اشرفی، ملامحمد
ملا محمد اشرفی مازندرانی (۱۲۱۹-۱۳۱۵ق)، مشهور به حجت اشرفی و ملقب به حجةالاسلام، از فقها و مراجع تقلید شیعه در قرن سیزدهم هجری قمری بود. وی در علوم حدیث، تفسیر، حکمت، کلام، فقه و اصول متبحر بود و عدهای از مردم ایران از او تقلید میکردند. او را صاحب کرامات، زاهد، عابد و خوش سخن وصف کرده و برخی او را متمایل به تصوف دانستهاند. تألیفات متعددی از جمله "شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام" و "کشف أسرار الشهادة" از او به جا مانده است.
ولادت
محمد بن محمدمهدی مازندرانی بارفروشی، مشهور به ملا محمد اشرفی، طبق نقلی در نیمه شعبان سال ۱۲۱۹ هجری قمری و طبق نقل دیگر در هجدهم رجب 1320ق و طبق نقل دیگر در سال 1325ق [۱] در قصبه اشرف (بهشهر کنونی) در استان مازندران به دنیا آمد. پدرش ملا محمدمهدی از روحانیون بود و مادرش فاطمه نام داشت که حافظ کل قرآن بود. خانوادهای اهل علم و تقوا بودند که در تربیت دینی وی نقش بسزایی داشتند.[۲] حاجی اشرفی بیشتر عمر خود را در بارفروش (بابل کنونی) گذراند.[۳]
تحصیلات
تحصیلات مقدماتی را در بهشهر نزد ملا صفرعلی(شارح دعای کمیل) آغاز کرد. سپس برای ادامه تحصیل به بارفروش (بابل کنونی) رفت و از محضر سعید العلماء مازندرانی بهره برد.[۴] پس از آن به اصفهان مهاجرت کرد و چهار سال نزد سید محمدباقر شفتی تحصیل نمود که به وی لقب "حجت الاسلام" اعطا کرد.[۵] سپس برای تکمیل تحصیلات به عراق رفت و در نجف و سامرا از محضر شیخ مرتضی انصاری، سید محمدحسن شیرازی و محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) استفاده کرد. وی در سن ۲۱ سالگی به درجه اجتهاد نائل آمد.[۶]
فعالیتها
پس از اتمام تحصیلات به ایران بازگشت و ابتدا در بهشهر و سپس به درخواست مردم به بابل نقل مکان کرد. در بابل به تدریس، تربیت شاگردان، اقامه نماز جماعت در مسجد جامع و پاسخگویی به سؤالات شرعی پرداخت. مرجعیت او به تدریج گسترش یافت و مردم از نقاط مختلف ایران از او تقلید میکردند. در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی نیز نقش داشت، از جمله در مقابله با بابیت و همچنین صدور فتوی جهاد علیه انگلیسیها در جریان اشغال بوشهر. ناصرالدین شاه قاجار نیز در دو سفر به مازندران با وی ملاقات کرد.[۷]
نخستین کنگره ملی علامه سعید العلماء و ملامحمد اشرفی به مدت سه روز در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با پیام رهبرمعظم انقلاب اسلامی با حضور مراجع تقلید، علما و شخصیتهای کشوری 29 اردیبهشت در مازندران برگزار شد.[۸]
وفات
ملا محمد اشرفی سرانجام در شب دوشنبه اول ماه مبارک رمضان سال ۱۳۱۵ هجری قمری در بابل درگذشت.[۹] پیکر وی پس از تشییعی باشکوه در مسجد جامع بابل به خاک سپرده شد و مقبرهاش هم اکنون زیارتگاه است.
آثار
از جمله تألیفات وی میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد:
- اسرار الشهادة (به فارسی)،
- شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام
- رساله عملیه
- منهج
- مائده
- الاجوبة عن الاسئلة[۱۰]
پانويس
- ↑ ر.ک: نیکزاد، علیاکبر، ج9، ص312
- ↑ ر.ک: گواهی، اسماعیل، ص117
- ↑ ر.ک: حسینی آهق، مریم، ج12، ص303
- ↑ ر.ک: حسینی آهق، مریم، ج12، ص303
- ↑ ر.ک: نیکزاد، علیاکبر، ج9، ص313
- ↑ ر.ک: گواهی، اسماعیل، ص117-118
- ↑ ر.ک: گواهی، اسماعیل، ص118
- ↑ ر.ک: دیدگاه مراجع و علما درباره شخصیت علامه سعیدالعلما و ملامحمد اشرفی، پایگاه اطلاعرسانی حوزه
- ↑ ر.ک: گواهی، اسماعیل، ص118
- ↑ ر.ک: نیکزاد، علیاکبر، ج9، ص321-323
منابع مقاله
- نیکزاد، علیاکبر، گلشن ابرار، تألیف جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، قم، نشر معروف، 1385ق
- گواهی، اسماعیل، نقش علامه ملا محمد اشرفی در تعمیق و گسترش تشیع در مازندران، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله تاریخ روایی پاییز 1395، سال اول - شماره 2 (11 صفحه - از 115 تا 125)
- حسینی آهق، مریم، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، ج12، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، چاپ دوم، 1378.
- پایگاه اطلاع رسانی حوزه