شرح الصحيفة السجادية (محمدتقی مجلسی)
شرح الصحيفة السجادية، از آثار زاهد، محدّث، متکلم و فقیه شیعه با گرایش اخباری قرن یازدهم هجری قمری، محمدتقی بن مقصودعلی اصفهانی، مشهور به مجلسی اول (1003-1070ق)، است که به توضیح بخشی از دعاهای امام سجاد(ع) میپردازد. پژوهشگر معاصر، علی فاضلی این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار مجلسی اول و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را معرفی کرده است.
| شرح الصحيفة السجادية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی (نويسنده)
علی بن حسین (ع)، امام چهارم (نویسنده) فاضلی، علی ( محقق) |
| عنوانهای دیگر | الصحيفة السجادية. شرح |
| ناشر | سازمان تبليغات اسلامی. پژوهشکده باقر العلوم علیه السلام |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1388ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحیفه سجادیه - نقد و تفسیر - دعاها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- مجلسی اول بعد از نقل رؤیایی صادق، هدف از نگارش این شرح را نشر علوم و معارف اهلبیت(ع) دانسته است[۱].
- به گفته علی فاضلی، علامه محمدباقر مجلسی، در کتاب الفرائد الطريفة في شرح الصحيفة الشريفة، درباره شرح حاضر یادآور شده است که پدرم (مجلسی اول) حدود پنجاه سال به تصحیح و ترویج و توضیح معانی و اسرار صحیفه سجادیه مشغول بود و در هر سالی نسخههایی تصحیحشده آماده میکرد، تا آنکه این نسخهها در بلاد و نواحی منتشر شد و بلکه در هر خانهای چند نسخه از آن پیدا میشد و سرانجام تصمیم گرفت تا دو شرح فارسی و عربی بر آن بنگارد و همه اسرار مشکل آن را روشن سازد و کارش را شروع کرد و چند دعایی را شرح داد، ولی اجل مهلتش نداد....[۲].
ساختار و محتوا
- مجلسی اول در این اثر، وارد شرح و تفسیر ترتیبی ادعیه صحیفه سجادیه شده، ولی متأسفانه موفق به اتمام آن نشده و فقط توضیحاتی برای 3 دعای ذیل مطرح کرده است:
- دعای اول: توحید و حمد و ثنای خدای عزّ و جلّ و صفات جلال و جمال او.
- دعای دوم: رسالت الهی و صلوات بر رسول خدا(ص).
- دعای سوم: درود بر حاملان عرش و هر فرشته مقرّب. گفتنی است که شرح دعای سوم پایان نیافته و شارح فقط نیمی از آن را تا عبارت «وَ الْمُوَكلِينَ بِالْجِبَالِ فَلَا تَزُولُ» تبیین کرده است[۳].
نمونه مباحث
- چرا در آغاز دعا، بسمله ذکر نشده است؟ در روایات مشهوری تأکید شده است که حتی قبل از گفتن شعر، «بسم الله الرحمن الرحيم» بگویید. شاید نسخهنویسان فراموش کردهاند و ظاهرا حمد الهی و آوردن صفات جلال و جمال جایگزین آن شده است....[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.