فقه تربیتی
| فقه تربیتی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اعرافی، علیرضا (نويسنده)
موسوی، نقی (گردآورنده) کاظمی، عنایت الله ( گردآورنده) امامیراد، احمد ( گردآورنده) شکرالهی، مهدی ( گردآورنده) عجمی، هادی ( گردآورنده) رجایی، محمد قاسم ( گردآورنده) ابراهیمی، جواد ( گردآورنده) مبلغ، محمد کاظم ( گردآورنده) |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1395ش - 1396ش - 1397ش - 1398ش - 1399ش - 1400ش |
| چاپ | 3 |
| موضوع | آموزش و پرورش (فقه) - تربیت خانوادگی - جنبه های مذهبی - اسلام - اخلاق اسلامی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 30 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فقه تربیتی اثر آیتالله علیرضا اعرافی (متولد 1338ش)، مجموعهای است در بررسی مبانی و پیشفرضهای فقه در حوزه تعلیم و تربیت که به تبیین مفاهیم و دیدگاههای فقهی در تربیت از منظر اسلامی پرداخته و به سؤالاتی مانند چیستی تربیت از دیدگاه فقه، مبانی فقهی تربیت، روشهای تربیت در فقه و حوزههای مرتبط با فقه تربیتی پاسخ میدهد.
انگیزه نگارش
از آنجا که تعلیم و تربیت، شرط اساسی تعالی انسان بوده است و به همین دلیل، نهاد آموزش و پرورش، اصلیترین نهاد اجتماعی تلقی میشود، انجام مطالعات تخصصی در این حوزه، اهمیت ویژهای مییابد. به این ترتیب، ضرورت داشتن دقتهای فقهی در بررسی مباحث تربیتی آشکار میشود و از اینرو، گروه پژوهشی فقه تربیتی مؤسسه اشراق و عرفان، به منظور تحقیق در عرصه تعلیم و تربیت و پیشرو قرار دادن چشماندازهایی نو، اثر حاضر را به نخبگان حوزوی و دانشگاهی و نیز تصمیمگیران و مجریان عرصه آموزش و پرورش، تقدیم نموده است[۱].
اهمیت کتاب=
فقه تربیتی دانشی در تربیتپژوهی و موضوعی مستقل در فقه است و خواننده در این مجموعه، میتواند با دریایی از مباحث تربیتی از قبیل تربیت جنسی، تربیت خانوادگی و تربیت سیاسی و… آشنا شود[۲].
ساختار
این مجموعه سی جلدی عناوین مختلفی را در حوزه فقه تربیتی در خود جای داده است که از این سی مجلد، تاکنون چهارده جلد آن توسط نویسندگان مؤسسه اشراق نوشته و به چاپ رسیده است. شما در این سی جلد میتوانید عناوین مختلفی مانند: (قواعد فقه تربیتی، تعلیم و تعلم قرآن و حدیث و...) را مشاهده کنید[۳].
نویسنده ساختار کتاب را مانند دیگر منابع فقهی، مسئلهمحور مطرح کرده و روششناسی آن در هر مسئله پس از مباحث مقدماتی و مفهومشناسیهای لازم با شناخت دقیق زوایای موضوع یا همان موضوعشناسی پایان یافته است. این مباحث به بررسی ادله موافقان و مخالفان و ادله عقلی و نقلی پرداخته و شمایی کلی از بحث را به مخاطب نشان میدهد[۴].
گزارش محتوا
موضوعات مطرح شده در برخی از مجلدات کتاب به عنوان نمونه، عبارتند از:
- مبانی و پیشفرضها:
اثربخشی و رسیدن به کمال در گرو عمل به مبانی، پیشفرضها و موازین دینی است. از اینرو نظر فقها ضروری بوده و باید دقت بیشتری روی آن صورت گیرد. این مجموعه و بالاخص اولین جلد از آن، پس از تعریف مسائل فقهی و تربیتی، به بررسی این دو موضوع پرداخته و در نهایت فقه تربیتی را اثبات میکند.
- یادگیری علم و دین:
در جلد دوم این مجموعه، نویسنده با رویکرد فقهی به تحقیق در عرصه تعلیم و تربیت پرداخته و در اولین گام، تعیین حکم علمآموزی و دینآموزی را مورد بحث و بررسی قرار داده است. حکم دینآموزی در چهار مسئله (پیجویی دین، یادگیری معارف دین، یادگیری احکام مبتلابه، مطالعه تخصصی و اجتهادی دین) بررسی شده است.
- تعلیم و تعلم قرآن و حدیث:
در سومین جلد، خواهیم دید که حکم فقهی تعلیم و تعلم قرآن و حدیث و افعال مکلفان، اعم از آموزگاران، فراگیران و دیگر عوامل تربیتی از منظر فقهی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
- تعلیم و تعلم علوم و معارف عقلی:
در جلد چهارم با زیر عنوان تعلیم و تعلم علوم و معارف عقلی روبهرو هستیم. در پیشگفتار این کتاب آمده که تعقل و اعتماد به روشنگریهای عقلانی در راه یابی انسان و حل معضلات پیش روی او، هرچند از جایگاه والایی در اندیشه دینی برخوردار بوده، تا آنجا که در کنار مسیر هدایت رسولان الهی، به عنوان رسول باطنی خوانده شده است؛ اما اعتبار و حجیت استدلالهای عقلانی در مکاتب و نحله های مختلف فکری و معرفت شناختی، دستخوش فراز و فرودهایی بوده است. نوشتار حاضر تلاش دارد روایی تمسک به دستاوردهای عقلانی و جواز فراگیری علوم عقلی را به منابع فقه عرضه نموده، پاسخ درخور فقه در این زمینه را عرضه نماید.
- تعلیم و تعلم علوم و معارف شهودی:
جلد پنجم تعلیم و تعلم علوم و معارف شهودی را به مثابه رفتاری از رفتارهای مکلفان، از منظر فقهی بررسی مینماید. در ادامه به تفصیل ادله ممنوعیت و جواز یادگیری علوم و معارف شهودی پرداخته شده و مورد نقد قرار گرفته است.
- تربیت جنسی:
در جلد ششم، با ارائه رهنمودهای تربیتی، مهمترین مسؤولیت فقها و مربیان درباره تربیت جنسی با رویکرد فقهی بررسی شده تا انسان را از انحراف و لغزش جنسی، مصون بدارد و سعادت دنیوی و اخروی را برای وی فراهم کند.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب.
- سجادی، حکمت الله، «گزارشی از کتابهای فقه تربیتی اثر آیت الله علیرضا اعرافی»، برگرفته از سایت «خانه اخلاقپژوهان جوان»، به آدرس: