المرويات التاريخية في کتاب «المصنف»
المرویات التاریخیة فی کتاب «المصنف»، اثر تاریخشناس معاصر، عبدالمنعم جاسم دُلَیمی، پژوهشی موردی و روششناسانه در بررسی، تحلیل، نقادی و استنتاج روایات تاریخی کتاب روایی و فقهی المصنف تألیف عبدالرزاق بن همام بن نافع صنعانی حمیری (متوفای 211ق) محدّث و فقیه یمنی؛
| المرویات التاریخیة فی کتاب «المصنف» | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صنعانی، عبدالرزاق بن همام (نويسنده) دلیمی، عبد المنعم جاسم (محقق) |
| ناشر | مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة |
| مکان نشر | عراق - بغداد |
| سال نشر | 1430ق - 2009م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ص9 م6014 175/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- عبدالمنعم جاسم دلیمی با تأکید بر آنکه عرضه کردن پژوهشی نو از شخصیتی فراموششده در تاریخ، آسان نیست، افزوده است: صنعانی خدمت بزرگی به سنت و حدیث نبوی(ص) انجام داد و نشانههای اولین مکتب حدیثی یمن را در اذهان ترسیم کرد. او در روایاتش دقیقترین تفاصیل و جزئیترین اطلاعات مربوط به اخبار دولتهای نابودشده و امتهای منقرضشده مانند اصحاب اخدود، اصحاب فیل و بانیان بیتالمقدس را ثبت کرده است. [۱]
ساختار و محتوا
- این اثر روشمند، از مقدمه، 4 فصل (شامل 10 مبحث) و خلاصه به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- مقدمه (اهمیت و ضرورت تحقیق و دشواریهای آن، معرفی فصلها و بررسی پیشینه تحقیق و منابع آن)
- فصل اول: یمن زادگاه صنعانی (3 مبحث)
- فصل دوم: زندگانی و شخصیت علمی صنعانی (3 مبحث)
- فصل سوم: بررسی تفصیلی کتاب المصنف (2 مبحث)
- فصل چهارم: بررسی روایات تاریخی صنعانی (2 مبحث)
- خلاصه و نتیجهگیری (20 نتیجه).
نمونه مباحث
- نویسنده 20 ویژگی برای روایات تاریخی صنعانی درباره دوره رسالت و حوادث غزوات، بیان کرده است از جمله: واقعی بودن نقل و دوری از مبالغه، بدون تکرار، پرهیز از تحریف و داستانپردازی، تمرکز و اختصار و امانتداری علمی. [۲]
- در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که صنعانی هیچ رأی، اندیشه و ملاحظهای از خودش بر هیچ روایتی مطرح نکرده است. شاید او نخواسته است که در این امور وارد شود چون میخواسته خبرها را با امانتداری کامل به دیگران برساند تا آنان خودشان آزادانه به تفسیرش بپردازند.... [۳]
- صنعانی در گزارش اطلاعات تاریخی، از روش خودش در عرضه مسائل فقهی مانند «تقیّد به سند» و «آوردن متن»، خارج نشده زیرا او حدیثشناس است و تاریخدان نیست. صنعانی آزادانه روایات را مطرح میکند و هیچ التزامی به نقد و بررسی آن ندارد. [۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.