سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشهنگاری اروپایی
سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشهنگاری اروپایی تألیف یاسر ملازنی (متولد 1375ش) پژوهشگر تاریخ؛ این کتاب به بررسی نقشههای جغرافیایی ترسیمشده توسط اروپاییان از ایران عصر صفوی میپردازد و با تحلیل این منابع مغفولمانده، تصور نقشهنگاران اروپایی از سرحدات شرقی ایران را توصیف و تحلیل میکند.
| سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشهنگاری اروپایی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ملازنی، یاسر (نویسنده) |
| ناشر | تاریخ ایران |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1403 |
| چاپ | اول |
| شابک | 9785008875741 |
| موضوع | ایران -- مرزها -- تاریخ -- قرن 10-12ق -- ایران -- تاریخ -- صفویان -- ایران -- جغرافیای تاریخی -- نقشهها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 25 |
ساختار
کتاب حاضر در چهار فصل اصلی به همراه مقدمه، سخن پایانی، کتابشناسی و نمایه نامهای جغرافیایی و اشخاص تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشهنگاری اروپایی اثر یاسر ملازنی، پژوهشی است که به بررسی یکی از منابع کمتر شناخته شده تاریخ ایران دوره صفوی میپردازد. نقشههای جغرافیایی ترسیمشده توسط اروپاییان از ایران عصر صفوی، اگرچه از اهمیت زیادی برخوردار هستند، اما تاکنون کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفتهاند.
نویسنده در این کتاب کوشیده است تا با استفاده از ظرفیت اطلاعاتی این نقشهها، به درک بهتری از مشخصههای جغرافیایی ایران عصر صفوی به ویژه سرحدات شرقی دست یابد. این نقشهها علاوه بر تقسیمبندی ایالتها، توصیف پراکندگی گروههای قومی و جمعیتی، و تشریح پدیدههای جغرافیای طبیعی ایران، به علامتگذاری گسترۀ سرزمینی ایران بهویژه سرحدات شرقی پرداختهاند.
کتاب در چهار فصل سازماندهی شده است. فصل اول با عنوان "مقدمهای در جغرافیا و نقشهنگاری از ایران عصر صفوی" به مباحث جغرافیایی مقدماتی میپردازد و زمینه لازم برای درک مطالب اصلی را فراهم میکند. در این فصل به جغرافیانگاری در دوره صفوی، جغرافیای طبیعی و تاریخی شرق ایران، گونهشناسی منابع درباره سرحدات شرقی و وضعیت نقشهنگاری اروپایی از ایران دوره صفوی پرداخته شده است.
فصل دوم تحت عنوان "تصور باستانی و کهن: سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشههای سدۀ شانزدهم میلادی" به بررسی نقشههای این دوره تاریخی اختصاص دارد. فصل سوم با عنوان "نخستین جرقههای آگاهی جدید: سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشههای سدۀ هفدهم میلادی" و فصل چهارم با عنوان "تثبیت آگاهی جدید: سرحدات شرقی ایران عصر صفوی در نقشههای سدۀ هجدهم میلادی" به ترتیب به تحلیل نقشههای دو قرن بعدی میپردازند.
نویسنده در هر فصل ابتدا توصیفی عمیق از ویژگیها و مشخصههای جغرافیایی سرحدات شرقی در نگاه نقشهنگاران ارائه داده و سپس با استفاده از اطلاعات متون جغرافیایی، تاریخنگاری و سفرنامههای اروپایی، به تحلیل و نقد نگاه نقشهنگاران پرداخته است. این رویکرد تطبیقی امکان درک جامعتری از تصور اروپاییان از مرزهای شرقی ایران صفوی را فراهم میکند.
این پژوهش نشان میدهد که چگونه تعاملات فزاینده ایران و اروپا در دوره صفویه منجر به تولید انبوهی از گزارشهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی شده است که نقش کلیدی در شکلگیری نگرش اروپاییان نسبت به ابعاد گوناگون ایران داشتهاند.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات