استعاره و تمثیل در کلمات قصار نهجالبلاغه
استعاره و تمثیل در کلمات قصار نهجالبلاغه تألیف یدالله رفیعی؛ کتابی است که به بررسی و تحلیل صنایع بدیعی، به ویژه استعاره و تمثیل، در حکمتهای کوتاه نهجالبلاغه میپردازد. مؤلف در این اثر با روشی تحلیلی-توصیفی، 498 تشبیه و استعاره را در کلمات قصار امام علی (ع) شناسایی، ترجمه، شرح و ارکان و انواع آنها را مشخص کرده است.
| استعاره و تمثیل در کلمات قصار نهجالبلاغه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رفیعی، یدالله (نویسنده) علی بن ابی طالب (ع)، امام اول (نویسنده) |
| ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1394 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-964-426-822-9 |
| موضوع | علی بن ابیطالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهجالبلاغه -- کلمات قصار -- نقد و تفسیر -- مسائل ادبی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 5الف7ر / 38/09423 BP |
ساختار
این کتاب در یک جلد و بدون تقسیمبندی رسمی به فصلهای مجزا، اما با ساختاری منظم بر اساس شمارهگذاری حکمتهای نهجالبلاغه (بر اساس نسخه صبحی صالح) تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «استعاره و تمثیل در کلمات قصار نهجالبلاغه» اثر یدالله رفیعی، پژوهشی تخصصی در حوزه بلاغت و ادبیات نهجالبلاغه است که به شکلی نظاممند به بررسی تصاویر هنری و مجازی در بخش حکمتهای این کتاب شریف پرداخته است. روش کار مؤلف به این صورت بوده که ابتدا تصویرهای مجازی بهکار رفته در ۴۸۰ حکمت نهجالبلاغه را شناسایی کرده و سپس هر یک را با دقت تحلیل نموده است. برای هر مدخل، پس از آوردن متن عربی حکمت، ترجمه و شرحی از کلام ارائه شده و سپس انواع تشبیه یا استعاره، عناصر سازنده آنها (مانند مشبه، مشبهبه، وجه شبه)، جامع و فایده هر تشبیه به تفصیل بیان گردیده است. همچنین نکات صرفی، نحوی و معانی واژگان دشوار نیز در شرح هر حکمت گنجانده شده است.
مؤلف برای تبیین معانی واژگان، از منابع معتبر لغوی مانند لسانالعرب، مجمعالبحرین و المنجد بهره برده و برای واژگان اختصاصی نهجالبلاغه، فرهنگهای تخصصی همچون فرهنگ لغت صبحی صالح، مفردات نهجالبلاغه قرشی و فرهنگ عمران علیزاده را مبنای کار قرار داده است. بررسی نکات دستوری نیز با استناد به منابعی مانند مغنیاللبیب، شرح ابنعقیل و موسوعه صرف و نحو انجام شده است.
از ویژگیهای مهم این کتاب، پرهیز از تکرار و تطویل غیرضروری است؛ به همین دلیل، از بررسی مجدد حکمتهای مشابه یا تکراری خودداری شده است. همچنین معیار گزینش حکمتها در این پژوهش، وجود عنصر تشبیه یا استعاره در آنها بوده و به همین دلیل، تعداد اندکی از حکمتها که فاقد این ویژگی بودند، کنار گذاشته شدهاند. شمارهگذاری حکمتها در این کتاب بر اساس نسخه معروف صبحی صالح انجام شده که با اکثر ترجمههای موجود از نهجالبلاغه مطابقت دارد. این اثر با تحلیل زیباییهای ادلی کلام امام علی (ع)، گامی مهم در جهت شناخت هرچه بیشتر جنبههای بلاغی نهجالبلاغه و درک عمیقتر پیامهای انسانساز آن برمیدارد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات