تحفة الفضلاء فی تراجم الکملاء (تذکره علمای هند)

تحفة الفُضَلاء فی تراجم الکُملاء (تذکره علمای هند)
پدیدآوران	رحمان علي، محمد عبدالشكور بن علي (نويسنده) بیگ‌باباپور، یوسف (گردآورنده)
ناشر	مجمع ذخائر اسلامی
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1391ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-988-301-4
موضوع	مجتھدان و علما - ھند - سرگذشتنامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ر3ت3 54 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تحفة الفضلاء فی تراجم الکملاء (تذکره علمای هند) ، از آثار ادیب و صوفی قرن سیزدهم هجری قمری، محمد عبدالشکور ریوانی مشهور به رحمان علی صاحب فرزند شیرعلی احمدآبادی (متوفای اوایل قرن چهاردهم هجری قمری)، پژوهشی است که به بیان شرح‌حال صوفیان و شاعران مقیم هندوستان اعم از ایرانی و هندی و غیره می‌پردازد. کتاب حاضر به کوشش پژوهشگر معاصر، یوسف بیگ باباپور (متولد 1357ش)، تصحیح و تدوین شده است.

هدف و روش

• یوسف بیگ باباپور با اشاره به آنکه این کتاب، سال 1894 م. برابر با 1312 هجرى قمرى در نولكشور لكهنو در 282 صفحه، چاپ سنگى شده، افزوده است:

1. امّا تا امروز حداقل در ايران متن منقح چاپى از آن سراغ نداريم كه در دسترس همگان و به سهولت قابل استفاده باشد. لذا از هر حيث با توجه به اهمّت تذكرۀ حاضر، لزوم نشر مجدد آن احساس می‌شد. با توجه به اين كه بسيارى از علماى مزبور در اين تذكره معاصر مؤلف بودند، اطلاعات درجۀ يك و ذى‌قيمتى در آن مى‌توان يافت.
2. بيش از همۀ منابع مورد استفادۀ محمد عبدالشکور ریوانی، رد پاى كتاب بزرگ و عمدۀ تذكرۀ علماى هند، يعنى گلزار ابرار (غوثى شطارى) كاملاً در اين كتاب مشهود است. رحمان‌على چنان شيفتۀ اين كتاب شده كه گاه عين عبارات و وقايع و روايات منقول در آن كتاب را بازگو مى‌كند و برخى شخصيت‌هاى مندرج در گلزار در اين تذكره آمده، امّا شيوۀ تدوين متفاوت است. در گلزار ترتيب ابواب با عنوان «چمن» بر حسب تاريخى از سدۀ هفتم تا يازدهم هجرى است، اما در تذكرۀ حاضر ترتيب بر اساس الفبايى نام اشهر عرفا و متصوفه و شاعران است.

ساختار و محتوا

• این اثر نظم الفبایی دارد و بر اساس القاب مشهور صوفیان تنظیم شده است. اولین شخص معرفی شده، «مولانا ابوحفص ربیع محدّث بصری» است و آخرین، «مفتی یوسف چچک کشمیری» و البته در ضمن آن، تراجم تعداد 72 تن از شاعران نیز مطرح شده است.

نمونه مباحث

• معلم ابراهيم باعكظه ساكن سورت دانشمند و فقيه اشهر شافعى‌المذهب خطيب مسجد جامع بندر بمبئى بود. همواره به درس و تدريس تفسير و حديث و فقه مشغول بودى. مفتى عبداللطيف و مولوى سيد عبدالفتاح عرف مولوى اشرف على گلشن‌آبادى و سيد عمادالدين از ارشد تلامذۀ وى هستند. بيست و هفتم رجب سنۀ دوازده، صد و هشتاد و دو هجرى رحلت فرموده، مرقدش در بندر سورت است، و گلشن آباد نامش مشهور ناسك است.
• مفتى يوسف چچك كشميرى در فقاهت بى‌همتا بود كه ملا فاضل و ملا عبدالرزاق كثامره به كمال وى مقرّ بودند. وى اكثر به خدمت خواجه محمود كشميرى حاضر آمده، دقايق فقه و تفسير حل مى‌كرد.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.