النضيد في شرح روضة الشهيد
النضید فی شرح روضة الشهید شرح کامل فارسی به قلم حسن قاروبی تبریزی بر اثر فقهی گرانسنگ الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية تألیف زينالدين بن على بن احمد عاملى جبعى معروف به شهید ثانی (متوفای 966 ق) میباشد و خود آن یکی از بهترين شروح اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية تأليف ابوعبدالله شمسالدین محمد بن مکی بن محمد شامی عاملی جزینی است و يك دورۀ نيمه استدلالى فقه اماميّه را در بردارد.
| النضيد في شرح روضة الشهيد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قاروبی تبریزی، حسن (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. شرح ** اللمعه الدمشقیه. شرح **النضید فی شرح روضه الشهید: شرح فارسی بر شرح لمعه ** شرح فارسی بر شرح لمعه |
| ناشر | دار کلمات للنشر و التوزیع ** کتابفروشی داوری |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1422ق - 1423ق - 1424ق - 1425ق - 1426ق - 1428ق - 1430ق - 1437ق |
| چاپ | 8 |
| شابک | 964-5711-124-0 |
| موضوع | شهید اول، محمد بن مکی، 734 - 786ق. اللمعه الدمشقیه - نقد و تفسیر - شهید ثانی، زین الدین بن علی، 911 - 966ق. البدایه فی علم الدرایه - نقد و تفسیر - فقه جعفری - قرن 8ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 22 |
| کد کنگره | /ش9 ل80257 182/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شیوه شرح
شیوه شرح به شیوه رایج با ذکر عبارتی از لمعه و سپس ذکر شرح فارسی به دنبال آن انجام شده است. شارح تلاش کرده که شرحی روان بر لمعه ارائه کند اما در این کار چندان موفق نبوده است؛ به عنوان مثال درباره وضو در توضیح «و غایته» میخوانیم: «یعنی در این وضو باید در نیتش قصد کند که وضو میگیرم برای اینکه بخوابم بر وجه اکمل و در بهترین احوال باشد و با این وضو نمیتواند نماز مثلا بخواند زیرا که چنانکه در بحث وضو گذشت در نیت وضو باید قصد استباحه یا رفع حدث کند و...» [۱]
ویژگیهای شرح
با دقت در مبحث طهارت به عنوان نمونه، شیوه و ویژگیهای شرح عبارت است از: •تعریف جامع و لغوی-اصطلاحی: کتاب شرح خود را با ارائه تعریف طهارت آغاز میکند. ابتدا به معنای لغوی (ریشهشناسی) واژه «طهارت» میپردازد و بیان میکند که در لغت به معنای پاک بودن و دور شدن از کثافات و چرکهاست. سپس به «حقیقت شرعیه» یا معنای اصطلاحی و فقهی آن وارد میشود که شامل اعمالی با «قصد قربت» است و معمولاً با آب یا خاک انجام میشود . این رویکرد نشاندهنده شروعی مبنایی از معنای لغوی به معنای اصطلاحی است. [۲]
• تفکیک مفاهیم مرتبط: در ادامه، کتاب به تفکیک و توضیح مفاهیم مرتبط با طهارت میپردازد. به عنوان مثال، «طَهُور» که به معنای شیء پاککننده است، از خود «طهارت» متمایز میشود. این تمایز در خصوص «آبها» و «مطهرات» (پاککنندهها) به تفصیل شرح داده میشود. [۳]
• بررسی و پاسخ به اشکالات: یکی از ویژگیهای بارز شیوه شرح، مطرح کردن و پاسخ دادن به اشکالات (ابهامات یا پرسشها) است که ممکن است در فهم تعریف طهارت یا احکام آن پیش بیاید. این اشکالات به صورت منظم (مثلاً اشکال اول، دوم و سوم) مطرح شده و سپس به آنها پاسخ داده میشود. این رویکرد بیانگر نگاه تحلیلی و تلاشی برای رفع ابهامات خواننده است. [۴]
• ایجاز و تحقیق (اختصار و دقت): مؤلف صراحتاً بیان میکند که غرض مصنف تحقیق و ایجاز است. این به معنای آن است که شرح به دنبال دقت و اختصار است و لزوماً به توضیح تمامی جزئیات یا مباحثی که از حیطه اصلی «روضة الشهید» خارج میشوند، نمیپردازد. این نشان میدهد که هدف اصلی، روشن ساختن متن اصلی با حداقل حواشی غیرضروری است.[۵]
• توضیح انواع طهارت و جزئیات آن: کتاب به چگونگی و اقسام طهارت، مانند طهارت واجب (مانند وضو، غسل جنابت) و طهارت مندوب (مستحب) میپردازد و ویژگیهای هر یک را بیان میکند.[۶]
• ارجاع به اقوال و دیدگاهها: در طول شرح مباحث طهارت، به اقوال مختلف فقها (مانند مشهور) و همچنین به ادله شرعی (مانند روایات) اشاره میشود. این نشاندهنده یک رویکرد فقهی است که به منابع و دیدگاههای متداول در فقه ارجاع میدهد، هرچند که هدف ایجاز است.[۷]
بهطور خلاصه، شیوه شرح در موضوع طهارت منظم، تحلیلی، دقیق، و با تمرکز بر توضیح متن اصلی (روضة الشهید) و رفع ابهامات آن، با تأکید بر ایجاز و پرهیز از اطاله کلام غیرضروری است.
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.