الکافي في الفرائض
الكافي في الفرائض، از آثار فقیه شافعی یمنی قرن پنجم هجری قمری، ابویعقوب اسحاق بن یوسف بن یعقوب بن ابراهیم بن عبدالصمد زرقانی صردفی (متوفای 500ق)، است که همه مسائل شرعی ارث و محاسبه آن را از دیدگاه مذهب فقهی مذکور توضیح میدهد. عضو هیئت تدریس دانشگاه اسلامی مدینه منوره، محمد بن عبدالله بن محمد بن زاحم، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمهای سودمند و روشمند نوشته و شخصیت و آثار اسحاق بن یوسف صردفی و همچنین روش اثر حاضر را شناسانده و چند نقد نیز بر آن وارد کرده است.
| الکافي في الفرائض | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صردفی، اسحاق بن یوسف (نويسنده) بن زاحم، محمد بن عبدالله (محقق) |
| ناشر | احمد سالک بن محمد الامین بن ابوه |
| مکان نشر | عربستان - مدینه منوره |
| سال نشر | 1432ق - 2011م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-9960-02-734-0 |
| موضوع | ارث (فقه) - فقه اهل سنت - قرن 5ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | 2ک4ص 197 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نام کتاب
- محقق بر آن است که اسم کتاب بر این مطلب دلالت دارد که این کتاب برای جویندگان مبحث ارث و نحوه محاسبه آن کفایت میکند؛ زیرا همه جزئیات و تفاصیل سهام ارث در آن توضیح داده شده است[۱].
هدف و روش
- اسحاق بن یوسف صردفی، نوشته است: چون دیدم که مردم به علمآموزی بیرغبت شدهاند و اشتغال به آموزش را فراموش کردهاند وبهخصوص به «علم الفرائض» توجهی ندارند، باآنکه مورد نیاز همه است، این کتاب را نوشتم تا دانشوران به یاد بیاورند و جویندگان بینا شوند و با اصول و فروع این علم آشنا گردند[۲].
- محمد بن عبدالله بن محمد بن زاحم، این کتاب را از نظر عبارات، نظم و کثرت مسائل، از بهترین آثار در زمینه دانش محاسبه ارث دانسته است[۳].
ساختار و محتوا
- نویسنده در این اثر دو جلدی همه مسائل مرتبط با تقسیم ارث را بررسی کرده و توضیح داده است. برخی از مباحث مهمّ مطرحشده در کتاب حاضر عبارت است از: عوامل ارث، موانع ارث، ارث حمل، میراث مطلقات، مسائل وصیت و ارث.
انتقاد محقق
- محمد بن عبدالله بن محمد بن زاحم، بعد از بیان 7 امتیاز برای اثر حاضر (مانند اهتمام به مسئلهای که کمتر به آن توجه میشود، گردآوری تمامی مسائل فقهی و محاسبه ارث در یک جلد مستقل و استدلال به آیات و روایات در بیشتر موارد)، 7 انتقاد هم نسبت به آن ذکر کرده است؛ از جمله اینکه نویسنده فراموش کرده است که تعاریف اصطلاحات سهام ارث را بیان نماید[۴].
نمونه مباحث
- وصیتها:... مثال: مردی وصیت کرد که ثلث مالش به کسی و ربع آن به شخصی دیگر برسد و بعد وفات کرد و پسری از او برجای ماند، در این صورت اگر وارث اجازه دهد تمام اموال میت به 12 قسمت تقسیم میشود و به صاحب ثلث، 4 قسمت و به صاحب ربع، 3 قسمت و به پسر 5 قسمت داده میشود، ولی اگر وارث زائد بر ثلث را اجازه ندهد، حکم جداگانهای دارد....[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.