جدال عقل و اسطوره در یونان باستان
جدال عقل و اسطوره در یونان باستان تألیف پژمان گلچین؛ این کتاب پژوهشی است در حوزۀ تاریخ عقل با رویکرد پدیدارشناسانه که به بررسی تقابل و تعامل عقل و اسطوره در یونان باستان میپردازد و با استفاده از روش تحلیلی-تاریخی، ریشههای شکلگیری وضعیت عقلانی را در عناصر فرهنگی، اجتماعی و اسطورهای وامگیری میکند.
| جدال عقل و اسطوره در یونان باستان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | گلچین، پژمان (نویسنده) |
| ناشر | نگاه معاصر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1393 |
| شابک | 9786005747805 |
| موضوع | فلسفه یونان، اسطورهشناسی، تاریخ عقل |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
ساختار
این کتاب در یک جلد و چهار فصل اصلی تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «جدال عقل و اسطوره در یونان باستان» اثر پژمان گلچین، پژوهشی عمیق در حوزۀ فلسفۀ یونان و تاریخ عقل با رویکردی پدیدارشناسانه است. این اثر نه به بررسی جایگاه شکلیافتۀ عقل، بلکه به ریشهیابی شکلگیری وضعیت عقلانی در بستر فرهنگی، اجتماعی و اسطورهای پیش از خود میپردازد. پروژۀ اصلی کتاب، بررسی غایت انسان و ساختارهای وجودی اوست که در آن علاوه بر عرصههای اجتماعی، مباحث انسانشناسی نیز مورد توجه قرار گرفته است. کتاب در چهار فصل سازمان یافته است: فصل اول با عنوان «بررسی نحوۀ شکلگیری یونان باستان» به تحلیل موقعیت جغرافیایی، اقوام ساکن و جدید، عرصههای زیستمحیطی و اقتصادی یونان میپردازد و نشان میدهد که چگونه هر یک از این عوامل به ایجاد وضعیتی فلسفی کمک کردهاند. در این فصل به توسعهیافتگی شهرها به ویژه آتن در عصر آرکائیک توجه شده و جامعههای توسعهیافته به عنوان جوامعی معرفی میشوند که کیفیتهای بیشتری را برای کمیتهای بیشتر حفظ میکنند. فصل دوم با عنوان «عصر اسطورهای یونان» به بررسی جامع اسطورههای یونانی اختصاص دارد و شامل تعریف اسطوره، اسطورهپردازان یونانی، شخصیتهای اسطورهای، مفاهیم اسطورهای، افسانۀ آفرینش، خدایان، انسان، قهرمانان، شیء ممنوعه، مرگ، طبیعت و تقدیر است. فصل سوم با عنوان «آغاز عصر لوگوسباوری و شکلگیری لوگوس» به تفسیر آغاز عصر عقلانیت و شکلگیری مفهوم لوگوس میپردازد. در این فصل نویسنده با احتیاط از به کار بردن واژۀ «عقل» به جای «لوگوس» خودداری کرده، زیرا معتقد است عقل به معنای یونانی و فلسفی آن نزد ارسطو شکل گرفته و فیلسوفان پیشین کمتر به این مسئله اندیشیدهاند. این فصل شامل تعریف لوگوس، تاریخچۀ تحولات مفهومی آن و گروههای فکری موجود در آن عصر است. فصل چهارم با عنوان «بررسی لایۀ میانی دانش در یونان باستان» به تحلیل تحولات در لایۀ میانی دانش، شکلگیری دولت-شهرها، مفهوم شهروند، قانون و سولون به عنوان اولین قانونگذار عصر جدید میپردازد. همچنین در این فصل به توسعه علم پزشکی و شکلگیری فرد واحد، علم نجوم و استدلال برای قاعدهمندی کیهان، و نیز شکلگیری مفاهیم جدید در نگارش شامل شعر قدیم و جدید، تراژدی و کمدی، و تاریخنگاری پرداخته شده است. کتاب با تمرکز بر عصر پسااسطورهای و پیشالوگوسی -دورهای که هم شامل اواخر دوران اسطورهگرایی و هم اوایل عصر لوگوسباوری است- به بررسی چگونگی چرخش نگرش از میتوس به لوگوس میپردازد. این اثر در ۳۹۱ صفحه توسط انتشارات نگاه معاصر منتشر شده و تیراژ آن ۱۱۰۰ نسخه میباشد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات