تخیل و بیان: نقد زبانشناختی
تخیل و بیان: نقد زبانشناختی تألیف ژرار ژنت، ترجمه اللهشکر اسداللهی تجرق؛ این کتاب به بررسی دو وجه سازندۀ ادبیات یعنی «معنا» و «صورت» میپردازد و با رویکردی زبانشناختی به تحلیل ارتباط بین تخیل و بیان در آفرینش آثار ادبی توجه دارد.
| تخیل و بیان: نقد زبانشناختی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ژنت، ژرار (نویسنده) اسداللهی تجرق، اللهشکر (مترجم) |
| ناشر | سخن |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1392 |
| شابک | 978-964-372-651-5 |
| موضوع | ادبیات -- زیباییشناسی، سبکشناسی، انواع ادبی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PN ۴۵/ژ۹،ت۳ |
ساختار
این کتاب در یک جلد و 290 صفحه و در چهار بخش اصلی سازماندهی شده است.
گزارش کتاب
کتاب «تخیل و بیان: نقد زبانشناختی» اثر ژرار ژنت، از منتقدان برجستۀ ادبی معاصر فرانسوی، با ترجمۀ اللهشکر اسداللهی تجرق، به بررسی بنیادین دو عنصر اساسی در آفرینش ادبی میپردازد. این اثر با نگاهی زبانشناختی به تحلیل ارتباط بین تخیل (معنا) و بیان (صورت) در ادبیات توجه دارد و نقش هر یک را در خلاقیت آثار ادبی مورد بررسی قرار میدهد.
در بخش اول با عنوان «تخیل و بیان»، ژنت به بحث دربارۀ تعامل و تقابل بین مضمون (حاصل تخیل) و صورت نوشتار (بیان) میپردازد. او با ارائه مثالهای ملموس، چگونگی ارتباط این دو وجه ادبیات را برای خواننده آشکار میسازد و نشان میدهد که چگونه این دو عنصر در کنار یکدیگر جهان ادبی را شکل میدهند.
بخش دوم با عنوان «کنشهای تخیل» به مباحث مربوط به کنشهای زبانی و کنشهای تخیلی اختصاص دارد. ژنت در این بخش با استناد به نظریههای منتقدان و زبانشناسان مشهوری چون شارلی بالی، جان سرل و کاته هامبرگر، ماهیت گزارههای تخیلی در آثار ادبی را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. او با تکیه بر نظریههای جان سرل، به تبیین هویت گزارههای تخیل روایی به عنوان کارکرد زبان میپردازد و این گزارهها را به عنوان تصدیقات وانمود شده یا تصنعی معرفی میکند.
در بخش سوم با عنوان «حکایت تخیلی، حکایت واقعی»، ژنت به بررسی مرزهای بین روایتهای تخیلی و واقعی میپردازد. او با نگاهی تاریخی به روایتشناسی، استدلال میکند که تشخیص مرز مشخص بین حکایت واقعی و حکایت تخیلی بسیار دشوار است و نمیتوان خط قاطعی بین این دو نوع روایت ترسیم کرد. این بخش به بحث دربارۀ معیارهای مشخصکنندۀ انواع حکایات میپردازد.
بخش چهارم با عنوان «سبک و معنا» به بحث مهم سبک در ادبیات اختصاص دارد. ژنت در این بخش کوشیده تا تعریف جامعی از سبک ارائه دهد و با مقایسه و تحلیل دیدگاههای صاحبنظران مختلف، به تبیین نقش صورت نوشتار (ادبیت) در شکلگیری سبک میپردازد. به باور او، سبک تنها از جنبههای مضمونی یا تخیلی نوشتار حاصل نمیشود، بلکه ادبیت ساده و بیتکلف نیز میتواند در شکلگیری سبک نقشی اساسی ایفا کند.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات