زاد سفر الملوك
زاد سفر الملوك، از آثار شاعر، لغوی، کاتب و تاریخنگار ایرانی قرن پنجم هجری قمری، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى نیشابوری، مشهور به ابومنصور ثعالبی (350-429ق)، مجموعه سخنانی ادیبانه است که نویسنده، ارزشمندی و آداب سفر را با ذکر آیات و روایات و نظم و نثر بیان میکند و میکوشد همه موضوعات مرتبط با آن را نیز توضیح دهد و اثری جامع و جالب بیافریند. پژوهشگر معاصر، ابراهیم بن حسین بن صالح، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ثعالبی و نیز روش اثر حاضر را بهشکل اجمالی شناسانده است.
| زاد سفر الملوک | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) صالح، ابراهیم (محقق) |
| ناشر | هيئة أبوظبي للثقافة و التراث. المجمع الثقافي |
| مکان نشر | امارات - ابوظبی |
| سال نشر | 1431ق - 2010م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-9948-01-489-8 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ز2 3914 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- ثعالبی کتابش را برای یکی از دولتمردان ادبپرور ولایت غزنه (پایتخت سلطان محمود غزنوی)، به نام ابوسعید حسن بن سهل تألیف کرده و به او تقدیم داشته و خودش را مدیون لطف و احسان او شمرده است[۱].
- ابراهیم بن حسین بن صالح، با تأکید بر آنکه اثر حاضر فقط یک نسخه خطی دارد، افزوده است: این کتاب به چگونگی و آداب مسافرت و مدح یا ذمّ آن میپردازد و آیات، روایات و اشعاری را مطرح میکند که برخی از آنها را جز در این نوشتار نمییابیم[۲].
ساختار و محتوا
نمونه مباحث
- خدای متعال، مسافران را مدح کرده و گفته است: «...وَ آخَرُونَ يضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ...» (مزّمّل: 20) و فرمان به سفر کردن داده و فرموده: «... فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ...» (جمعه: 10) و همچنین گفته است: «هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكبِهَا وَ كلُوا مِنْ رِزْقِهِ ۖ وَ إِلَيهِ النُّشُورُ» (ملک: 15)[۵].
- مثلهای سفر:
- «الرفيق ثمّ الطريق» (اول همسفر، بعد سفر)
- «البركة في الحركة» (از تو حرکت، از خدا برکت)
- «لأن تمشي و تدوم خيرٌ من أن تعدو و لا تقوم» یعنی:
رهرو آن نیست که گه تند و گهى خسته رود رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.