رساله تاریخ اسدبیگ قزوینی
| رساله تاریخ اسدبیگ قزوینی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قزوینی، اسدبیگ (مؤلف) نوروزی، جمشید (مصحح و محقق) |
| ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1393 |
| چاپ | اول |
| شابک | 1ـ620ـ426ـ964ـ978 |
| موضوع | قزويني، اسدبيگ، قرن 10ق-- نقد و تفسير ايران - تاريخ - قرن 10-11ق |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 2ت4ق / 1168 DSR |
رساله تاریخ اسدبیگ قزوینی تألیف اسدبیگ قزوینی (فعال در قرن 10ق)، از مهاجران ایرانی به هند در دوره صفوی، با تصحیح و تحقیق جمشید نوروزی (متولد 1338ش)، محقق و مصحح؛ کتابی است که افزون بر بیان خاطرات مؤلف و شرح برخی مأموریتها و مسئولیتهای او، دربرگیرندۀ وقایع سلطنت اکبرشاه و اوایل سلطنت جهانگیرشاه است. این اثر با شرح موضوع قتل ابوالفضل علامی در رجب 1011 ق آغاز شده و بیشتر روی بیان بعضی رویدادهای سالهای 1011-1015 ق متمرکز شده است.
ساختار
این کتاب شامل مقدمه مصحح، متن اصلی رساله در 19 بخش، تعلیقات، واژهنامه، نمایهها و پیوستها میباشد.
گزارش کتاب
رساله تاریخ اسدبیگ قزوینی از منابع مهم تاریخی دوره گورکانیان هند به شمار میرود. اسدبیگ قزوینی از جمله نخبگان ایرانی بود که در دوره صفوی به هند مهاجرت کرد و توانست در دربار اکبرشاه و جهانگیرشاه نفوذ به دست آورد. اثر حاضر با ارزش تاریخی والا، کمک مؤثری به شناخت و بازسازی تاریخ سالهای آخر سلطنت اکبرشاه مینماید.
اهمیت این کتاب زمانی مشخص میشود که کمبود منابع تاریخی این مقطع زمانی را در نظر آوریم. پس از قتل ابوالفضل علامی و توقف تدوین تاریخ رسمی دوره اکبرشاه، تنها چند منبع معدود به تبیین مطالب چهارسال آخر سلطنت اکبرشاه پرداختند. اطلاعات اسدبیگ درباره مسائلی مانند قتل علامی، تلاش ناکام عدهای از امرا برای به سلطنت رساندن شاهزاده سلطان خسرو، و روابط سیاسی اکبرشاه با بیجاپور و دیگر حکومتهای دکن، از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است.
مطالب کتاب برگرفته از دیدهها و شنیدههای خود مؤلف است. برای مثال، مطالب ارزنده و دقیق این اثر دربارۀ اکبرشاه و حاکم بیجاپور (ابراهیم عادل شاه) حاصل شنیدهها و دیدههای اسدبیگ در هنگام مأموریت سیاسی به دکن است. عمدهترین مطالب مطرح شده در این اثر شامل شرح ماجرای قتل علّامی، مأموریت اسدبیگ به بیجاپور، مأموریت دوم او به دکن، به سلطنت رسیدن جهانگیرشاه و برخورد او با اسدبیگ، و وقایع ماههای آخر سلطنت اکبرشاه میباشد.
تصحیح حاضر توسط جمشید نوروزی انجام شده و شامل مقدمه مفصلی درباره اهمیت اثر، زندگی اسدبیگ قزوینی و بستر تاریخی کتاب است. همچنین تعلیقات مفیدی برای روشنتر شدن مطالب متن و واژهنامهای برای فهم بهتر اصطلاحات تاریخی افزوده شده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات