من غاب عنه المطرب
| من غاب عنه المطرب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) شعلان، نبوی عبدالواحد (محقق) |
| ناشر | مکتبة الخانجي |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1405ق - 1984م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م8 3914 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
من غاب عنه المطرب، از آثار شاعر، لغوی، کاتب و تاریخ‌نگار ایرانی قرن چهارم و پنجم هجری قمری، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى نیشابوری، مشهور به ابومنصور ثعالبی (350-429ق)، به بیان مباحثی ادبی، شاعرانه و تاریخی (در قالب نظم و نثر) می‌پردازد که به زعم نویسنده باعث شادی می‌گردد و انسان را از آوازه‌خوانان و نوازندگان بی‌نیاز می‌کند. رئیس بخش ادبیات و نقد ادبی دانشگاه الازهر (مصر)، نبوی عبدالواحد شعلان، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای سودمند و روشمند نوشته و شخصیت و آثار ابومنصور ثعالبی و همچنین روش اثر حاضر را شناسانده است.
هدف و روش
- ابومنصور ثعالبی، اثر حاضر را کتابی شامل زیبایی‌های الفاظ و معانی لطیف و جالب دانسته است که آدمی را بدون شراب، سرمست می‌کند و به نشاط می‌آورد، بدون آنکه مطرب و نوازنده‌ای در میان باشد...[۱].
- نبوی عبدالواحد شعلان، «من غاب عنه المطرب» را از نوع کتاب‌های جیبی و همراه شمرده است که حجمی کم، ولی فایده‌ای بسیار دارد و خوانندگان را به‌سوی خود می‌کشاند و نگارنده‌اش مانع ضایع شدن آثار ادبی مهم و ارزنده روزگار خودش شده است. محقق افزوده است: من توضیحاتی را بر این اثر افزوده‌ام؛ از جمله اینکه شخصیت‌ها و دانشوران را در صورت لزوم معرفی کرده‌ام[۲].
- محقق مذکور به برخی از انتقادها درباره شخصیت علمی و روش ابومنصور ثعالبی پاسخ داده است[۳].
ساختار و محتوا
- این اثر از 7 بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- بلاغت و خطّ و مانند آن.
- بهار و آثارش و فصول سال.
- اوصاف شب و روز و زمان‌های آن.
- غزل و مشابه‌های آن.
- خمریات و هرچه به آن مربوط می‌شود.
- اخوانیات (برادرانه‌ها) و مدح و مشابه‌های آن.
- مسائل پراکنده و گوناگون.
نمونه مباحث
- در بلاغت و وصف سخن نیک:... «كلام كبُرد الشباب و بَرد الشراب...»[۴]؛ یعنی سخنی چون پارچه قیمتی و زیبای دوران جوانی و خنکی نوشیدنی‌ای گوارا در گرمای تابستانی...
- نثری در وصف شعر: ابواسحاق صابی در وصف شعر ابوعثمان خالدی گفته است: «شعرٌ يخلط بأجزاء النفس لنفاسته و يكاد يفتن كاتبه لسلاسته»[۵]؛ یعنی: شعری که به دل می‌نشیند، به‌خاطر نفیس بودنش و گویی که می‌خواهد نویسنده را بفریبد با روان بودنش.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.