و فعالیت مرتاضها اشاره میکند[۲].
در ادامه، ده جریان نوظهور بهصورت مجزا موردبررسی قرار گرفتهاند. فصل مربوط به عرفان حلقه به تاریخچه، مأموریت و اعتقادات این شاخه عرفانی میپردازد، از جمله مفهوم «شبکه شعور کیهانی» و تقسیم اعتقادات به دو بخش زیربنا و روبنا. نقد اصلی بر این جریان شامل دیدگاههای آن درباره شیطانگرایی، شریعتستیزی و عقلگریزی [۳].
بخش مربوط به پائولو کوئلیو، نویسنده مشهور، آثار وی را از منظر مفاهیم معنوی تحلیل میکند و مفاهیم کلیدی مانند «افسانه شخصی» و «روح کیهانی» و نقش جادوگری و سِکس در آثارش را توضیح میدهد که کوئلیو این مفاهیم را برای رسیدن به هدف معنوی معرفی میکند[۴].
بخش وین دایر بر آموزههای او تمرکز دارد که بر محور، خدا پذیری، هدفمندی خلقت، پرورش خود مقدس و اخلاق فردی میچرخد[۵].
در قسمت اکهارت توله، شاخصهای اندیشههای او برتریهای اندیشه، همذاتپنداری، روح جمعی بشر، تسلیم و رضا، سهم مربی در سلوک معنوی، موردبحث و نقد قرار میگیرد[۶].
بخش شیطانگرایی به تعریف و تاریخچه دو جریان اصلی شیطانپرستی (جادوگری و شیطانگرایی)، کتاب مقدس شیطانپرستان، روشهای جذب و گسترش مانند وعده اقتدار، تحریف مفهوم دعا، موسیقی، هالیوود و نمادها و آیینهای معاصر آن میپردازد[۷].
قانون جذب بهعنوان یک نظریه نیروی کیهانی موردبررسی قرار گرفته و اشکالات آن از دیدگاه روانشناسی و مغایرت آن با تعالیم دینی تشریح شده است[۸].
در بخش یوگا، ماهیت و مراحل آن، مفاهیم اصلی مانند کندالینی و چاکراها، و همچنین اهداف درمانی و غایی این مکتب روحانی ذکر شده است. این فصل به نقد یوگا میپردازد[۹].
فصل اشو، دیدگاههای او را پیرامون مفهوم خدا، دین، بهشت و جهنم، دستورات شریعت، تناسخ، دینزدایی و مراقبه، شرح و نقد میکند[۱۰].
بخش دالایی لاما به طور خلاصه به معرفی اجمالی و نقد آموزههای بودیسم، بهویژه در مکتب لامائیسم و بودیسم، کتابهای و اندیشههای وی میپردازد[۱۱]
آخرین بخش، عرفان سرخپوستی است که به معرفی کلی و نقد برخی آموزههای اصلی این جریان، مانند میدانهای انرژی و تقدس طبیعت، میپردازد[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.