برآمدن حسین(ع) از مدینه و رخداد عاشورا

برآمدن حسین (ع) از مدینه و رخداد عاشورا
پدیدآوران	بلاذری، احمد بن یحیی (نویسنده) رضوی برقعی، سید حسین (مترجم)
ناشر	سنگلج قلم
مکان نشر	تهران
سال نشر	1402
چاپ	اول
شابک	‎978-622-4819-11-6
موضوع	حسین بن علی (ع)، امام سوم، ۴ - ۶۱ق -- اصحاب، واقعه کربلا، ۶۱ق
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP٣١٥

برآمدن حسین (ع) از مدینه و رخداد عاشورا تألیف احمد بن یحیی بلاذری (متوفی ۲۷۹ق) با ترجمه سید حسین رضوی برقعی (متولد ۱۳۲۳ش)؛ این کتاب بخشی از کتاب "الانساب الاشراف" بلاذری را در بر می‌گیرد که به قیام امام حسین (ع) و واقعه عاشورا می‌پردازد. کتاب حاضر با ارائه روایتی تاریخی از خروج امام حسین از مدینه تا شهادت در کربلا، منبعی معتبر و دست اول برای مطالعه این رویداد مهم تاریخ اسلام محسوب می‌شود.

ساختار

این کتاب شامل یک سخن آغازین، مقدمه و دو بخش اصلی می‌باشد.

گزارش کتاب

کتاب "برآمدن حسین (ع) از مدینه و رخداد عاشورا" ترجمه بخشی از کتاب "الانساب الاشراف" اثر احمد بن یحیی بلاذری، مورخ برجسته قرن سوم هجری است. بلاذری از پیشگامان تاریخ‌نویسی در تمدن اسلامی و معاصر مورخانی چون طبری و دینوری به شمار می‌رود که در شمار کاتبان و مترسلان سه خلیفه عباسی قرار داشته است.

در مقدمه کتاب به شخصیت بلاذری، نوشته‌های او و شیوه نگارش و پژوهش این مورخ پرداخته شده است. بلاذری با وجود اینکه از منابع معتمد اهل سنت استفاده می‌کرده، اما شیوه خاصی در تاریخ‌نگاری داشته که او را از دیگر مورخان متمایز می‌سازد. کتاب "الانساب الاشراف" پژوهشی نسل‌بنیان درباره بزرگان عرب در دو قرن نخست هجری است که تاریخ خاندان‌های مختلف قریش از جمله امویان، عباسیان و علویان را در بر می‌گیرد.

ویژگی‌های بارز این اثر تاریخی عبارتند از: بلاذری بدون استفاده از تعابیر ویژه شیعیان مانند "حضرت"، "امام"، "علیه السلام" یا "سیدالشهدا" به روایت وقایع پرداخته که نشان از عدم دخالت کاتبان در متن اصلی دارد. او با ارائه جزئیات دقیق و انواع روایات متعدد از زوایای مختلف، رویکردی پژوهشی و تحلیلی داشته است. از دیگر ویژگی‌های این اثر، پرهیز از واژه‌پردازی‌های ادبی شاعرانه و حاشیه‌روی‌های بی‌ربط است.

بلاذری همچون راوی صادقی، وقایع را بدون قصد اهانت عیناً نقل کرده و حتی سخنان دشمنان امام حسین (ع) را نیز بدون سانسور آورده است. این صراحت در بیان که در تاریخ‌نامه‌های سده‌های بعدی کمرنگ شده، از امتیازات کار بلاذری محسوب می‌شود. چینش دقیق واژه‌ها در اثر او نشان می‌دهد که این کتاب حاصل تلاش فراوان شخصی در بازه زمانی طولانی بوده و نه رونویسی شتاب‌زده.

این مورخ از معدود تاریخ‌نویسانی است که کمتر رأی شخصی را با اصل متن درآمیخته و با وجود اینکه در پس جمله‌ها حس حمایت غیرمستقیم از امام حسین و خاندان او به خواننده منتقل می‌شود، اما در کل بی‌طرفی خود را حفظ کرده است. ارائه جزئیات به همراه راوی، مکان و زمان رویدادها، متنی نسبتاً معتمد و نثری دلکش در اختیار مخاطبان قرار داده است.

بخش اصلی کتاب به "بیرون‌آمدن حسین بن علی از مکه به کوفه" و "کشتن‌گاه حسین بن علی" اختصاص دارد که با دقت و تفصیل به بررسی رخدادهای منجر به قیام امام حسین و وقایع عاشورا می‌پردازد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات