رياضة المتعلمين

رياضة المتعلمين، از آثار فقیه و محدث‌ِ شافعى قرن چهارم هجری قمری، ابوبکر احمد بن محمد بن اسحاق دینوری، مشهور به ابن سُنّی (حدود‌ 284-364ق‌)، اثری آموزشی، اخلاقی - تربیتی است که آداب تعلیم و تربیت را از دیدگاه احادیث و آثار اسلامی بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، ن‍ظام‌ م‍ح‍م‍د ص‍ال‍ح‌ ی‍ع‍ق‍وب‍ی‌، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزنده را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابن سنی و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است. نام دیگر کتاب حاضر، «رياضة المتعبّدين» است.

رياضة المتعلمين
پدیدآوران	ابن سني ، احمد بن محمد (نويسنده) یعقوبی، نظام محمد (سایر)
ناشر	دار النوادر
مکان نشر	سوریه - دمشق
سال نشر	1436ق - 2015م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• ن‍ظام‌ م‍ح‍م‍د ص‍ال‍ح‌ ی‍ع‍ق‍وب‍ی‌، گزارش داده است که نسخه خطی این اثر، کامل نیست و فاقد جزء اول از اجزای هفت‌گانه آن است.
• ن‍ظام‌ م‍ح‍م‍د ص‍ال‍ح‌ ی‍ع‍ق‍وب‍ی‌، منابع ابن سنی را در کتاب حاضر عبارت از آیات قرآن، روایات نویسنده از استادانش و همچنین سایر آثارش، مانند: کتاب‌های اصول، طبّ، آداب الاحکام و حساب و هندسه دانسته است.

ساختار و محتوا

• این اثر که در مجموع 478 روایت و اثر دارد، از 7 جزء به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
• جزء اول: که در نسخه اصلی بوده، ولی فعلا موجود نیست.
• جزء دوم: واجبات و مستحبات دانشوران و معلمان در برابر متعلّمان.
• جزء سوم: آداب دانش‌طلبان.
• جزء چهارم: آداب پرسشگری.
• جزء پنجم: طبقه‌بندی علوم بر اساس اهمیت: 1. قرآن کریم.
• جزء ششم: ادامه طبقه‌بندی علوم بر اساس اهمیت: 2. حدیث شریف، 3. علم فرائض و مواریث، 4. فقه، 5. زبان عربی، 6. شعر، 7. علم انساب، 8. علم طبّ، 9. علم خطّ و کتابت.
• جزء هفتم: تشویق به آموختن تعبیر خواب، علم حساب، هندسه و نجوم و علومی که از نظر دین و دنیا خوب است: تیراندازی، شنا، ‌سوارکاری و فنون جنگیدن.

نمونه مباحث

• شایسته است که جوینده علم، خوش‌نویسی و نویسندگی بیاموزد که فرستاده و پیک عقل است و با آن فضیلت کامل می‌شود و علوم دین و دنیا باهم پیوند می‌یابد و....
• با سند نقل کرده است که رسول خدا(ص) گفت: هرکسی بمیرد درحالی‌که دانش را طلب می‌کند تا با آن اسلام را زنده سازد، بین او و پیامبران آسمانی در بهشت یک درجه خواهد بود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.