نگارش دانشگاهی: از تفکر نقادانه تا نوشتن پژوهش علمی
نگارش دانشگاهی: از تفکر نقادانه تا نوشتن پژوهش علمی تألیف سمیه آقابابایی، محمدمهدی زمانی، در این کتاب از بنیادیترین جنبههای نگارش دانشگاهی تا صوریترین جنبههای نگارش مورد توجه قرار گرفته است.
| نگارش دانشگاهی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آقابابایی، سمیه (نویسنده) زمانی، محمدمهدی (نویسنده) |
| ناشر | علمی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1402 |
| شابک | 4ـ542ـ404ـ964ـ978 |
| کد کنگره | |
ساختار
کتاب در شش فصل تدوین شده است.
گزارش کتاب
نگارش به طور عام و نگارش دانشگاهی به طور خاص یکی از جنبههای پیچیدۀ تحصیل در دانشگاه است. بسیاری از دانشجویان پس از دوازده سال آموزش در مدارس، همچنان از نوشتن هراس دارند و در بسیاری از اوقات به آموزشی اصولی در دانشگاه دسترسی ندارند؛ اما از نوشتن مقالات کوتاه کلاسی، مقالات پژوهشی، پیشنهادها، پایاننامه و رساله ناگزیرند. نوشتن مقالۀ پژوهشی یا رساله ظاهراً کار دشواری است؛ بهویژه اگر محقق با اصول نگارش دانشگاهی آشنا نباشد. اما اگر این اصول بهدرستی آموزش داده شود، دانشجو و محقق تازهکار درمییابد که نگارش دانشگاهی نه عملی هراسانگیز بلکه فعالیت ذهنی سودمندی است که در همۀ حوزههای تفکر و زندگی و حل مسئله راهگشاست.
در این کتاب از بنیادیترین جنبههای نگارش دانشگاهی تا صوریترین جنبههای نگارش مورد توجه قرار گرفته است. اساس نگارش دانشگاهی، تفکر نقادانه است؛ به عبارت دیگر نوشتن مقاله یا پایاننامه/ رسالۀ دانشگاهی بدون آگاهی از اصول تفکر/ نگارش نقادانه مانند شناکردن در دریا بدون دانستن شناست. اصل در نگارش دانشگاهی این است که دانشجو حداقلی از اصول استدلال را بداند.
اولین فصل کتاب به مباحث مختلف تفکر/ نگارش نقادانه که اساسیترین جنبه در نگارش دانشگاهی است میپردازد. نویسندگان معتقدند آموزش نگارش دانشگاهی بدون توجه به اصول تفکر/ نگارش نقادانه به نتیجۀ مطلوب نمیرسد؛ به همین سبب بحث را از تفکر نقادانه شروع کردهاند و به نگارش نقادانه میپردازند. با تأکید بر اهمیت وضوح در نگارش دانشگاهی، به تدوین اولیۀ نوشته پرداخته شده و انواع تعریف شرح داده میشود. سپس روش تدوین بخشهای مختلف نوشته بر اساس عناصر تفکر توضیح داده میشود. در بخشهای بعدی به اصول استدلال و انواع آن بهتفصیل پرداخته شده و در بخشهای مختلف به مغالطات رایج در انواع استدلال اشاره میشود. در پایان به بحث دربارۀ کاربرد اصول چهارگانۀ گرایس در نگارش دانشگاهی پرداخته شده است.
در فصل دوم معیارهای نگارش نقادانه در نگارش دانشگاهی به طور عینیتر خود را نشان میدهد. این بخش بر کاربرد زبان در نگارش دانشگاهی تأکید دارد. زبان در کنار تفکر از مهمترین جنبههای نگارش دانشگاهی است.
فصل سوم به پاراگرافنویسی اختصاص دارد. کسی که اصول نگارش نقادانه و کاربرد زبان را میداند، میتواند به مرحلۀ بعد که نگارش واحد بزرگتر از گزاره در نگارش دانشگاهی است برسد. در این بخش، دربارۀ اصول پاراگرافنویسی، روش بسط پاراگراف و انواع پاراگراف بحث شده است؛ همچنین به اشکالهای رایج در پاراگرافنویسی بهتفصیل پرداخته شده است.
در فصل چهارم به جنبههایی از اخلاق پژوهش و اصول مستندسازی در نگارش دانشگاهی پرداخته میشود. در این بخش ابتدا به دو تخلف علمی رایج در ایران یعنی سرقت علمی و سایهنویسی و انواع آنها پرداخته شده است؛ سپس بهتفصیل دربارۀ مستندسازی و انواع مغالطات رایج در آن سخن گفته میشود. پس از آن روشهای ارزیابی اعتبار مرجع توضیح داده شده و درنهایت به ویرایش هفتم شیوهنامۀ رایج در بسیاری از نشریات ایران یعنی شیوۀ انجمن روانشناسان آمریکا پرداخته شده است.
فصل پنجم کتاب به جنبههای صوری در نگارش دانشگاهی اختصاص دارد. فصل پایانی کتاب به بزرگترین واحدها در نگارش دانشگاهی یعنی پیشنهاده، پایاننامه، رساله و مقاله اختصاص دارد. هدف از آنچه در فصول قبل گفته شده است، رسیدن به این فصل است و البته بدون آگاهی از آنچه در این فصلها آمده است، نمیتوان پژوهشی مقبول صورت داد. در این فصل به بخشهای مختلف پیشنهاده، پایاننامه، رساله و مقاله و شیوۀ نوشتن آنها پرداخته شده است. در هر بخش به مغالطات رایج در آن بخش اشاره میشود و نمونههایی از مغالطات ذکر شده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات