كشكول الأحسائي
| کشکول الأحسائي | |
|---|---|
| پدیدآوران | احسائی، احمد بن زین الدین (نويسنده) |
| ناشر | دار الرسول الاکرم(ص) ** دار المحجة البيضاء |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1425ق - 2004م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /الف3ک5 213 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كشكول الأحسائي، نوشته شیخ احمد بن زینالدین ابراهیم احسایی (1166-1241ق)، از عالمان و فقهای شیعه است.
موضوع کتاب
این کتاب، مجموعهای از مباحث گوناگون شامل روایات، احادیث، مطالب فقهی، تاریخی و حکمی است که از منابع مختلف و نوشتههای خود نویسنده گردآوری شده است[۱].
انگیزه نگارش
کتاب با هدف حفظ و نشر اخبار آل محمد(ص) و برخی مسائل مهم دیگری که با زندگی مؤمنان و مسلمانان ارتباط دارد، تدوین شده و اخبار کمیاب آن در بخشهای مختلف کتاب پراکنده گردیده است.
ساختار و محتوا
کتاب در دو جلد تنظیم شده و بایک مقدمه (در مورد کتاب)[۲]، آغاز گردیده و مطالب اصلی آن بهصورت مجموعهای از اخبار اهلبیت(ع) و موضوعات متنوع روایی، فقهی، تاریخی و حکمی ارائه شده است.
- جلد اول: این جلد، مجموعهای گسترده از مباحث متنوع را شامل میشود. مطالب آن، با روایتی از کتاب کافی کلینی درباره پنجاهویک رکعت نماز آغاز شده[۳] و به دنبال آن مطالب متنوعی درباره برخی از اقوام و شخصیتها نظیر سامره، سامری، ساره، سابری و...[۴] و مختصری در تاریخ است که به وقایع تاریخی، وفات شخصیتهای برجسته، از سال اول تا سال 254ق، مربوط است[۵]. به دنبال آن به برخی از مسائل شیخ زینالدین اشاره شده است[۶]. قسمت قابل توجهی از این جلد به مسائل فقهی اختصاص دارد که احکام مربوط به نماز، روزه، سوگند و سایر تکالیف دینی را پوشش میدهد[۷]. روایات و حکایات مربوط به پیامبران و شخصیتهای تاریخی مانند حضرت سلیمان[۸]، سلمان محمدی و مطالبی پیرامون وی[۹] و... از جمله مطالب کتاب است. همچنین این جلد، شامل مطالبی درباره ادعیه و تعویذات برای نیازهای مختلف مانند طلب رزق، شفا و دفع بلا است[۱۰]. در پایان، به مطالبی درباره خبر واحد و... پرداخته شده است[۱۱].
جلد دوم: این جلد، از صفحه ۳۰۵ آغاز میشود. از مطالب آغازین این جلد، بحثی درباره ابراهیم خلیل است. در ادامه مفاهیم مرتبط با آفرینش مانند آفرینش اشیا و علت خلق مطرح شده است. بخش قابل توجهی از جلد دوم، به فقه اسلامی و احکام شرعی اختصاص دارد و به موضوعاتی چون شروط، استخاره و اوقات آن[۱۲] و احکام مربوط به حیض[۱۳] میپردازد. همچنین، این جلد، شامل مباحث گستردهای درباره فرقههای مختلف اسلامی و باورهایشان است، مانند معتزله، اشاعره، زیدیه، خوارج، امامیه و دیگر فرقهها، که بهتفصیل به ریشهها و مواضع کلامی آنها میپردازد[۱۴] و نیز مطالبی پیرامون تعبیر خواب را مطرح کرده و نمادهای مختلف در خوابها مانند رؤیت خورشید، ماه یا حیوانات را تفسیر میکند[۱۵]. بهطور کلی، جلد دوم با ارائه بینشهای عمیقتر در عقاید کلامی، راهنماییهای فقهی مفصل و بررسی تنوع فکری در اسلام، به غنای مباحث جلد اول میافزاید.
ویژگیهای کتاب
- گردآوری از منابع گوناگون: نویسنده، مطالب را از منابع متعدد جمعآوری کرده و با نوشتههای خود تلفیق کرده است.
- عدم تمرکز بر یک موضوع واحد: این کتاب، همانند مفهوم "کشکول"، به موضوعات مختلف و متفرق میپردازد و بر یک موضوع خاص متمرکز نیست.
- ترتیب الفبایی (در برخی بخشها): برخی از مطالب کتاب بر اساس ترتیب حروف الفبا تنظیم شدهاند.
- ارائه مطالب بهصورت فقرات مستقل: کتاب، شامل فقرات و بخشهای کوتاه و جداگانه است که هریک ممکن است عنوان مستقلی داشته باشند.
- تلفیق مطالب روایی، فقهی و تاریخی: محتوای کتاب، شامل روایات، احادیث، مطالب فقهی، تاریخی و... است که نشاندهنده جامعیت و تنوع موضوعی آن است[۱۶].
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ج1، ص6-7
- ↑ ر.ک: همان، ص5-12
- ↑ ر.ک: متن کتاب، همان، ص13
- ↑ ر.ک: همان
- ↑ ر.ک: همان، ص19-42
- ↑ ر.ک: همان، ص44
- ↑ ر.ک: همان، ص90-91
- ↑ ر.ک: همان، ص51
- ↑ ر.ک: همان، ص53-62
- ↑ ر.ک: همان، ص44، 45، 110-111، 195، 199
- ↑ ر.ک: همان، ص290 و 295
- ↑ ر.ک: همان، ج2، ص314-315
- ↑ ر.ک: همان، ص334
- ↑ ر.ک: همان، ص448-479
- ↑ ر.ک: همان، ص413-444
- ↑ ر.ک: مقدمه، ج1، ص6-7
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.