انگارههای گزافه (جستاری از فرایند غلو در فرهنگ عمومی)
| انگارههای گزافه (جستاری از فرایند غلو در فرهنگ عمومی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حاج سیدجوادی، سید کمال (نویسنده) |
| ناشر | کویر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۳ |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-964-214-043-5 |
| موضوع | مبالغه در ادبیات، فرهنگ عمومی - ایران، اغراق در ادبیات فارسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
انگارههای گزافه (جستاری از فرایند غلو در فرهنگ عمومی) تألیف سید کمال حاج سیدجوادی، پژوهشگر فرهنگی؛ این کتاب به بررسی فرایند غلو و گزافهگویی در فرهنگ عمومی ایران میپردازد و ابعاد مختلف این پدیده فرهنگی را در حوزههای مختلف از جمله ادبیات، دین، قدرت و عرفان تحلیل مینماید.
ساختار
این کتاب در هفت فصل اصلی و یک مقدمه تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «انگارههای گزافه (جستاری از فرایند غلو در فرهنگ عمومی)» نوشته سید کمال حاج سیدجوادی، پژوهشی عمیق در مورد پدیده غلو و گزافهگویی در فرهنگ ایرانی است. نویسنده در این اثر به بررسی ریشههای تاریخی و فرهنگی این پدیده و تأثیرات آن بر جامعه ایرانی میپردازد.
در فصل اول با عنوان «آئین تعریف و تعارف، القاب و عناوین»، نویسنده به پیشینه تاریخی غلو و گزافه و موارد کاربرد آنها در القاب و عناوین پرداخته است. وی نشان میدهد که چگونه نوعی بیان تملقآمیز همراه با ذکر القاب و عناوین در گذشته رواج داشته و در مکاتبات مردمی و رسمی، خطبههای تاجگذاری و مراسم دولتی دربار شاهان مورد استفاده قرار میگرفته است.
فصل دوم به «اغراق و غلو در ادبیات مکتوب» اختصاص دارد. در این فصل، نویسنده به بررسی نمونههایی از متون پهلوی و منظومههای شعری میپردازد که در آنها غلو به اوج خود میرسد. از جمله به منظومهای اشاره میکند که در آن «بز» در برابر «نخل» قرار میگیرد و به موجودی بسیار ارزشمند تبدیل میشود.
در فصل سوم با عنوان «غلو در آیین و اسطورههای ایرانی»، نویسنده در دو بخش به بررسی غلو در آیین زرتشت و شاهنامه فردوسی پرداخته است. این فصل نشان میدهد که چگونه اسطورههای ایرانی نیز از پدیده غلو متأثر بودهاند.
فصل چهارم با عنوان «گزافه در آیین تصوف یا عشق» به بررسی رابطه عرفان و تصوف با پدیده غلو میپردازد. نویسنده نشان میدهد که چگونه مبانی عرفان و تصوف در بسیاری از مواقع با غلو مواجه است و این پدیده در آموزههای تصوف ریشهدار و عمیق بوده است.
در فصل پنجم با عنوان «غلو در دین»، نویسنده ابتدا پیشینه غلو در دین را بررسی کرده و سپس از دیدگاه شیخ صدوق به تبیین این پدیده پرداخته است. در ادامه، تعدادی از اشعار دینی که در آنها اغراق و غلو وجود دارد، بررسی شده و در انتها انگارههای گزافه در روضهخوانی، تعزیه و نقاشی تحلیل شده است.
فصل ششم با عنوان «گزافه در آیین قدرت» به بررسی پدیده غلو در حوزه قدرت سیاسی میپردازد. نویسنده در این فصل به بیان چند سلسله در پانصد سال آخر نظام شاهنشاهی و ادعای دروغ پرغلو پیوندشان با دین اشاره کرده است.
فصل هفتم با عنوان «گزافه در آیین خودنگر» در دو بخش به مبحث نژاد برتر و خودنگری پرداخته است. نویسنده در این فصل به نقد تفکری میپردازد که نژاد ایرانی را به عنوان نژاد برتر معرفی میکند و نشان میدهد که این برداشت تحریفشدهای از شاهنامه فردوسی است.
این کتاب با نگاهی انتقادی به پدیده غلو در فرهنگ ایرانی، تلاش میکند زمینههای تصحیح این ناهنجاری فرهنگی را فراهم کند و عواملی که همواره در تقابل با توسعه و پیشرفت همهجانبه جامعه ایرانی بوده است را شناسایی نماید.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات