المبهج
المبهج، اثر ثعالبی، عبدالملک بن محمد (350-429ق)، شاعر، لغوی، کاتب و تاریخنگار ایرانی، در موضوع فرهنگ و ادب و مواعظ تربیتی و... است.
| المبهج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) صالح، ابراهیم (محقق) |
| ناشر | دار البشائر |
| مکان نشر | سوریه - دمشق |
| سال نشر | 1420ق - 1999م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ضرب المثلهای عربی,زبان عربی -- اصطلاحها و تعبیرها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJA ۲۵۲۲/ث۷م۲ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اهدای نسخهی اول کتاب به امیر شمسالمعالی در سال 391ق بوده، سپس حذف و اضافاتی در آن اعمال شده است[۱].
اهمیت کتاب
المبهج، باعث تأثیر و شگفتی بسیار در دل مردمان بوده است[۲].
ثعالبی مینویسد: کتابی است که در آن بر خواطرم نه دفاترم، بر معقولم نه منقولم و بر فکرم نه ذکرم، تکیه کردهام و در آن نوآوری بهخرج دادهام و مطالب جدید را آشکار کردهام، نه مطالب معمولی و تکراری را[۳].
محتوای کتاب
مطالب در هفتادویک باب، با 998 عبارت در موضوعات ذیل ارائه شده است:
ذکر و ثنای الهی، عمل برای خدا و توکل بر او، دعا، استعاذه، ذکر پیامبر(ص)، ذکر قرآن، عبادات، وصف پادشاه فاضل، عدل و ثمراتش، ظلم و عواقبش، پادشاهان و عمال شرور، ریاست و سیادت، شجاعان و پهلوانان، اسب و لشکر، دوستی و دوستان، کریمان و لئیمان، سعادت و شقاوت، غنا و فقر، درهم و دینار، زمین و چارپایان، شکر، صبر، قناعت، مروت، عقل و عاقل، علم و ادب، تقوا، محاسن و ممادح، مثالب (عیبها) و مقابح (بدیها)، گناهان، مواعظ، شادی و غم، تلاش و رستگاری و سود و ضرر، تفاوت و اختلاف و ناهمگونی، جوانی و پیری، بیماری، ذم دنیا و شکایت از روزگار، مرگ، سفر، امثال و نوادر، بلاغت و بلیغان، خط و نوشتن، ابزار نوشتن، شعر و شاعران، خطابه و خطیبان، حسن و قبح، کنیزان، محب و حبیب، غذا، اوصاف و مدح و ذم نبیذ، سماع، فساد اخلاق و فسق و فجور، حمام، بهار و باران و مجالس و خوشگذرانی و...، موضوعاتی است که درباره آنها مطالبی بیان گردیده است.
ویژگی کتاب
عبارات نویسنده با نثر روان و همراه با رعایت قافیه کلمات هر مقطع، عرضه شده که فصاحت و بلاغت متن را به ارمغان آورده است.
نمونه مباحث
در عبارت 191 مینویسد: کسی که رفتار خود و اهل بیتش را اصلاح کند، صلاحیت سیاست و حکومت بر مردم را دارد[۴].
تحقیق کتاب بر اساس سه نسخه خطی و یک نسخه چاپی بوده است[۵].
فهرست ابواب، قافیهها، اشخاص و مکانها در پایان کتاب عرضه شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.