المسائل (ابن ابیشیبه)
المسائل، از آثار محدث، مفسر و فقیه قرن سوم هجری قمری، محمد بن عثمان بن محمد، مشهور به ابن ابیشیبه (متوفای ۲۸۷ یا ۲۹۷ق)، مجموعه پرسش و پاسخهایی درباره جرح و تعدیل راویان و اندکی از روایات نبوی(ص) و آثار صحابه را نقل میکند و توضیحی را بر آن نمیافزاید. پژوهشگر معاصر، حافظ زبیر علی زیی، به تحقیق این کتاب پرداخته و با معرفی اجمالی ابن ابیشیبه، شواهدی را آورده و او را صدوق و مقبول در نزد جمهور شمرده و انتساب اثر حاضر را به وی تأیید کرده، ولی درباره روش او توضیحی نداده است.
| المسائل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن ابیشیبه، محمد بن عثمان (نويسنده) زئی، حافظ زبیر علی (محقق) |
| ناشر | اختر شمال |
| مکان نشر | پاکستان - لاهور |
| سال نشر | 1436ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- حافظ زبیر علی زیی، با تأکید بر آنکه من رسالهای مفصّل درباره وثاقت محمد بن عثمان بن ابیشیبه به زبان اردو نوشتهام و در مجموعه مقالاتم منتشر شده، افزوده است:
- با این تحقیق ثابت شده است که او موثّق است و حدیثش از درجه حسن کمتر نیست.
- البانی این کتاب را رسالهای ارزشمند شمرده که از روی نسخهای نادر به خط و روایت حافظ ابن عساکر استنساخ شده است...[۱].
ساختار و محتوا
- ابن ابیشیبه در این اثر تعداد 87 مطلب (پرسش و پاسخ رجالی و جرح و تعدیل و چند روایت نبوی(ص) و اثر صحابی همراه با سند) را نقل کرده است[۲].
نمونه مباحث
- ابن ابیشیبه: شنیدم پدرم (عثمان بن ابیشیبه)، میگفت: از یحیی بن آدم درباره صدقة بن سهل پرسیدم. گفت: این پیرمردی از قاریان بود و از اهل حدیث نبود[۳].
- عبدالله بن محمد بن سالم برای ما روایت کرد که طلق بن غنام خبر داد که شنیدم قیس میگوید: شنیدم اعمش میگوید: زمانی که اسماعیل بن رجاء از پدرش حدیث نعل را روایت کرد، به او گفتم: ما تو را میشناسیم، ولی تو را به خدا قسم میدهم و میپرسم: پدرت چگونه بود؟ گفت: خدا میداند من از او جز خیر نمیدانم[۴].
- با سند از مالک بن انس نقل کرده است که پیامبر(ص) گفت: برادرت را یاری کن، چه مظلوم باشد چه ظالم. مالک بن انس گفت: پرسیدم: ای رسول خدا(ص) برادر مظلوم را یاری میکنم، ولی ظالم را چگونه یاری کنم؟ گفت: او را از ظلم منصرف میکنی و همین یاری اوست[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.