موقعیت زن از نظر اسلام

موقعیت زن از نظر اسلام
پدیدآوران	بهشتی، سید محمد (نويسنده) بنياد نشر آثار و انديشه‌هاى شهيد آيت الله دكتر بهشتى (سایر)
ناشر	روزنه
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1398ش
چاپ	1
شابک	‎978-622-234-136-7
موضوع	زنان در اسلام - زنان در اسلام - تاریخ
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	8م9ب 230/172 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

موقعیت زن از نظر اسلام ، از آثار دومین رئیس دیوان عالی کشور و فقیه شیعه ایرانی، آیت‌الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی (1307-1360ش)، مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و پاسخ‌ها است که در آن منزلت دینی و حقوق زنان از دیدگاه قرآن کریم و فرهنگ و فقه اسلامی تبیین می‌شود. پدیدآورنده، این مباحث را برای جمعی از علاقمندان در سال‌های 1347 تا 1359ش بیان کرده است.

هدف و روش

• بنياد نشر آثار و انديشه‌هاى شهيد آيت الله دكتر بهشتى، چند مطلب را در مورد مشخصات سخنرانی‌ها و گفتارهای اثر حاضر یادآور شده است:

1. آغازگر كتاب، سه درسگفتار با عنوان «موقعيت زن از نظر اسلام» است كه در سال 1347 در جلسات ماهانۀ مركز اسلامى هامبورگ براى ايرانيان ساكن آلمان ايراد شده است. طبق روال و رويۀ هميشگى دکتر بهشتی، اين جلسات با مشاركت فعال مخاطبان همراه است و هدف از برگزارى آن، دستيابى به اجماع فكرى در خصوص فهم پاسخ اسلام به پرسش‌هاى زمانه است. از آنجا كه در نشر آثار دکتر بهشتی قصد ما اين بوده كه نوشته‌ها يا گفتارهاى باقيمانده به عنوان اسناد تاريخى، با رعايت امانتدارى منتشر شود، تا آنجا كه مقدور بوده نام اشخاص مشاركت‌كننده ذكر شده است. همچنين، ويراستارى در حداقل لازم صورت پذيرفته است تا فضاى گفتگويى جلسات تا حد امكان به مخاطب امروزى منتقل شود. به نظر مى‌رسد جلسۀ چهارم هم در همين موضوع تشكيل شده است كه متأسفانه نوار آن تا اين زمان يافت نشده است.
2. گفتار «حيض از ديدگاه قرآن» از درسگفتارهاى تفسيرى دکتر بهشتی كه پس از بازگشت به ايران و در فاصلۀ سال‌هاى 1349 تا 1355 به‌طور هفتگى برگزار مى‌شد استخراج شده است....
3. دربارۀ زمان و مكان گفتارى كه با عنوان «آفرينش حوا» ملاحظه مى‌كنيد نتوانستيم اطلاع كافى بدست بياوريم....
4. گفتار «جايگاه زن و حجاب در عصر پيامبر» بخشى از پرسش و پاسخى است كه در پايان يكى از درسگفتارهاى محيط پيدايش اسلام آمده كه در دورۀ اقامت دکتر بهشتی در هامبورگ ارائه شده و پيش از اين منتشر شده و به مناسبت موضوع كتاب حاضر، در اينجا نيز به طور جداگانه منتشر شده است.
5. گفتار «حجاب و حدود آزادى در اجتماع اسلامى» سخنرانى دکتر بهشتی در سال 1359 در مجلس بزرگداشت شهداى هويزه ايراد شده است.
6. پايان‌بخش كتاب، گفتگويى است كه زنده‌ياد على محمدى گرمسارى با دکتر بهشتی انجام داده است و در آن نظر دکتر بهشتی را دربارۀ مسائل مربوط به زنان جويا شده است. اين گفتگو در سال 1359 در نشريۀ زن مسلمان منتشر شد و عينأ از آنجا نقل شده است.

ساختار و محتوا

• این اثر از مقدمه و 8 بخش به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
• مقدمه ناشر (معرفی اجمالی هدف و موضوع و مشخصات سخنرانی‌ها و گفتارهای این کتاب)

1. بخش اول: «موقعيت زن از نظر اسلام (1)»: مسائلی مانند تفاوت طبیعی و خدادادی زنان و مردان و احکام مشترک و اختصاصی آنها، حقّ انتخاب کردن و انتخاب شدن برای زنان، ازدواج و طلاق مطرح می‌شود.
2. بخش دوم: «موقعيت زن از نظر اسلام (2)»: به تکرار مبحث تفاوت زن و مرد می‌پردازد و به چند پرسش در این زمینه پاسخ می‌دهد.
3. بخش سوم: «موقعيت زن از نظر اسلام (3)»: غریزه فطری و جاذبه جنسی میان زن و مرد، اسلام و تعدیل غرایز، ضرورت توجه به ابدی بودن انسان برای تنظیم نقشه راه زندگی او را بررسی می‌کند و به چند پرسش در این زمینه پاسخ می‌دهد.
4. بخش چهارم: «حيض از ديدگاه قرآن»: این موضوع اختصاصی زنان، با تفسير آيات 223 و 224 سورۀ بقره توضیح داده می‌شود.
5. بخش پنجم: «آفرينش حوا»: به مسأله چگونگی خلقت همسر حضرت آدم(ع) از دیدگاه آیات قرآن می‌پردازد.
6. بخش ششم: «جايگاه زن و حجاب در عصر پيامبر(ص)»: وضعیت اسفبار زن در دوره جاهلیت، استقلال شخصیت مردان و زنان از دیدگاه اسلام، مسأله حجاب و احترام گذاشتن اسلام به زن و بالا بردن شخصیت او و واجبات و آداب اسلامی در گفتگوی زن و مرد بیان می‌شود.
7. بخش هفتم: «حجاب و حدود آزادى در اجتماع اسلامى»: آزادی مطلوب در جامعه اسلامی، محدودیت آزادی بر اساس قانون و حدود الهی، آزادی انتقاد در جامعه اسلامی و ممنوعیت دروغ‌گویی و تهمت زدن و شایعه‌پراکنی و مساوی بودن پاسدار و قاضی و دیگران در برابر قوانین جزایی و قضایی اسلام مطرح می‌گردد.
8. بخش هشتم: «نقش اجتماعی و حقوقی زن»: نقش زن در اجتماع دیروز و امروز، تأثیر سازنده و سرنوشت‌ساز زنان در حماسه انقلاب اسلامی، پوشش اسلامی برای حفظ عزّت و کرامت زن در جامعه و مسأله قضاوت و گواهی دادن زنان بیان می‌شود.

نمونه مباحث

• ما تا امروز سه اصل و سه پايه براى بررسى و فهم صحيح موقف زن و مرد در اسلام و از نظر تعاليم اسلام بيان كرده‌ايم كه به صورت خلاصه تكرار مى‌كنم:
• اول: اين كه از نظر اسلام، زن و مرد دو انسان متساوى هستند و از نظر انسانى داراى ارزش‌هاى مساوى. هر كدام نسبت به ديگرى يك نقطۀ برجسته، يك جنبۀ رجحان و برترى دارد: مرد صلابت، زن لطافت.
• دوم: غريزۀ جنسى را نبايد سركوب كرد، ولى بايد در مجراى صحيح هدايت كرد.
• سوم: در بيان تعاليم و در تنظيم و طرح نقشۀ زندگى انسان، بايد به انسانِ از آغاز تا بى‌نهايت نگاه كرد، نه به انسانِ از آغاز تا مرگ.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.