زبان فارسی و سرگذشت آن و گفتارهای دیگر
| زبان فارسی و سرگذشت آن و گفتارهای دیگر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوالقاسمی، محسن (نویسنده) امامی ملکشاه، محمد (به اهتمام) |
| عنوانهای دیگر | سرگذشت زبان فارسی و گفتارهای دیگر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۴ |
| چاپ | ۱ |
| موضوع | فارسی -- مقالهها و خطابهها -- زبانهای ایرانی -- مقالهها و خطابهها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
| کد کنگره | PIR 2616/الف2ز21394 |
زبان فارسی و سرگذشت آن و گفتارهای دیگر تألیف محسن ابوالقاسمی (متولد ۱۳۱۵ش)، زبانشناس و استاد بازنشسته زبانهای باستانی؛ به اهتمام محمد امامی ملکشاه؛ مجموعهای ارزشمند از مقالات و پژوهشهای منتشرشده و چاپنشده این استاد برجسته در حوزه زبان فارسی و زبانهای ایرانی است که طی سالیان طولانی تدریس و تحقیق گردآوری شده است.
ساختار
کتاب در هفت بخش اصلی و ۴۰۶ صفحه تنظیم شده است: بخش اول: زبان (کلیات، واژه، فعل، صرف، مباحث دیگر)؛ بخش دوم: یادداشتها؛ بخش سوم: یادداشتهای چاپنشده؛ بخش چهارم: تصحیح؛ بخش پنجم: معرفی کتاب؛ بخش ششم: مصاحبه؛ بخش هفتم: یادها.
گزارش کتاب
کتاب «زبان فارسی و سرگذشت آن و گفتارهای دیگر» اثر دکتر محسن ابوالقاسمی، استاد برجسته زبانهای باستانی ایران، مجموعهای جامع از مقالات و پژوهشهای این محقق نامدار است که به اهتمام محمد امامی ملکشاه گردآوری و منتشر شده است. دکتر ابوالقاسمی که از شاگردان والتر برونو هنینگ و مری بویس بوده، در این اثر گنجینهای از دانش زبانشناسی تاریخی ایران را در اختیار خوانندگان قرار داده است.
این کتاب دربرگیرنده مقالات و نوشتههایی است که نویسنده در طول سالیان تدریس و تحقیق خود تا به امروز تألیف کرده است. تمامی این نوشتهها توسط مؤلف بازبینی و در صورت لزوم اصلاح شدهاند، به همین دلیل برخی مقالات با چاپ قبلی خود تفاوتهایی دارند. ویژگی ممتاز این اثر، حفظ روشهای مختلف آوانویسی متون پهلوی و فارسی باستان در مقالات مختلف است که به دلیل فاصله زمانی طولانی در تألیف آنها، به صورت اصلی خود باقی ماندهاند.
بخش اول کتاب با مقاله «زبان فارسی و سرگذشت آن» آغاز میشود که به بررسی تاریخی زبان فارسی از دوران باستان تا معاصر میپردازد. در این مقاله، نویسنده با دقت علمی بالا، سیر تحول زبان فارسی را از فارسی باستان به فارسی میانه و سپس فارسی نو بررسی کرده و ارتباط آن با دیگر زبانهای ایرانی و هندی-اروپایی را تحلیل میکند.
مقالات بخش اول به موضوعات متنوعی از جمله زبانهای ایرانی، تاریخ زبان فارسی، اوستا، تأثیر پهلوی اشکانی بر فارسی، قیاس، تحول معنایی واژهها در زبان فارسی، انواع لغات، فعلهای آغازی، تمنایی و دعایی، پیشوندهای فعلی و مباحث صرفی و دستوری اختصاص یافتهاند.
بخش دوم شامل یادداشتهای انتقادی و توضیحی بر نوشتههای دیگران و حاشیهنویسی بر واژههای متون فارسی است. بخش سوم به یادداشتهای چاپنشده، بخش چهارم به تصحیح متون، بخش پنجم به معرفی کتابهای تخصصی، بخش ششم به مصاحبهها و بخش هفتم به یادبود استادان و همکاران اختصاص یافته است.
دکتر ابوالقاسمی با تسلط کمنظیر بر زبانهای باستانی ایران و با بهرهگیری از روشهای علمی روز زبانشناسی، توانسته است تحلیلهای عمیق و بدیعی از ساختار و تحول زبان فارسی ارائه دهد. این اثر نه تنها برای زبانشناسان و پژوهشگران، بلکه برای همه علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ایران منبعی ارزشمند محسوب میشود.
کتاب با ۴۰۶ صفحه و همراه با جدولها و نشانههای تخصصی، توسط انتشارات طهوری منتشر شده و گواهی بر عشق و دلبستگی مؤلف به زبان فارسی و پیوند ناگسستنی او با فرهنگ کهن ایران زمین است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات