ادیب نیشابوری، محمدتقی
محمدتقی ادیب نیشابوری (۱۳۱۲-۱۳۹۶ق) مشهور به ادیب ثانی و ادیب دوم، از دانشمندان علوم اسلامی معاصر و شاعر فارسیزبان بود. او متخصص ادبیات عربی بود و در رشتههای ادبیات فارسی، منطق، فلسفه، ریاضیات، اصول، فقه، رجال، حدیث، تفسیر، طب قدیم، نجوم تحصیل کرده بود. او شاگرد عبدالجواد ادیب نیشابوری (ادیب اول) بود و نزدیک به شصت سال به تدریس پرداخت و شاگردان بسیاری تربیت کرد.
| محمدتقی ادیب نیشابوری | |
|---|---|
| پرونده:NURمحمدتقی ادیب نیشابوری.jpg | |
| نام کامل | محمدتقی ادیب نیشابوری |
| نامهای دیگر | ادیب ثانی، ادیب دوم |
| لقب | ادیب نیشابوری |
| تخلص | حجة الحق، راموز |
| نسب | ابن اسدالله، ابن یوسف علی بگ، ابن غلیچخان هروی اسکندری |
| نام پدر | اسدالله |
| ولادت | ۱۳۱۲ قمری / ۱۲۷۳ خورشیدی |
| محل تولد | روستای خیرآباد، بلوک عشقآباد نیشابور، ایران |
| محل زندگی | مشهد |
| رحلت | ۱۳۹۶ قمری / ۱۳۵۵ خورشیدی |
| مدفن | حرم امام رضا، ایوان آخرین غرفه جنوب غربی صحن عتیق (انقلاب) رضوی |
| طول عمر | ۸۱ سال |
| همسر | طیبه کدکنی (دختردایی) |
| فرزندان | احمد، فاطمه، محمود، مهدی (مرحوم) |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | تدریس، تالیف، شاعری |
| منصب | مدرس آستان قدس رضوی |
| اطلاعات علمی | |
| دانشگاه | دانشکده معقول و منقول |
| علایق پژوهشی | ادبیات عربی، ادبیات فارسی، منطق، فلسفه، ریاضیات، اصول، فقه، رجال، حدیث، تفسیر، طب قدیم، نجوم |
| اساتید | |
| شاگردان | |
| برخی آثار | |
ولادت
محمدتقی ادیب نیشابوری در سال ۱۳۱۲ هجری قمری (۱۲۷۳ خورشیدی) در روستای خیرآباد از بلوک عشقآباد نیشابور به دنیا آمد. نام پدرش اسدالله و مادرش فاطمه بود. اجداد او از سران ایل اسکندری بودند که جد بزرگ وی به ایران آمد و ریاست را کنار نهاده، زندگی سادهای گزید. پدرش خیاط بود و از دانش نیز بهرهای داشت و به آموزش ابتدایی اطفال میپرداخت.[۱]
تحصیلات
ادیب نیشابوری تا ۱۸ سالگی نزد پدرش خواندن و نوشتن را فراگرفت. سپس برای کسب علم به مشهد رفت و سه سال در خدمت دایی خود شیخ محمد کدکنی به فراگیری مقدمات پرداخت. از اواخر سال ۱۳۳۳ قمری در محضر درس استاد ادبیات و بلاغت اسلامی حوزه خراسان، عبدالجواد ادیب نیشابوری حاضر شد و پس از آزمون ورودی شفاهی مورد توجه خاص استاد قرار گرفت. او همچنین از محضر اساتیدی چون آقابزرگ حکیم، شیخ حسن برسی، شیخ اسدالله یزدی، میرزا باقر مدرس رضوی، سید جعفر شهرستانی و دیگران بهره برد.[۲]
فعالیتها
ادیب نیشابوری از ۲۵ سالگی شروع به تدریس کرد و حدود شصت سال به این کار اشتغال داشت. او در مدارس مختلف از جمله مدرسه خیراتخان، سلیمانیه، میرزا جعفر، مسجد ترکها، مسجد گوهرشاد و همچنین در آرامگاه شیخ بهایی به تدریس پرداخت. در سال ۱۳۴۱ خورشیدی با پیشنهاد سید جلالالدین تهرانی، عنوان مدرسی آستان قدس را پذیرفت. متون تدریس شده توسط وی شامل سیوطی، مغنی، شرح مطول، شرح نظام، حاشیه ملاعبدالله، معالم، مقامات حریری و عروض و قافیه بود.
وفات
محمدتقی ادیب نیشابوری در زمستان سال ۱۳۴۷ خورشیدی هنگام رفتن به کلاس درس، در پی لغزیدن پا و سر خوردن، دچار شکستگی پا شد و این حادثه موجب خانهنشینی وی گردید. سرانجام در ۲۱ آذرماه ۱۳۵۵ خورشیدی (۲۰ ذیالحجه ۱۳۹۶ قمری) در مشهد درگذشت و در ایوان آخرین غرفه جنوب غربی صحن عتیق (انقلاب) رضوی به خاک سپرده شد.[۳]
آثار
پانويس
- ↑ ر.ک: شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
- ↑ ر.ک:سالها در سينه سر عشق پنهان كردهايم/ امروز مصادف است با درگذشت شاعر و عارف بزرگ «محمدتقی اديب نيشابوری»، خبرگزاری بینالمللی قرآنی(ایکنا)، ۱۸ آذر ۱۳۸۵
- ↑ ر.ک: محمد تقی ادیب نیشابوری، پایگاه اطلاع رسانی حوزه
- ↑ ر.ک: محقق، مهدی، 15-17
- ↑ ر.ک: محمدتقی ادیب نیشابوری، نسیم رضوان
منابع مقاله
- محقق، مهدی، پیشگفتار کتاب زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1388
- انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
- خبرگزاری بینالمللی قرآنی(ایکنا)
- پایگاه اطلاع رسانی حوزه
- نسیم رضوان