سیبویهپژوهی؛ ترجمه و تحلیل شش باب نخست الکتاب
سیبویهپژوهی؛ ترجمه و تحلیل شش باب نخست الکتاب تألیف الهه دفترینژاد؛ کتابی است که به معرفی سنت فکری سیبویه، زبانشناس، دستورنویس، فیلسوف، منطقدان، مفسر، ادیب و عارف ایرانی میپردازد. این اثر به ترجمه و تحلیل شش باب نخست کتاب الکتاب سیبویه اختصاص دارد.
| سیبویهپژوهی؛ ترجمه و تحلیل شش باب نخست الکتاب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دفترینژاد، الهه (شارح) سیبویه، عمرو بن عثمان (نویسنده) |
| ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1394 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-964-426-868-7 |
| موضوع | سیبویه، عمرو بن عثمان، ۱۴۸-۱۸۰ق. کتاب سیبویه - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 20234ک9س / 6151 PJ |
ساختار
این کتاب در هفت فصل اصلی به همراه پیشگفتار و مقدمه تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «سیبویهپژوهی؛ ترجمه و تحلیل شش باب نخست الکتاب» اثر الهه دفترینژاد، پژوهشی ارزشمند در زمینه شناخت اندیشههای زبانشناختی سیبویه، دانشمند برجسته ایرانی است. این کتاب به بررسی و تحلیل شش باب نخست اثر مشهور سیبویه با عنوان «الکتاب» میپردازد که توصیفی جامع و مانع از زبان عربی ارائه میدهد.
سیبویه که در سده دوم هجری میزیست، از چهرههای درخشان تاریخ علمی ایران به شمار میرود و اثر او «الکتاب» را در علم نحو همتراز مجسطی در هیئت و آثار ارسطو در منطق دانستهاند. نگارش چنین اثر جامعی در توصیف یک زبان، آن هم توسط محقق غیربومی، در دوران معاصر نیز کاری دشوار محسوب میشود.
نویسنده در این پژوهش به مبانی زبانشناختی شش باب نخست الکتاب پرداخته و این مبانی را با اصول نظری نقشگرایی و صورتگرایی تطبیق داده است. همچنین مقایسههایی میان متن الکتاب و دیگر متون مربوط به تاریخ علمی و ادبی ایران انجام شده است.
این کتاب با بررسی عمیق اثر سیبویه، نشان میدهد که چگونه مبانی اصلی رویکرد وی دارای شباهتهای بینظیری با نظریات فردینان دوسوسور، بنیانگذار زبانشناسی نوین، است. مفاهیمی همچون اصالت همنشینی، جانشینی، ساخت، ساختار، نظام و نشانه در اندیشه سیبویه قابل مشاهده است.
اثر حاضر با پاسخ به پرسشهای اساسی درباره اصول و مبانی نظری حاکم بر الکتاب، نه تنها شناخت دقیقی از منش علمی سیبویه به عنوان زبانشناس ایرانی ارائه میدهد، بلکه سنت فکری دیرپای ایرانی در زمینه زبانشناسی را معرفی میکند. این کتاب گامی مهم در جهت بومیسازی دانش معاصر زبانشناسی از طریق بازخوانی تاریخ مطالعه این دانش در ایران محسوب میشود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات