سفرنامه کروسینسکی (از شاه سلطان حسین تا نادرشاه)

سفرنامه کروسینسکی (از شاه سلطان حسین تا نادرشاه) تألیف تادوز یودا کروسینسکی به کوشش ژان آنتوان دوسرسو، ترجمه دکتر ساسان طهماسبی؛ این سفرنامه یکی از مهمترین منابع خارجی درباره اواخر دوره صفویه و سقوط اصفهان است که توسط مبلغی لهستانی نوشته شده و اطلاعات ارزشمندی از وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران آن دوره ارائه می‌دهد.

سفرنامه کروسینسکی (از شاه سلطان حسین تا نادرشاه)
پدیدآوران	کروسینسکی، تادوز یودا (نویسنده) دوسرسو، ژان آنتوان (محقق) طهماسبی، ساسان (مترجم)
ناشر	مجمع ذخائر اسلامی و کتابخانه و موزه ملی ملک
مکان نشر	قم
سال نشر	1396
شابک	‎978-964-988-888-0
موضوع	تاریخ ایران - دوره صفویه - سفرنامه‌های خارجیان
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	DSR 1396 .ک4

ساختار

کتاب حاضر بدون تقسیم‌بندی فصل‌های مشخص ارائه شده است، اما محتوای آن به صورت روایتی تاریخی از سال‌های پایانی حکومت صفوی تا ظهور نادرشاه را در بر می‌گیرد.

گزارش کتاب

سفرنامه کروسینسکی که توسط مرتضی فیروزمند به فارسی ترجمه شده، از جمله مهمترین منابع دست اول درباره سقوط سلسله صفویه محسوب می‌شود. تادوز یودا کروسینسکی، مبلغ لهستانی فرقه ژزوئیت که هجده سال در اصفهان زندگی کرد، شاهد عینی بسیاری از وقایع مهم این دوره بود.

کروسینسکی در سفرنامه خود به تفصیل به شرح اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در سال‌های پایانی حکومت شاه سلطان حسین می‌پردازد. او که به زبان فارسی تسلط داشت، توانست از نزدیک با دربار صفوی ارتباط برقرار کند و اطلاعات دست اولی از فساد دستگاه حکومتی و ضعف شاه به دست آورد.

بخش مهمی از کتاب به شرح محاصره و سقوط اصفهان به دست افغان‌ها اختصاص دارد. کروسینسکی که خود شاهد این وقایع بود، به تفصیل از رنج‌های مردم در دوران محاصره و رفتار وحشیانه افغان‌ها پس از فتح شهر گزارش می‌دهد. وی سپس به توصیف حکومت کوتاه مدت افغان‌ها و ظهور نادرشاه می‌پردازد.

این سفرنامه علاوه بر ارزش تاریخی، از دیدگاه یک ناظر خارجی به تحلیل علل سقوط صفویه می‌پردازد و نکات مهمی درباره روابط خارجی ایران، وضعیت اقلیت‌های مذهبی و ساختار اجتماعی ایران آن دوره ارائه می‌دهد. کروسینسکی با وجود دیدگاه‌های مذهبی خود، تلاش کرده است گزارش‌های نسبتاً بیطرفانه‌ای ارائه دهد.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات