هفت باب بابا سیدنا
| هفت باب بابا سیدنا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسن صباح (نویسنده) علیزاده، عزیزالله (مصحح) |
| ناشر | فرهنگ روز |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1400 |
| شابک | 9ـ38ـ6330ـ600ـ978 |
| کد کنگره | BP ۲۱۵/ه۷ |
هفت باب بابا سیدنا منسوب به حسن صباح با تصحیح عزیزالله علیزاده، این اثر از متون کهن اسماعیلیه است که به بررسی اصول و عقاید این فرقه در هفت باب میپردازد و منسوب به حسن صباح، بنیانگذار دولت اسماعیلیه در الموت است.
ساختار
کتاب در با مقدمه آغاز و در سه بخش و هفت باب اصلی و چندین پیوست تحقیقی است.
- بخش نخست در صفحات 66-7 شامل اوضاع سلسله اسماعیلیه
- بخش دوم در صفحات 116-67 شامل هفت باب
- بخش سوم در صفحات 176-117 شامل پيوستها
هفت باب بابا سيّدنا (مقدمه مصحح)
سلسله اسماعيليه
- اوضاع سلسله اسماعيليه 654ـ483 قمری
- اسامی فرقه
- اهداف مبارزه
- انگيزههای اجتماعی مبارزه
- اَشكال مبارزه
- ترورها
- اصول هفتگانه
- درجات هفتگانه
- سلسله مراتب هفتگانه
- انبياء اولوالعزم و امامان هفتگانه
- مراتب امام
- تأويلهای اسماعيلی
- چكيده باورها
- فرقههای اسماعيليه
- قلعههای اسماعيليه
- پايتخت و وسعت
- علل اقتدار
- علل انحطاط
- خداوندگاران سلسله اسماعيليه:
- حسنِ صبّاح 518ـ483 قمری
- كيا بزرگ اميد رودباری 532ـ518 قمری
- كيا محمد اول 557ـ532 قمری
- حسن دوم كورگيا 561ـ557 قمری
- خداوند نورالدين محمد دوم 607ـ561 قمری
- خداوند جلالالدين حسن سوم 618ـ607 قمری
- خداوند علاءالدين محمد سوم 653ـ618 قمری
- ركنالدين خورشا 654ـ653 قمری
- وقایعنگاری
- مشخصات عمومی خداوندگاران سلسله اسماعيليه
- منابع و مآخذ
هفت باب بابا سيّدنا:
- باب اوّل: در معنی آنكه خلق وَهم و پنداشتِ خود را به خدای می دارند.
- باب دويم: در معنی آنكه عزّوعلا به صورت خاص خود درين عالم ظهوری دارد كه مردم را بدين صورت عزيز كرده است.
- باب سيم: در معنی آنكه در دَورِه ما آن شخص مبارک كيست و در كجا نشيند و چه نام دارد.
- باب چهارم: در معنی بازنمودن عالم جسمانی و چگونگی آن
- باب پنجم: در معنی بازنمودن عالم روحانی و صفت اهل تضادّ و اهل تَرتُّب و اهل وحدت
- باب ششم: در معنی نظم كردن اين ديوان و حمد و ثنای خداوند لذكرِهِ السّجُودَ و التّسبيح غرض كلی خود اين باب است.
- باب هفتم: در معنی تاريخ و چگونگي احوال آن
پيوستها:
- نمايه عام: اسامی اشخاص و انساب، مكانهای جغرافيایی
- نمايه: اسماء الله
- نمايه: فرقهها
- نمايه: دژها و قلعهها
- نمايه: كتابها و رسالهها
- واژهنامه
- معرفی كتاب هفت باب بابا سيّدنا به انگلیسی[۱]
گزارش کتاب
این کتاب یکی از مهمترین متون بازمانده از دوره اسماعیلیان الموت است که به حسن بن صباح، بنیانگذار دولت اسماعیلی در ایران منسوب شده است. این اثر گرچه حدود هشتاد سال پس از مرگ حسن صباح تألیف شده، اما به دلیل اشارات مکرر به "سیدنا" (عنصری که اسماعیلیان برای حسن صباح به کار میبردند) به وی نسبت داده شده است.
متن اصلی کتاب شامل هفت باب است که هر کدام به جنبهای از عقاید اسماعیلی میپردازد: ۱. باب اول: نقد تصورات عامه درباره خداوند ۲. باب دوم: تجلی ذات الهی در جهان ۳. باب سوم: شناخت امام زمان در دوره حاضر ۴. باب چهارم: تحلیل عالم مادی ۵. باب پنجم: بررسی عالم روحانی و مراتب اهل معرفت ۶. باب ششم: حمد و ثنای الهی ۷. باب هفتم: تاریخچه و تحولات فرقه
این تصحیح که بر اساس دو نسخه خطی از چترال و پونا انجام شده، علاوه بر متن اصلی، شامل پیوستهای ارزشمندی است که به فهم بهتر کتاب کمک میکند: - تاریخچه سلسله اسماعیلیه - معرفی خداوندگاران الموت - تحلیل اهداف و روشهای مبارزاتی حسن صباح - بررسی سلسله مراتب تشکیلاتی اسماعیلیه - تحلیل باورها و تأویلات اسماعیلی - معرفی قلعههای مهم اسماعیلیان
از ویژگیهای مهم این کتاب میتوان به موارد زیر اشاره کرد: - ارائه تصویری منسجم از جهانبینی اسماعیلیان الموت - تلفیق مفاهیم عرفانی با اندیشههای اسماعیلی - اشاره به متون از بین رفته اسماعیلی - ارتباط این اثر با ادبیات مذهبی اسماعیلیان بدخشان - ارائه خوانشی نو از مفهوم امامت در اندیشه اسماعیلی
این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ اسماعیلیه، محققان تاریخ ایران دوره سلجوقی و علاقهمندان به مطالعات فرقهای محسوب میشود.[۲]
پانويس
- ↑ هفت باب بابا سيّدنا، صص 4-3.
- ↑ ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات