المبهج

المبهج، اثر ثعالبی، عبدالملک بن محمد (350-429ق)، شاعر، لغوی، کاتب و تاریخ‌نگار ایرانی، در موضوع فرهنگ و ادب و مواعظ تربیتی و... است.

المبهج
پدیدآوران	ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) صالح، ابراهیم (محقق)
ناشر	دار البشائر
مکان نشر	سوریه - دمشق
سال نشر	1420ق - 1999م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اهدای نسخه‌ی اول کتاب به امیر شمس‌المعالی در سال 391ق بوده، سپس حذف و اضافاتی در آن اعمال شده است.

اهمیت کتاب

المبهج، باعث تأثیر و شگفتی بسیار در دل مردمان بوده است. ثعالبی می‌نویسد: کتابی است که در آن بر خواطرم نه دفاترم، بر معقولم نه منقولم و بر فکرم نه ذکرم، تکیه کرده‌ام و در آن نوآوری به‌خرج داده‌ام و مطالب جدید را آشکار کرده‌ام، نه مطالب معمولی و تکراری را.

محتوای کتاب

مطالب در هفتادویک باب، با 998 عبارت در موضوعات ذیل ارائه شده است:

ذکر و ثنای الهی، عمل برای خدا و توکل بر او، دعا، استعاذه، ذکر پیامبر(ص)، ذکر قرآن، عبادات، وصف پادشاه فاضل، عدل و ثمراتش، ظلم و عواقبش، پادشاهان و عمال شرور، ریاست و سیادت، شجاعان و پهلوانان، اسب و لشکر، دوستی و دوستان، کریمان و لئیمان، سعادت و شقاوت، غنا و فقر، درهم و دینار، زمین و چارپایان، شکر، صبر، قناعت، مروت، عقل و عاقل، علم و ادب، تقوا، محاسن و ممادح، مثالب (عیب‌ها) و مقابح (بدی‌ها)، گناهان، مواعظ، شادی و غم، تلاش و رستگاری و سود و ضرر، تفاوت و اختلاف و ناهمگونی، جوانی و پیری، بیماری، ذم دنیا و شکایت از روزگار، مرگ، سفر، امثال و نوادر، بلاغت و بلیغان، خط و نوشتن، ابزار نوشتن، شعر و شاعران، خطابه و خطیبان، حسن و قبح، کنیزان، محب و حبیب، غذا، اوصاف و مدح و ذم نبیذ، سماع، فساد اخلاق و فسق و فجور، حمام، بهار و باران و مجالس و خوش‌گذرانی و...، موضوعاتی است که درباره آنها مطالبی بیان گردیده است.

ویژگی کتاب

عبارات نویسنده با نثر روان و همراه با رعایت قافیه کلمات هر مقطع، عرضه شده که فصاحت و بلاغت متن را به ارمغان آورده است.

نمونه مباحث

در عبارت 191 می‌نویسد: کسی که رفتار خود و اهل ‌بیتش را اصلاح کند، صلاحیت سیاست و حکومت بر مردم را دارد.

تحقیق کتاب بر اساس سه نسخه خطی و یک نسخه چاپی بوده است.

فهرست ابواب، قافیه‌ها، اشخاص و مکان‌ها در پایان کتاب عرضه شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.