جزء إبن عمشليق
جزء ابن عِمّشليق، تألیف محدث و راوی حدیث قرن پنجم أبي الطيب أحمد بن علي بن محمد الجعفري، مجموعهای از احادیث و روایات نبوی و آثار صحابه با سلسله اسناد کامل است که یک اثر مهم در علم حدیث به شمار میرود.
| جزء إبن عمشليق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جعفری، ابی الطیب احمد بن علی بن محمد (نويسنده) انصاری، خالد بن محمد (محقق) |
| ناشر | دار ابن حزم |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1416ق - 1996م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اهمیت کتاب
این کتاب از جهت دارای اهمیت است که:
- مورد توجه بسیاری از محدثین قرار گرفته و سماعات متعدد (مجوزهای نقل حدیث) بر روی آن ثبت شده که نشاندهنده اهمیت و جایگاه آن نزد علمای حدیث است[۱].
ساختار
کتاب در یک جلد و در قالب یک «جزء» تدوین شده و شامل مقدمهای از محقق، توصیف نسخه خطی، متن اصلی احادیث و آثار و چهار فهرست جامع برای سهولت استفاده است.
سبک نگارش
- گردآوری حدیثی: محتوای اصلی کتاب شامل جمعآوری احادیث نبوی و روایات (آثار) است
- استفاده از اسانید کامل: هر روایت با سلسله اسناد کامل خود ذکر شده است، که روشی متداول در کتب حدیثی است.
- تحقیق و درجهبندی احادیث: محقق به طور منظم اسانید احادیث را درجهبندی کرده و صحت یا ضعف آنها را بیان میکند (صحیح، ضعیف، مرسل و...).
- ارجاع به منابع دیگر: برای بسیاری از احادیث، ارجاعاتی به کتب حدیثی دیگر که همان روایت در آنها آمده، ارائه شده است[۲].
گزارش محتوا
مقدمه التحقیق: این بخش شامل شرح حال مختصری از هدف محقق برای نشر این مجموعه از کتب حدیثی نادر است. محقق به چالشهای پیش رو از جمله عدم اهتمام کافی به تحقیق و دشواری در دسترسی به نسخههای خطی اشاره میکند و از افراد و نهادهایی که در آمادهسازی کتاب نقش داشتهاند، سپاسگزاری میکند[۳].
وصف النسخة المعتمدة وتوثیقها: در این قسمت، محقق به معرفی نسخه خطی اصلی که مبنای کار او بوده، میپردازد. این بخش شامل توضیحاتی در مورد ویژگیهای ظاهری نسخه خطی، نام ناسخ (کاتب) یوسف بن شاهین بن حجر عسقلانی و تاریخ کتابت آن (حدود ۸۶۵ هجری قمری) است. همچنین، سه دلیل محکم برای اثبات انتساب کتاب به مؤلف اصلی ذکر میشود، از جمله استناداتی از حافظ ابن حجر عسقلانی[۴].
السماعات المثبتة علی الأصل المعتمد: این بخش لیستی از سماعات (اجازات و شنیدهها) را ارائه میدهد که بر روی نسخه خطی اصلی ثبت شدهاند. این سماعات نشاندهنده گستردگی پذیرش و تداول این اثر در میان اهل علم و حدیث است و نام علمای بزرگی که این کتاب را شنیدهاند یا از آن اجازه نقل داشتهاند، ذکر شده است[۵].
النص المحقق: این قسمت، متن اصلی کتاب «جزء ابن عِمّشليق» را شامل میشود که سی و یک عدد از احادیث و آثار نقل شده توسط ابی الطیب احمد بن علی بن محمد الجعفری است. هر روایت با سلسله سند خود آغاز میشود و محقق برای هر حدیث، حکم صحت یا ضعف آن را بر اساس اصول علم حدیث بیان میکند. همچنین، ارجاعات مفصلی به منابع حدیثی دیگر که روایت در آنها نیز موجود است، ارائه میگردد[۶].
الفهارس: در انتهای کتاب چهار فهرست تفصیلی قرار داده شده است. این فهرستها شامل: فهرست اطراف احادیث و آثار، فهرست اشعار، فهرست اسامی راویان و اعلام، و فهرست موضوعات است. این فهرستها ابزارهای کارآمدی برای پژوهشگران فراهم میکنند تا به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود در متن کتاب دست یابند[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.